Thổ Nhĩ Kỳ kết thân với Nga không được, quay ra phản thùng?

"Không hối tiếc" về vụ bắn rơi máy bay Nga

Theo Sputnik, tờ Hurriyet Daily News ngày 17/6 đưa tin Bộ trưởng Kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ Nihat Zeybekchi tuyên bố nước này không hối tiếc vì vụ bắn rơi máy bay ném bom Su-24 của Nga.

Bộ trưởng Kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ Nihat Zeybekci. Ảnh: AA

Bộ trưởng Zeybekchi nói: “Việc một phi công Nga thiệt mạng do máy bay bị bắn rơi là điều hết sức đáng tiếc. Chúng tôi đều cảm thấy buồn. Nhưng xin lỗi lại là một vấn đề khác. Phía Nga chắc cũng buồn. Chúng tôi đoán rằng họ buồn vì đã cố ý xâm phạm không phận của Thổ Nhĩ Kỳ”.

Bộ trưởng Zeybekchi phân tích trong tình huống này "Liên bang Nga không đúng, bởi máy bay Nga đã hiện diện trong không phận Thổ Nhĩ Kỳ 13 hoặc 14 phút," bất chấp "vô số lời cảnh báo" đã gửi cho phi công.

Phản đối Nga trên Biển Đen

"Thổ Nhĩ Kỳ không cho phép biến Biển Đen thành một cái ao nhà của Nga" - đó là tuyên bố của Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Fikri Isik với các phóng viên tại Brussels, nơi ông tham gia cuộc họp bộ trưởng quốc phòng của các nước NATO hôm 14/6.

Theo ông, ý tưởng này trước đây đã được Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan công bố "Thổ Nhĩ Kỳ ủng hộ việc biến Biển Đen một khu vực hòa bình, yên ổn và thịnh vượng. Tất cả các chiến lược của Ankara dựa chính vào yếu tố này".

Kế hoạch kết thân Nga không thành

Trước đó, ngày 12/6, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã gửi một bức thư tới Tổng thống Nga Vladimir Putin chúc mừng Ngày nước Nga đồng thời thể hiện mong muốn quan hệ giữa hai nước sẽ tốt đẹp hơn trong thời gian tới, một động thái cho thấy Thổ Nhĩ Kỳ đang cố muốn làm hòa với Nga sau thời gian căng thẳng.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đã gởi một bức thư cho Tổng thống Nga Vladimir Putin

Đây là lần tiếp xúc chính thức đầu tiên của ông Erdogan với ông Putin kể từ sau vụ không quân Thổ Nhĩ Kỳ bắn rơi máy bay Su-24 của Nga hồi tháng 11 năm ngoái.

Và để thể hiện sự thống nhất quan điểm trong mối quan hệ với Nga, Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Binali Yildirim cũng gửi một bức thư tới người đứng đầu chính phủ Nga, Thủ tướng Dmitry Medvedev, nhân dịp này với nội dung tương tự, hy vọng Ankara và Moskva sẽ nâng quan hệ song phương lên một tầm mức cần thiết để hiện thực hóa các lợi ích chung.

Hơn nữa, Thổ Nhĩ Kỳ cũng đưa ra lời bao biện cho vụ bắn rơi máy bay Su-24 của Nga vào tháng 11 năm ngoái đã khiến mối quan hệ giữa hai nước xấu đi.

Thiếu tướng về hưu Osman Aydogan trả lời phỏng vấn hôm 13/6 rằng: "Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ không biết nó là một chiếc máy bay thuộc sở hữu của Nga. Nếu không, nó đã không bị bắn hạ".

Ông nhấn mạnh, các quan chức hàng đầu của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ có thể đã nhầm lẫn nó với một chiếc máy bay của Syria, vì họ không còn có phương tiện để xác định quốc tịch máy bay.

Tuy nhiên, Nga đã có phần hơi "hờ hững" khi đáp lại tấm chân tình của Thổ Nhĩ Kỳ.

Ông Peskov, Người phát ngôn Điện Kremlin cho biết ông Putin sẽ không đáp lại thư của Tổng thống Erdogan, và ông chỉ coi bức thư này như một hình thức xã giao. Ông lưu ý rằng cả hai bên không còn giữ liên lạc thường xuyên như trước nữa và thông điệp của bức thư chẳng có điểm gì nổi bật.

Ông Peskov cũng nhấn mạnh Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nêu rõ rằng những lời giải thích của Ankara chưa đủ để bình thường hóa mối quan hệ giữa hai nước, Thổ Nhĩ Kỳ cần phải có những việc làm cụ thể hơn để hòa giải và trước hết là phải xin lỗi và bồi thường cho vụ bắn hạ máy bay Nga Su-24.

Ông dẫn lời của Tổng thống Putin rằng: "Chúng tôi đã nhận được những lời giải thích từ chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ, song chưa nhận được bất cứ lời xin lỗi hay dấu hiệu về việc họ sẽ sẵn sàng sửa chữa sai lầm".

Lý do Nga không "mặn mà"

Nga có quá nhiều lý do để chưa vội vàng với những lời đề nghị từ Thổ Nhĩ Kỳ

Điều khiến Moskva chưa mặn mà với đề nghị bình thường hóa quan hệ của chính quyền Ankara vào thời điểm này được giới phân tích chỉ ra đó là Nga đang có nhiều lợi thế khôi phục Dòng chảy phương Nam và Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ vốn bị đóng băng từ ngày 1/12/2014.

Thực tế Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ, được cho là dự án thay thế Dòng chảy phương Nam cũng đã phải ngừng lại do căng thẳng giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ sau vụ Ankara bắn rơi máy bay Su-24 của Moskva vào tháng 11/2015.

Tuy nhiên tình hình đã trở nên tươi sáng hơn với điện Kremlin khi tháng 3 vừa qua, Đại sứ Usackas tuyên bố EU sẵn sàng thảo luận "các đề xuất cụ thể" nếu có, để khôi phục dự án Dòng chảy phương Nam.

Đó là bởi tháng 3 vừa qua, Đại sứ Usackas đã tuyên bố EU sẵn sàng thảo luận "các đề xuất cụ thể" nếu có, để khôi phục dự án Dòng chảy phương Nam.

Nga cũng đã tuyên bố xem xét nối lại dự án Dòng chảy phương Nam có lẽ một phần xuất phát từ việc quốc gia này đang thiếu tiền. Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng điều này cũng là dấu hiệu cho thấy quan hệ giữa Nga và châu Âu đang dần được cải thiện.

Rõ ràng, ở thời điểm này, Thổ Nhĩ Kỳ vẫn chưa mang lại nhiều lợi ích cho Nga. Vì vậy dù chính quyền Erdogan đang chấp nhận nhún nhường nhưng điện Kremlin vẫn chưa mặn mà trong việc nối lại các quan hệ hợp tác song phương.

Duy Thìn