Thổ Nhĩ Kỳ: Vì sao việc “thiến” tội phạm tình dục không được ủng hộ?

Tại sao một luật bảo vệ phụ nữ lại bị chính phụ nữ quay lưng? Vấn đề là, luật mới không giải quyết được nguyên nhân gốc rễ của vấn nạn bạo lực tràn lan đối với phụ nữ ở Thổ Nhĩ Kỳ.

Özgül Kaptan, Giám đốc tổ chức Đoàn kết Phụ nữ (Kadav) của Thổ Nhĩ Kỳ, đã gọi thẳng luật mới là “quyết định sai lầm, rất tồi tệ và nguy hiểm”, vì luật nhắm đến việc làm giảm tội phạm lạm dụng tình dục và hiếp dâm đối với cá nhân vi phạm, trong khi không quan tâm đến vấn đề lớn hơn là tại sao rất nhiều đàn ông Thổ Nhĩ Kỳ thực hiện tội ác này. Bà Kaptan lập luận, đó là do “đàn ông được dạy dỗ là họ có quyền đối với phụ nữ”. Vì vậy, việc cần làm lúc này là thông qua truyền thông và giáo dục để thay đổi nhận thức xã hội, thủ tiêu tư tưởng sai trái về bình đẳng giới.

Triển lãm ảnh những phụ nữ bị sát hại tại một cuộc biểu tình chống bạo lực đối với phụ nữ ở Ankara

Thổ Nhĩ Kỳ không phải là thiên đường đối với phụ nữ. Chỉ số bất bình đẳng giới (GII) năm 2014 do Chương trình phát triển Liên Hiệp Quốc (UNDP) công bố cho thấy nước này xếp hạng thấp (thứ 71 trong gần 200 quốc gia trên thế giới). Những vấn đề bạo lực giới tính phụ nữ Thổ Nhĩ Kỳ phải đương đầu hàng ngày bao gồm bạo hành gia đình, hiếp dâm, giết người vì danh dự và buôn người. Theo Bianet, một tổ chức báo chí độc lập ở Thổ Nhĩ Kỳ, năm 2015 có 284 phụ nữ nước này bị giết hại, trong đó 77% kẻ sát nhân là chồng, bạn tình hay người bà con nam giới của nạn nhân. Cũng năm này, cảnh sát ghi nhận ít nhất 133 phụ nữ bị cưỡng hiếp, trong đó 42% nạn nhân dưới 18 tuổi.

Nạn bạo hành tình dục ở Thổ Nhĩ Kỳ chính thức trở thành vấn đề gây tranh cãi gay gắt tại nghị trường nước này sau vụ một cô gái 17 tuổi bị bạn trai cưỡng hiếp và thủ tiêu năm 2011. Làn sóng phản đối tội phạm tình dục tiếp tục dâng lên mạnh mẽ đầu năm 2015, qua vụ nữ sinh đại học Özgecan Aslan (20 tuổi) bị sát hại và thiêu xác phi tang, sau khi cô chống lại ý định cưỡng hiếp của ba người đàn ông trên một xe buýt.

Biểu tình chống bạo lực đối với phụ nữ ở Thổ Nhĩ Kỳ

Từ năm 2012, chính phủ của đảng Công lý và Phát triển (AKP) cầm quyền đã ban hành luật mới để ngăn chặn bạo lực gia đình, tăng cường cuộc chiến chống hiếp dâm, tấn công tình dục, và Thổ Nhĩ Kỳ trở thành quốc gia đầu tiên phê chuẩn Công ước của Hội đồng châu Âu (CE) về chống bạo hành phụ nữ. Nhưng trên thực tế, tình trạng bạo lực đối với phụ nữ ở nước này không hề được cải thiện. Báo Mỹ New York Times dẫn nguồn tin của truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ, cho biết riêng tháng 1/2015 đã có 27 phụ nữ nước này bị sát hại, tăng 20% so với cùng kỳ năm 2014.

Hình phạt đối với những kẻ bắt cóc, cưỡng hiếp hay sát hại phụ nữ ở Thổ Nhĩ Kỳ chưa có tác dụng răn đe, chưa kể thủ phạm tìm muôn ngàn kế thoát tội. Mới đây, ông Mustafa Demirdag, Chánh án Tòa phúc thẩm của Tòa án tối cao Thổ Nhĩ Kỳ cảnh báo: việc kết hôn với nạn nhân là cách thức để hàng ngàn kẻ hiếp dâm và phạm tội tình dục trẻ em tránh con đường tù tội. Theo ông Demirdag, thời gian qua có khoảng 3.000 vụ kết hôn giữa nữ nạn nhân và những kẻ tấn công đã được đăng ký. Ông Demirdag tuyên bố: kiểu hôn nhân này có thể tạo ra những gia đình chồng già vợ trẻ con, tàn nhẫn trói buộc phần còn lại cuộc đời của nạn nhân với người đã hại mình! Một cô gái bị ba người đàn ông bắt cóc và hãm hiếp, nhưng khi một người cưới cô gái, án phạt hai người còn lại cũng được gỡ bỏ.

Phụ nữ Thổ Nhĩ Kỳ biểu tình trên toàn quốc sau vụ nữ sinh 20 tuổi Özgcan Aslan chết thảm do bị tấn công tình dục năm 2015

Đáng buồn là, một nghiên cứu năm 2013 về thái độ của công dân Thổ Nhĩ Kỳ đối với nạn hiếp dâm cho thấy, có 33% cảnh sát cho rằng một số phụ nữ đáng bị như thế, 66% cảnh sát cũng như gần 50% các nhóm ngành nghề khác chỉ ra rằng, ngoại hình và hành vi của phụ nữ kích thích đàn ông làm bậy. Một khảo sát cùng năm do nhật báo Hurriyet tiến hành cũng đưa ra kết quả kinh hoàng: 34% nam giới Thổ Nhĩ Kỳ nói bạo lực đối với phụ nữ “đôi khi là cần thiết”, trong khi 28% người cho rằng cần sử dụng bạo lực để phụ nữ vào khuôn phép.

Thanh Vân (Theo Guardian, Daily Mail, Reuters, Atlantic, Alalam.ir)