Thời của thực phẩm tết nhà làm

“Nhấp chuột” sắm tết nhanh gọn

Dù còn hơn một tháng nữa mới đến tết nguyên đán, nhưng lúc này, nhiều bà nội trợ đã hoàn thành việc “đi chợ”, đặt mua xong hết đủ loại thực phẩm cho gia đình đón tết.

Rất nhiều trang cá nhân chào bán thực phẩm nhà làm cho ngày tết, nhưng an toàn chất lượng sản phẩm khó kiểm chứng.

Chị Linh (Q.5, TP.HCM) cho biết, công việc bận rộn, đến 29 tháng Chạp chị mới nghỉ nên không có thời gian dạo chợ, siêu thị. Vì vậy, chị chọn mua thực phẩm trên mạng, từ bánh chưng, mứt, dưa kiệu đến tai heo ngâm giấm, tôm muối chua, thịt heo rừng và một số đặc sản vùng miền, các loại khô mực rim, khô cá... và chỉ chờ đến ngày 25 tháng Chạp nhận hàng. 

Điểm khác biệt khiến nhiều người tiêu dùng thích thú sắm tết trên mạng là vì ở đó có đủ các món ngon cho ngày tết và có nhiều sản phẩm độc, lạ, khó tìm thấy ở siêu thị, cửa hàng, chợ.

Mức giá theo đó cũng cao hơn nhiều so với sản phẩm thường và mỗi nơi bán mỗi giá. Chỉ riêng mứt dừa đã có đủ vị: va-ni, ca cao, cà phê, lá dứa, lá cẩm và năm nay có thêm mứt dừa trà xanh, cam, gấc,  giá từ 180.000 - 280.000 đồng/kg; còn mứt mít lại có vị chua chua, ngọt ngọt.

Theo người bán giới thiệu, mứt dừa chỉ sử dụng đúng dừa non Bến Tre, màu từ rau củ quả tự nhiên, không dùng chất tẩy, chất bảo quản và dùng đường có thương hiệu chứ không dùng đường cân ký; còn mứt mít thì dùng loại mít cùi dừa và ít đường để giảm ngọt.

Nhiều cá nhân còn livestream (quay, phát trực tiếp trên mạng) các công đoạn làm bánh mứt, dưa kiệu tại nhà để chứng minh sản phẩm an toàn, chất lượng. Đặc biệt, bánh không làm từ bột mì, bột đậu phộng, đường thông thường mà làm từ bột hạnh nhân và đường ăn kiêng, bơ ngoại nhập, có vị ngon lạ, giá 240.000 đồng/kg.

Các món “lạ” khác nữa là giò bê được làm từ thịt bê nguyên miếng, bọc bì lớp ngoài giá 350.000 đồng/kg; bánh mocha tươi vị trái cây, nhân trứng; mứt táo Tiền Giang...

Ngoài ra, còn có trái cây đặc sản địa phương được chào hàng sớm, gồm: cam canh Hà Nội, thanh long Bình Thuận, bưởi Tân Triều, bơ Đắk Lắk... kèm cam kết “bao hàng chính gốc” cũng thu hút nhiều người “đặt gạch” trước để giữ giá tốt. 

Hơn 10 năm tự làm giỏ thủ bán tết cho người quen với giá 220.000 đồng/kg, cô Xiêm (Q. Gò Vấp, TP.HCM), cho biết: “Tôi luôn tuân đúng theo nguyên tắc: làm cho khách như làm cho mình ăn. Tôi chỉ mua nguyên liệu của đơn vị nhà nước bán; tôi chấp nhận mua nấm mèo giá 180.000 đồng/kg thay vì mua loại 140.000 đồng/kg, vì sẽ làm mất độ ngon, giòn và giò mau hỏng. Ngày nào làm, tôi sẽ mua nguyên liệu ngày đó chứ không mua trước, vì sẽ không ngon. Mỗi mùa tết, tôi chỉ nhận làm đúng 100 cây chả, không nhận nhiều hơn, để đảm bảo chất lượng đồng nhất”. 

Anh Kiên (Q. Thủ Đức, TP.HCM) chuyên bán heo rừng từ Bình Thuận gửi lên cho biết, hiện khách đã đặt hơn 100kg thịt đùi, ba rọi, sườn để ăn tết với giá trung bình 300.000 đồng/kg. Nhiều khách than giá cao nhưng vẫn mua vì thịt heo ngon, thơm, khác heo thường mua ngoài chợ.

Với những điểm bán uy tín, khách có thể đặt hàng theo khẩu vị như mứt ít ngọt, kiệu chua vừa, bánh chưng ít nhân và có thể đổi, trả nếu hàng không đạt chất lượng như lúc giao dịch. Nhiều nơi còn nhận đặt làm mâm ngũ quả; gà, xôi cúng tết kèm theo cháo, gỏi cho những khách thích sự tiện lợi mà đúng lễ.

Độ an toàn cũng… hên xui

Đánh trúng tâm lý lo ngại về an toàn vệ sinh thực phẩm, nhiều trang mạng rao “mứt handmade không phụ gia, không hóa chất bảo quản”, “thực phẩm quê an toàn", "thực phẩm nhà làm uy tín, chất lượng", "heo rừng, gà ta nhà nuôi bao ngon”, “rau sạch nhà trồng không thuốc”... và đăng những hình ảnh bắt mắt, giá bán cao hơn nhiều so với sản phẩm cùng loại ở cửa hàng, siêu thị, chợ.

Thế nhưng, nhiều người sành mua hàng tết trên mạng cho biết, “thực phẩm nhà làm” cũng thượng vàng hạ cám. Thực tế, có rất nhiều người bán “lôm côm” chôm hình ảnh sản phẩm của nơi khác để giới thiệu. Nếu chỉ nhìn hình ảnh và tin lời quảng cáo thì hàng mua về có chất lượng rất “hên xui”.

Trên các diễn đàn, nhiều khách hàng than, đã từng chấp nhận mua thực phẩm giới thiệu là nhà làm với giá cao, có loại đắt gấp đôi so với mua ngoài chợ, nhưng hàng nhận được rất tệ. 

Đại diện Sở Công thương TP.HCM cho biết, hiện chưa có quy định cụ thể đối với việc bán hàng thực phẩm trên mạng xã hội cũng như chưa có đơn vị nào chuyên trách kiểm soát chất lượng nguồn thực phẩm này. Tuy nhiên, theo Luật An toàn thực phẩm, đã là thực phẩm thì phải bảo đảm an toàn vệ sinh cho người sử dụng bất kể bán ở đâu, bằng hình thức nào.

Để chọn mua “thực phẩm nhà làm” an toàn, người tiêu dùng cần tìm hiểu kỹ nguồn nguyên liệu, các công đoạn chế biến có đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm hay không, để tránh việc trả giá cao cho hàng kém chất lượng.

Ngoài ra, thực phẩm nhà làm thì không thể bán với số lượng quá nhiều và nhận đơn đặt hàng đại trà, bán sỉ... vì không loại trừ khả năng người bán cũng chỉ là đơn vị trung gian phân phối.

Đó là chưa kể, người tiêu dùng có thể mua phải nguồn hàng trôi nổi đóng mác “nhà làm”, “hàng quê”... Vì vậy, nên chọn mua ở người bán mà mình quen biết và có uy tín, nắm được thông tin nguồn nguyên liệu và quy trình làm. 

Nguyễn Cẩm