5 tháng sau cái 'giật mình'

Ngày 14/3, trong hội nghị tổng kết công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí năm 2017, Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân đã nói: “Thành phố có gần 10 triệu dân, khiếu nại, tố cáo mỗi năm có đến cả ngàn. Nhưng báo cáo kết luận là chưa phát hiện tham nhũng qua giải quyết khiếu nại tố cáo. Chắc chưa đúng, thống kê chưa hết. Đọc mà thấy giật mình”. 

Đúng 5 tháng sau cái “giật mình” ấy, ngày 14/8, Chủ tịch UBND Quận 1 Trần Thế Thuận đã ký kết luận thanh tra số 208 về phòng, chống tham nhũng liên quan đến công tác cấp giấy phép xây dựng (GPXD) tại Phòng Quản lý đô thị Quận 1, giai đoạn thanh tra từ ngày 1/1/2016 đến ngày 31/10/2017.

Những công trình vi phạm nằm ở vị trí đắc địa của quận trung tâm thành phố

Theo đó, trong tổng số trên 1.000 GPXD đã được cấp trong giai đoạn này, chọn ngẫu nhiên 49 hồ sơ để kiểm tra, đã cho thấy nhiều sai phạm trong tham mưu, thụ lý cấp GPXD: tăng hệ số sử dụng đất sai quy định làm tăng diện tích xây dựng công trình, áp dụng sai quy định về điều kiện ưu tiên tăng hệ số sử dụng đất, cấp giấy phép tăng tầng cao không đúng quy định (có công trình tăng chiều cao từ 1,6m đến 5m so với quy hoạch), vượt thẩm quyền khi cấp GPXD cho công trình có tổng vốn đầu tư trên 15 tỷ đồng…

Thử điểm qua một số công trình vi phạm sẽ thấy toàn “hàng khủng”, trấn giữ ngay mặt tiền những vị trí đắc địa của quận trung tâm thành phố; nào có phải chốn hang cùng ngõ hẻm nào. Thử bóc một sai phạm về tăng hệ số sử dụng đất từ 4.0 lên 5.36 tại công trình số 41 Nam Kỳ Khởi Nghĩa thì đã làm tăng hơn 195m² sàn xây dựng. 

Những hành vi sai phạm được chỉ tên, những cá nhân chịu trách nhiệm về sai phạm cũng đã được điểm mặt; trong ấy, hầu hết là lặp lại cụm từ “tham mưu chưa chặt chẽ”, “thẩm định hồ sơ chưa chặt chẽ”, “tham mưu, đề xuất một số nội dung chưa chặt chẽ”… Các vị chuyên viên thì “chưa chặt chẽ” với trưởng phòng quản lý đô thị, ông trưởng phòng quản lý đô thị thì “chưa chặt chẽ” (với ai), không thấy nêu chủ thể cấp trên! 

Làm công tác tham mưu mà ở bất cứ khâu nào trước khi trình lãnh đạo cũng chưa chặt chẽ, chưa đúng quy định, chưa đảm bảo quy định… vẫn cứ ung dung tại vị - trước khi có kết luận thanh tra; thậm chí tôi đồ rằng, đánh giá chất lượng công chức, xếp loại đảng viên cuối năm, hẳn các vị đều hoàn thành tốt, xuất sắc. Chỉ như thế thì mới không lần mò nổi một trường hợp tham nhũng, có biểu hiện tham nhũng nào - như trong báo cáo kết luận phòng, chống tham nhũng năm 2017. 

Và đấy, chỉ mới là một nửa của cái “giật mình”! 

Nhà báo - nhà nghiên cứu Trần Bạch Đằng từng viết: “Cuối cùng rồi có thể có những tham mưu đúng nghĩa như Gia Cát Lượng làm quân sư cho Lưu Bị và có những tham mưu đặc sệt “thầy dùi kiểu Bàng Hồng”. Song cái bản lĩnh của người lãnh đạo là cân nhắc và quyết định. Nói cho cùng, không thể không có tham mưu. Đồng thời, hết sức cần chọn lọc tham mưu theo hai tiêu chuẩn: đủ kiến thức, đủ trung thực”. 

Có thể vì đây là kết luận công tác thanh tra đối với phòng quản lý đô thị nên chủ yếu là công tác tham mưu, thụ lý. Nhưng lại là thanh tra “về phòng, chống tham nhũng liên quan đến công tác cấp GPXD” thì đâu thể chỉ dừng lại ở bộ phận tham mưu. Kiến thức, trung thực là phẩm chất, là trách nhiệm, là sinh mệnh của người lãnh đạo khi đọc, hiểu để hạ thủ bút. Sờ sờ ra đấy sự ưu ái nâng độ cao tầng xây dựng, nâng hệ số sử dụng đất để tăng diện tích sàn xây dựng mà vẫn không thể phát hiện ra. Lồ lộ ngang nhiên cấp phép vượt cấp (của quận) ở nhiều công trình cao tầng mà vẫn không mảy may truy hỏi. 

Mỗi thước tấc lấn đường, chiếm hẻm đều quyết tâm, nghiêm minh chặt cắt dẹp bỏ cho bằng được. Sao sai phạm cơi nới, lố tầng, vượt sàn… lại được ưu ái mà “thiếu chặt chẽ, chưa đảm bảo” trong hầu hết các khâu, để cứ thế mà ký tá, phê duyệt? 

Một nửa còn lại của cái “giật mình” xin được gửi đến lãnh đạo UBND Quận 1. 

Ái Mỹ