Thói quen khiến trẻ hít nhiều khói xe máy khi đi chơi lễ

Thành phần khói xe trên đường đi chơi

Khí thải giao thông là hỗn hợp phức tạp của các sản phẩm hình thành bởi quá trình đốt cháy bên trong động cơ. Chúng chứa hàng trăm chất ô nhiễm, trong đó nguy hiểm nhất là: benzen; formaldehyde; chì; carbon monoxide; lưu huỳnh dioxide; polycyclic hydrocarbon (PAHs); các hạt vật chất nhỏ li ti.

Các chất gây ô nhiễm cực kỳ bất lợi đối với cơ thể con người, dẫn đến nhiều vấn đề về phổi, tim, tổn thương nhiễm sắc thể, tăng nguy cơ ung thư.

Lượng khói giao thông cũng thúc đẩy việc sản xuất các gốc tự do gây tổn thương mô và góp phần tạo ra lớp ozone độc hại gần mặt đất với tốc độ tăng 6% mỗi thập kỷ.

Khói thải từ phương tiện giao thông làm tổn hại cơ thể ở nhiều cấp độ

- Benzen: Benzen ảnh hưởng đến sự phát triển lành mạnh của các tế bào máu đỏ và góp phần làm mất tủy xương nếu quá trình phơi nhiễm kéo dài.

- Chì: Tiếp xúc với chì gây thiếu máu, đồng thời ảnh hưởng đến việc học tập, trí nhớ do tác động xấu lên hệ thần kinh.

- Carbon Monoxide: Carbon monoxide làm giảm khả năng mang và giải phóng oxy trong cơ thể của các tế bào máu đỏ, gây nên tình trạng “nghẹt thở” đối với mô.

- Các hạt li ti: Các hạt nhỏ li ti lơ lửng trong không khí dễ dàng thâm nhập vào phổi qua đường hô hấp. Trung bình, mọi người hít vào mười microgram các hạt này trên một mét khối không khí; nhưng tại các khu vực có lưu lượng giao thông cao, chẳng hạn như ở thành phố, con số này cao gấp nhiều lần.

Một báo cáo trên tạp chí y khoa, "The Lancet" tuyên bố rằng, cứ mỗi mười microgam bụi tăng lên trong không khí, tuổi thọ của con người lại giảm đi 6 tháng. Trung bình, những người sống ở các thành phố có tuổi thọ ngắn hơn 18 tháng so với những người sống tại khu vực ít bị ô nhiễm khói giao thông.

Tác hại của khói xe máy, ô tô

- Khó thở: Hiệu ứng sức khỏe dễ nhận thấy nhất từ khói thải giao thông là khó thở.  Điều này dễ dàng xảy ra với những người hít nhiều khói xe. Các nghiên cứu chỉ ra rằng ô nhiễm giao thông ảnh hưởng trực tiếp đến đường hô hấp, gây ho, thở khò khè, và kích hoạt các cơn hen suyễn.

Tác động này góp phần tạo ra khoảng 25.000 trường hợp viêm phế quản ở người trưởng thành tại Anh mỗi năm, và liên quan trực tiếp đến sự gia tăng của bệnh hen suyễn.

Một nghiên cứu còn cho thấy rằng chỉ cần sinh hoạt một thời gian ngắn tại khu vực ô nhiễm nặng, chẳng hạn như việc dành 2 tiếng đồng hồ mua sắm ở khu vực giao thông tấp nập của thành phố, cũng đủ để làm suy yếu chức năng phổi, lâu dài dẫn đến ung thư. Vì vậy, với người hít nhiều khói xe thì tình trạng bệnh càng trầm trọng hơn.

Ước tính 1/4 số ca hen suyễn ở trẻ em có liên quan đến khói thải từ phương tiện giao thông

- Tổn hạch mạch máu: Ngoài đường dẫn khí và phổi, các hạt bụi nhỏ trong khí thải còn ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch.

Các hạt có thể tăng nguy cơ xơ cứng động mạch, kích hoạt các đường dẫn truyền sinh hóa tạo thành cơn đau tim; trong khi đó, hydrocacbon thơm đa vòng (PAHs) góp phần gây rối loạn nhịp tim.

Khói từ động cơ diesel đặc biệt nguy hiểm cho sức khỏe vì các hạt bụi tạo thành từ dầu diesel nhỏ hơn khoảng 100 lần loại bụi từ động cơ đốt xăng.

Bên cạnh đó, ở người trên 60 tuổi, lợi ích từ quá trình tập thể dục như giảm huyết áp, tăng nhịp tim, và mềm hóa động mạch có thể biến mất do hít phải lượng khói giao thông tại thành phố.

- Tổn thương não: Lượng khí thải giao thông cũng có thể làm hỏng bộ não của chúng ta. Một nghiên cứu ở Mexico cho thấy rằng những trẻ em sống trong khu vực có mật độ giao thông đông đúc có điểm kiểm tra thấp hơn nhóm bạn bè ít tiếp xúc với khói bụi, sau khi loại trừ các yếu tố kinh tế xã hội.

Cụ thể hơn, trong thí nghiệm trên động vật, hạt vật chất từ ống xả xe có thể di chuyển dọc theo dây thần kinh khứu giác từ mũi đến não, gây viêm mô não, tạo hiệu ứng tương tự như bệnh Alzheimer.

Để con nhỏ tránh hít nhiều khói xe máy, xe ô tô; cha mẹ không để con nhỏ ngồi phía trước đầu xe máy. Lúc đó, trẻ sẽ hứng hết khí thải từ các xe phía trước. Hoặc khi trẻ ngủ, không để trẻ nằm ngang vì đầu của trẻ hướng ra bên ngoài rất nguy hiểm, vừa hít khói vừa đối diện nguy cơ va chạm với xe khác. Để hạn chế tác hại của khói xe, hãy cho trẻ đi ô tô, hoặc ngồi giữa 2 người lớn, có vải bọc che phần đầu, khẩu trang cho trẻ.

Linh La (Theo Daily Mail, Guardian, Pollution Issue)