Thổ cẩm bước vào thời trang hiện đại: Đẹp nhưng khó

Thổ cẩm là chất liệu vải quen thuộc với nhiều đồng bào dân tộc ít người. Ngoài việc thường được dùng để may trang phục truyền thống của đồng bào thiểu số, thỉnh thoảng, thổ cẩm cũng được ứng dụng vào những BST áo dài, một số phụ kiện, vật dụng trong nhà.  

Hiện tại, nghề dệt thổ cẩm gặp nhiều khó khăn do nhu cầu thị trường không còn nhiều, không có nhân lực trẻ kế thừa, thậm chí cả nghệ nhân lớn tuổi nhiều kinh nghiệm cũng không còn mặn mà... Trong bối cảnh đó, việc để thổ cẩm được ứng dụng càng nhiều vào đời sống là một mục tiêu quan trọng để thúc đẩy nghề truyền thống này tiếp tục được giữ gìn, phát triển - bên cạnh đưa ra những chiến lược về mặt quản lý nhà nước.

Trong khuôn khổ Lễ hội văn hoá thổ cẩm Việt Nam lần thứ 2 - 2020, sẽ có chương trình trình diễn thời trang chủ đề Hương rừng sắc núi, gồm 3 BST của NTK Lý Quí Khánh, Valentine Vân Nguyễn và Diego Chula theo tiêu chí tính ứng dụng cao, góp phần đưa thổ cẩm vào nhiều mặt của đời sống.

Từ trái qua: NTK Valentine Vân Nguyễn, NTK Lý Quí Khánh, NTK Diego Chula

Trong đó, NTK Diego Chula mang đến BST thể hiện được sự đa dạng của thổ cẩm từ bắc chí nam của nhiều dân tộc, bằng cách kết hợp nhiều màu sắc, chất liệu trên cùng thiết kế. Phom dáng trang phục hiện đại giúp thổ cẩm có thể được ứng dụng nhiều hơn.

NTK Valentine Vân Nguyễn đưa thổ cẩm vào những thiết kế mang hơi hướng cổ điển, với phom dáng trang phục đặc trưng của triều Nguyễn. Chị cho biết muốn phát triển thổ cẩm gắn với trang phục truyền thống để đưa vào những dự án nghệ thuật cổ trang, giúp chất liệu này được nhận biết nhiều hơn.

Với NTK Lý Quí Khánh, cho biết anh sẽ biến thổ cẩm thành những trang phục cao cấp, cho thấy chất liệu này hoàn toàn có thể đạt những giá trị thẩm mỹ, kinh tế cao hơn.

3 mẫu trang phục nằm trong 3 BST của các NTK (từ trái qua): Lý Quí Khánh, Valentine Vân Nguyễn, Diego Chula

Clip trình diễn trang phục thổ cẩm:

Cả 3 NTK có cùng chung nhận định thổ cẩm là chất liệu đẹp, nhưng gây nhiều khó khăn khi thiết kế, như khó cắt may, tạo phom...

NTK Valentine Vân Nguyễn cho biết nếu cắt vải không khéo, hoặc không có hướng xử lý tốt sẽ khiến các đường dệt bị bung ra toàn bộ. Vì thế, chị phải vẽ lên vải, rồi may viền trước khi cắt, và đặt mua hẳn một chiếc máy cắt riêng dành cho chất liệu này.

Hoa văn, màu sắc trên thổ cẩm thường được dệt theo chủ ý của các nghệ nhân. Vì thế, có những sắc màu rất rực rỡ, khó kết hợp. NTK Vân Nguyễn chia sẻ chị chỉ chọn 3 tông cơ bản nhất là: xanh, đỏ, nâu để phối hợp xuyên suốt. NTK Lý Quí Khánh cho biết trước đợt dịch anh đã đi hết vùng Tây Bắc để chọn được những khúc vải có màu sắc, hoạ tiết ưng ý nhất để đưa vào BST lần này.

Thổ cẩm là chất liệu độc đáo nhưng việc ứng dụng vào may mặc khá khó khăn

Để sản xuất được loại vải này cũng mất nhiều thời gian vì được thực hiện hoàn toàn bằng phương pháp thủ công. Vì thế để có đủ số lượng thổ cẩm thực hiện 3 BST này, BTC cùng các NTK mất đến nửa năm để tìm đến tận nhà nghệ nhân ở nhiều tỉnh thành như: Đắk Nông, Quảng Trị... Trong đó có những loại được đặt nghệ nhân thực hiện riêng theo yêu cầu. Chi phí đầu tư cho chất liệu khoảng nửa tỷ đồng.

Chương trình diễn ra vào 13g ngày 27/11 tại rừng thông của tỉnh Đắk Nông, gần trung tâm thành phố Gia Nghĩa.

Trung Sơn

Ảnh: BTC