Thích nghi để trụ vững khi thói quen đọc đổi thay

Ở Mỹ, ngày càng nhiều người chọn xem tin tức kỹ thuật số hơn là đọc báo giấy. Theo báo cáo từ Công ty Kiểm toán PwC, Mỹ ​​sẽ trở thành thị trường truyền thông lớn đầu tiên trên thế giới chứng kiến ​​doanh thu quảng cáo trên báo kỹ thuật số “vượt mặt” doanh thu quảng cáo trên báo in vào năm 2026.

Nhà báo Jim Herron xem xét ấn bản cuối cùng của tờ Seattle Post-Intelligencer vào ngày 16/3/2009 tại nhà máy in ở Bothell, bang Washington, Mỹ - Ảnh: ELAINE THOMPSON (hãng tin AP)

Khi các đối thủ cạnh tranh kỹ thuật số như trang HuffPost ngày càng thu hút độc giả và giành được sự khen ngợi trong ngành truyền thông về sự đổi mới, tờ The New York Times (NYT) - một trong những nhật báo có lượng phát hành cao nhất ở Mỹ - đã tích cực tuyển dụng các phóng viên và biên tập viên giàu kinh nghiệm, đồng thời chiêu mộ nhân lực trẻ từ những ấn phẩm trực tuyến vốn chưa từng làm việc trên báo in.

Nhóm nhân sự mới này có thể thiếu nền tảng về nghiệp vụ báo chí, ít kinh nghiệm nhưng lại có kỹ năng về chỉnh sửa video. Một số rất thành công trong việc tiếp thị bản thân, xây dựng thương hiệu riêng và thu hút người theo dõi trên mạng xã hội. Một số khác thích nghi nhanh với sự thay đổi công nghệ nhưng vẫn duy trì định hướng sắc bén của báo chí truyền thống. NYT cũng tuyển nhân viên tiếp thị trực tuyến và thuê hàng trăm kỹ sư để xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật số của mình.

Thách thức dường như khốc liệt hơn đối với những tờ báo địa phương. Người dân ở thành phố Ely và thị trấn Eureka của bang Nevada đã chứng kiến ​​sự thay đổi lớn về tin tức địa phương trong những tháng đầu năm nay. Tháng 1/2024, tờ The Ely Times và tờ The Eureka Sentinel - 2 trong những tờ báo lâu đời nhất còn sót lại ở miền đông bang Nevada - đã công bố một thỏa thuận chuyển giao cho chủ sở hữu mới và sẽ thay đổi từ các sản phẩm báo in sang nền tảng kỹ thuật số hoàn toàn, nhằm cắt giảm chi phí, duy trì hoạt động.

Ben Rowley - chủ sở hữu mới của 2 tờ báo - cho biết: “Ngành báo chí đang thay đổi, bao gồm cả những tờ báo ở các cộng đồng nông thôn”. Ông nói thêm: “Rõ ràng, người dân có một chút thất vọng khi chúng tôi không in báo nữa. Những tờ báo này đã tồn tại hơn 1 thế kỷ và vì vậy, đây là một sự thay đổi lớn”.

Roger Fidler - 81 tuổi, cựu giám đốc điều hành với 21 năm làm việc cho Công ty Truyền thông Knight Ridder (công ty từng sở hữu các nhật báo quan trọng ở một số thành phố của Mỹ) - nhận xét: “Mạng xã hội và sự tương tác của nó khiến chúng ta choáng ngợp, bội thực thông tin bởi ai cũng cho rằng mình là nhà báo. Họ nghĩ rằng mình nắm giữ sự thật và thoải mái nêu ra ý kiến cá nhân. Thật chạnh lòng khi mọi thứ thay đổi”.

Cùng với nhật báo, tạp chí in cũng suy giảm lượng độc giả kể từ thời hoàng kim của mình vào thế kỷ XX. Các trang web truyền thông dễ dàng đáp ứng nhu cầu về tin tức của người dân thông qua những văn bản dạng ngắn, đa dạng và hấp dẫn. Sự bùng nổ của truyền thông xã hội cũng cắt giảm thị phần quảng cáo mà các tạp chí in thường phụ thuộc. Không còn nhiều độc giả chờ đợi tạp chí in hằng tuần hoặc hằng tháng. Sự sẵn có của nội dung kỹ thuật số miễn phí hoặc giá rẻ được cập nhật hằng ngày, hằng giờ khiến người ta không còn muốn mua báo tờ hoặc các ấn phẩm riêng lẻ.

Tuy nhiên, giữa vô vàn khó khăn tạp chí in vẫn hoạt động. Các tạp chí định kỳ lâu đời, chẳng hạn như New Yorker và Vogue, kiên quyết bám lấy độc giả toàn cầu ở cả định dạng in và kỹ thuật số. Ở Úc, doanh số bán tạp chí in tăng 4,1% vào năm 2023. Một số nhà bình luận cho rằng, sức hấp dẫn lâu dài của tạp chí in là do trải nghiệm đọc về mặt vật lý. Việc tiếp thu thông tin từ trang giấy khác với từ màn hình, có lẽ theo cách chậm rãi và ít bị phân tâm hơn.

Theo Kapios - công ty tư vấn chiến lược có trụ sở ở Singapore - tính đến quý IV/2023, người dùng internet trên toàn cầu dành trung bình 6 giờ 35 phút xem trực tuyến mỗi ngày. “Sự mệt mỏi kỹ thuật số” vốn xuất hiện trong những năm xảy ra đại dịch COVID-19 được cho là nguyên nhân khiến nhiều người quay lại với phương tiện truyền thông in ấn. Sự quan tâm trở lại đối với báo in và tạp chí cũng có thể do sở thích “hoài cổ” của độc giả thế hệ Z.

Theo báo cáo năm 2022 của The News Media Alliance - hiệp hội thương mại đại diện cho khoảng 2.000 tờ báo ở Mỹ và Canada - người tiêu dùng rất ưa thích quảng cáo trên báo in do tin tưởng vào nội dung của chúng hơn nội dung quảng cáo trực tuyến.

Tấn Vĩ (theo The Economist, The Conversation, Nevada Independent, New York Times)