Thời nào rồi mà còn để độc quyền lò mổ?

Ngày 15/10, trong cuộc tiếp xúc với cử tri ở Hóc Môn, Bí thư Thành ủy đã được đại diện tiểu thương kinh doanh thịt heo tại chợ đầu mối Hóc Môn – bà Tôn Nữ Kiều Trang – trực tiếp chỉ ra “cái ách” mà họ đang gánh chịu.  

“Cái ách” đó, là từ khi các cơ sở giết mổ tại Bà Điểm, trung tâm Quận 12, Hóc Môn… bị đóng cửa và chỉ còn lò mổ Xuyên Á được hoạt động, thì mức phí thuê mặt bằng giết mổ thương nhân phải trả thay vì chỉ ở mức 5.000 đồng/con heo đã bị tăng chóng mặt lên mức 48.000 đồng/con heo. Giá trị tuyệt đối tăng đến 43.000 đồng/con, cao gấp 9,6 lần, tức tương đương tỉ lệ cao hơn tới 960% so với trước.

Nếu không có vụ việc 3.750 con heo bị tiêm thuốc an thần tại lò mổ Xuyên Á thì chưa chắc câu chuyện độc quyền của lò mổ này được đem ra mổ xẻ.

Và theo đó, thương nhân mỗi ngày đêm phải trả cho lò mổ Xuyên Á khoảng 240 triệu đồng, tương đương với khoảng 5.000 con heo được giết mổ tại đây. Xuyên Á đang là lò mổ lớn nhất tại TPHCM và cả khu vực Nam bộ, với sản lượng giết mổ chiếm từ 50-60% sản lượng giết mổ tại TPHCM, tương ứng từ 5.000-6.000 con heo/ngày đêm. Một bài tính đơn giản, với sự độc quyền như “vua lò mổ” một cõi ở TP.HCM, Xuyên Á dễ dàng thu về hơn 80 tỉ đồng/năm.

Tất nhiên, “người ta” sẽ có những lập luận, lí giải.v.v… rằng lò mổ Xuyên Á được đầu tư hiện đại, có qui trình giết mổ tiên tiến và bảo đảm các điều kiện an toàn vệ sinh thực phẩm; trong khi các cơ sở giết mổ còn lại không đáp ứng các điều kiện ấy.

Tuy nhiên đó là cách nói, chứ còn thực tế thì chưa hẳn là thế. Đơn cử nhãn tiền là, Xuyên Á hiện đại, tiên tiến, đủ điều kiện... là thế, nhưng vẫn lọt lưới hàng ngàn con heo bị tiêm thuốc an thần được đưa vào đây giết mổ.

Sự độc quyền, nếu xảy ra những sai trái hay vi phạm, thì càng dễ bị bưng bít. Cũng may là, cơ quan công an đã mật phục hàng tháng để phát hiện, phanh phui ra vụ việc, và lò mổ hiện đại, tiên tiến, đủ điều kiện… kia đã bị tạm đình chỉ hoạt động.

Quan điểm của Bí thư Nguyễn Thiện Nhân rất rõ ràng: Các cơ quan quản lí tại thành phố phải rà soát lại các lò mổ, cơ sở nào đủ điều kiện thì cấp phép, để cho thương lái có nhiều lựa chọn theo hướng chất lượng dịch vụ tốt hơn nhưng chi phí lại giảm, chứ không thể để trường hợp độc quyền tiếp tục kéo dài gây khó khăn cho việc làm ăn kinh doanh của thương lái. 

Song hệ lụy của sự độc quyền tại lò mổ Xuyên Á đâu chỉ gây khó khăn, thiệt thòi cho thương lái mà còn dẫn đến sự bị động, xáo trộn của thị trường thịt heo một khi Xuyên Á gặp vấn đề, như tình trạng đang bị tạm dừng hoạt động hiện nay.

Những ngày qua, sau khi Xuyên Á bị tạm đình chỉ hoạt động, nhu cầu về nơi giết mổ khoảng 5.000 con heo đưa về TPHCM hoàn toàn rơi vào bị động.

Những ngày qua, sau khi Xuyên Á bị tạm đình chỉ hoạt động, nhu cầu về nơi giết mổ khoảng 5.000 con heo đưa về TPHCM hoàn toàn rơi vào bị động. Thương nhân phải đưa heo đi khắp các nơi tìm kiếm lò mổ, cả ở ngoại tỉnh, khiến ảnh hưởng đến tiến độ đưa sản phẩm thịt miếng ra thị trường phục vụ người tiêu dùng.

Vậy, các cơ quan quản lí, những đơn vị tham mưu cho thành phố quyết định qui hoạch lò mổ trên địa bàn theo kiểu gì, theo hướng nào mà để dẫn đến tình trạng độc quyền và sự bị động nháo nhào như những ngày qua?

Giới thương lái, tiểu thương và người tiêu dùng, hoàn toàn có thể đặt vấn đề qui hoạch lò mổ như trường hợp Xuyên Á phải chăng đã bị lái theo lợi ích nhóm; sử dụng các rào cản về điều kiện hạ tầng, kĩ thuật tại lò mổ để loại trừ các cơ sở giết mổ khác tạo vị thế gần như một mình, một chợ cho Xuyên Á?

Bài toán lò mổ Xuyên Á “riêng một góc trời” nếu không được giải sớm theo hướng phá thế độc quyền, thì thành phố và người tiêu dùng sẽ còn phải hứng chịu thêm nhiều hệ lụy nữa trong tương lai.

Diệu Tiên