Thị trường ngập tràn bánh trung thu giá rẻ, nguồn gốc mập mờ

Chúng tôi ghé sạp bánh kẹo Đ.T. trong chợ Bình Tây, quận 6, TPHCM, liền được nhân viên giới thiệu rất nhiều loại bánh trung thu nội địa Trung Quốc, giá rẻ bất ngờ.

Ngoài các loại bánh ngàn lớp trứng muối tan chảy, bánh nướng mini (trọng lượng 55-90 g/cái) có từ nhiều năm nay, giá 8.000 đồng/cái, sạp còn có thêm loại bánh khổng lồ có tên “bánh nướng khoai môn mochi trứng muối”, trọng lượng 500 g/cái, giá chỉ 39.000 đồng. Bánh được đựng trong các thùng giấy các tông không nhãn mác, mỗi thùng có 18 cái. “Kinh tế khó khăn, người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu nên nhà sản xuất bên Trung Quốc đóng gói đơn giản để bánh có giá rẻ hơn. Nếu em muốn mua số lượng lớn để làm quà biếu thì đặt mua vỏ hộp trên mạng, giá chỉ vài ngàn đồng/hộp” - chủ sạp Đ.T. hướng dẫn chúng tôi. Khi lên mạng tìm mua vỏ hộp, chúng tôi nhận thấy, vỏ hộp đựng bánh loại mini hay loại khổng lồ đều ghi bằng chữ Trung Quốc, không có nhãn phụ theo quy định về sản phẩm nhập khẩu.

Lực lượng quản lý thị trường kiểm tra bánh trung thu nghi nhập lậu - Ảnh do Cục Quản lý thị trường TPHCM cung cấp

Trên mạng xã hội Facebook, nhiều hội, nhóm rao bán bánh trung thu khổng lồ với số lượng lớn, giá phổ biến từ 35.000-90.000 đồng/cái. Những người rao bán bánh với giá rẻ đều viện lý do bị “bom” hàng (khách đặt mua nhưng không nhận hàng) nên bánh tồn kho nhiều. Trao đổi với Hà Ngọc - quản trị viên của nhóm “bánh trung thu mochi khoai môn trứng muối” - chúng tôi được báo giá 90.000 đồng/cái. Khi nghe thắc mắc sao các nơi khác chỉ bán với giá 35.000 đồng/cái, Ngọc giải thích, bánh giá rẻ là hàng loại 2, loại 3 hoặc bánh do Việt Nam sản xuất, nhái hàng Trung Quốc. Ngọc chỉ bán bánh loại 1, là loại được bán trong các cửa hàng, siêu thị bên Trung Quốc.

Theo Ngọc, trên bao bì loại bánh nội địa Trung Quốc loại 1 có in con tem màu hồng, có ghi ngày sản xuất còn bánh loại 2 và 3 chỉ được đựng trong khay nhựa, bọc bằng túi ni lông trắng trơn. Hàng nhái trong nước thì không có tem hồng, có giá từ 70.000-110.000 đồng/cái, được đựng trong thùng, mỗi thùng 12 cái, vỏ bánh bị cứng, không mềm như bánh nội địa Trung Quốc. “Các loại bánh có giá 39.000 đồng/cái là bánh bở, hôi dầu, ngọt gắt do dùng đường hóa học, trứng muối thì hắc do sắp hết hạn sử dụng. Bên em cam đoan hàng mới, có hạn sử dụng đến 90 ngày, nếu chị nhập từ 10 thùng trở lên thì giá giảm còn 70.000 đồng/cái” - Ngọc nói.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Quốc An - Tổng giám đốc Công ty Bánh kẹo Ánh Dương - cho biết, từ năm 2022 đến nay, các loại bột mì để làm bánh trung thu, các nguyên liệu khác như đường, ngũ cốc, các loại hạt đều tăng giá từ 50 - 70%. Do đó, nhà sản xuất sẽ lỗ nếu sản xuất ra cái bánh có trọng lượng nửa ký mà giá bán chỉ 39.000-90.000 đồng/cái. Với giá đó, có thể bánh được sản xuất theo quy mô rất lớn hoặc bánh bị quá hạn sử dụng, bị sửa lại hạn dùng. Do đó, người tiêu dùng nên lựa chọn loại bánh có nhãn hiệu, nguồn gốc rõ ràng để tránh rủi ro về sức khỏe.

Phó giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Duy Thịnh - Viện Sinh học, Công nghệ thực phẩm, thuộc Đại học Bách khoa Hà Nội - cho rằng, cơ quan chức năng cần kiểm tra loại bánh trung thu khổng lồ bởi giá rẻ như vậy là bất thường. Nếu bánh được làm từ loại bột đã quá hạn sử dụng thì rất nguy hiểm cho người dùng bởi bánh có thể bị biến đổi chất, sinh ra độc tố. Việc kiểm tra vừa bảo vệ người tiêu dùng, vừa bảo vệ doanh nghiệp trong nước.

Trong cuộc họp báo về tình hình kinh tế - xã hội chiều 5/9, ông Nguyễn Quang Huy - Phó cục trưởng Cục Quản lý thị trường TPHCM - cho hay, bánh trung thu đang được bán ở TPHCM có nhiều chủng loại, giá cả, do cá nhân sản xuất hoặc được nhập khẩu chính ngạch, tiểu ngạch. Cơ quan quản lý thị trường chưa xác định được loại bánh khổng lồ là hàng nhập lậu hay nhập khẩu chính ngạch. “Chúng tôi sẽ chỉ đạo các đội quản lý thị trường đặc biệt chú ý đến loại bánh này. Từ đầu tháng Tám đến nay, chúng tôi đã xử lý 24 vụ vi phạm đối với mặt hàng thực phẩm, trong đó tạm giữ 15.749 sản phẩm bánh kẹo trị giá hơn 150 triệu đồng, xử phạt hành chính hơn 219 triệu đồng” - ông nói.

Mai Ca - Thanh Hoa