Thiết bị định vị cho trẻ - con dao hai lưỡi

Tránh vỏ dưa, có thể gặp vỏ dừa

Mới đây, Avast - công ty nổi tiếng thế giới về công nghệ số - phát hiện 29 model thiết bị định vị GPS có lỗ hổng bảo mật, 600.000 thiết bị định vị khác có thể bị hacker xâm nhập.

Những thiết bị mà Avast phát hiện đều do một công ty Trung Quốc tên Shenzhen i365 sản xuất, đều sử dụng chung một mật khẩu mặc định là 123456 - kiểu mật khẩu đơn giản, dễ đoán nên dễ bị hacker xâm nhập. Điều đáng lo ngại là, các thiết bị định vị được rao bán trên thị trường hiện nay phần lớn đều xuất xứ từ Trung Quốc, có mật khẩu mặc định rất dễ nhớ. 

Thiết bị định vị bị hack dẫn đến những nguy hại gì? Ông Võ Đỗ Thắng - Giám đốc Trung tâm Đào tạo quản trị và an ninh mạng ATHENA - cho rằng, tọa độ trên thiết bị định vị sẽ ghi lại quá trình di chuyển của người dùng lên hệ thống server.

Nếu định vị có lỗ hổng bảo mật hoặc mật khẩu đăng nhập mặc định quá dễ dàng, hacker sẽ xâm nhập vào hệ thống server và nắm được người đeo thiết bị đang đi đến đâu, dự đoán sắp đi đâu, gặp ai, làm gì, có thể nghe được âm thanh xung quanh, thậm chí hacker còn làm sai lệch dữ liệu vị trí của thiết bị… 

Thiết bị định vị GPS tại một cửa hàng ở TP.HCM

Tất cả dữ liệu này cần thiết cho nhà kinh doanh, hacker có thể lấy dữ liệu này để phục vụ cho việc chào bán, quảng bá hình ảnh hoặc bán lại cho các đối thủ cạnh tranh của doanh nghiệp. Ngoài ra, nếu nghe được âm thanh xung quanh, hacker sẽ biết được nhiều bí mật của người đeo thiết bị lẫn người không đeo.

Giả sử người đeo thiết bị đang có tài khoản cá nhân tại ngân hàng, trong cuộc trò chuyện nào đó, vô tình lộ thông tin về mật khẩu đăng nhập, kẻ gian sẽ dễ dàng chiếm quyền sử dụng tài khoản ngân hàng và chiếm đoạt tiền. 

Việc sử dụng thiết bị định vị không góp phần bảo vệ trẻ em, người già, thú cưng... mà có thể góp phần làm mất an toàn cho đối tượng được đeo thiết bị. Chẳng hạn, một đứa trẻ được gắn thiết bị định vị đã bị hacker xâm nhập giúp hacker biết được đứa trẻ ở đâu, đang đi với ai, khiến việc bắt cóc dễ dàng hơn. 

Phần lớn là hàng Trung Quốc 

Tại cửa hàng thiết bị điện tử Camera Siêu Nhỏ (đường Trường Chinh, Q.Tân Bình, TP.HCM), nhân viên cho chúng tôi biết, thiết bị định vị GPS trước đây chủ yếu dùng để định vị xe máy, ô tô nhưng gần đây, nhiều phụ huynh hỏi mua để bảo vệ trẻ, người già. Tại đây, có nhiều dòng sản phẩm của Singapore và Trung Quốc, mức giá từ 1-4,5 triệu đồng/sản phẩm.

“Hàng Singapore hay Trung Quốc đều có mật khẩu mặc định ban đầu là 123456. Sau khi đăng nhập, chị thích mật khẩu khác thì đổi lại” - nhân viên cửa hàng này nói. 

Truy cập vào trang web của cửa hàng Vietsun, trong vai người mua thiết bị định vị cho trẻ, chúng tôi được nhân viên bán hàng chào bán loại vòng đeo cổ định vị đàm thoại, có thể dùng cho người già, trẻ em, người khuyết tật với giá 950.000 đồng.

Khi được hỏi về nguồn gốc, người bán luôn tìm cách đánh trống lảng, giới thiệu huyên thuyên về tính năng nổi trội của sản phẩm như vừa định vị, vừa dùng như điện thoại độc lập, vừa như chiếc đồng hồ xem giờ, người dùng có thể giám sát từ xa, tín hiệu GPS được gửi về điện thoại mọi lúc mọi nơi... Đề cập đến tính bảo mật của sản phẩm, rủi ro nếu bị hack thông tin dữ liệu, người bán chỉ nói chung chung rằng, sản phẩm có “hàng rào an toàn”.

Chủ cửa hàng chuyên doanh thiết bị định vị T. trên đường Nguyễn Kiệm, Q.Gò Vấp, TP.HCM không ngần ngại cho biết, độ chính xác của hệ thống định vị GPS phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, bao gồm các hiệu ứng khí quyển, các điều kiện xung quanh và chất lượng của máy thu GPS.

Vì vậy, khi sử dụng thiết bị định vị, có thể gặp phải trường hợp không xác định chính xác vị trí của thiết bị. Điều này có thể xảy ra trong điều kiện thời tiết xấu hoặc thiết bị định vị bị va đập mạnh dẫn đến trục trặc. 

Công ty an ninh mạng Avast đưa ra cảnh báo, các bậc phụ huynh nên cẩn trọng khi sử dụng các thiết bị quản lý trẻ em từ xa; nên chọn sản phẩm của thương hiệu có uy tín và luôn cảnh giác trước các dấu hiệu bất thường trong quá trình sử dụng. 

Nguyễn Cẩm - Thanh Hoa