Thêm nhiều công ty Trung Quốc sẽ "dính đòn" bởi lệnh cấm đầu tư mới của Mỹ

Thêm nhiều công ty Trung Quốc có thể "dính đòn" bởi lệnh cấm đầu tư mở rộng và linh hoạt hơn của Tổng thống Mỹ Biden - Ảnh: Reuters

Các chuyên gia pháp lý cho rằng nó cũng có thể giúp chính quyền tránh được thất bại không đáng có trước tòa án sau khi lệnh cấm được áp dụng gần cuối thời chính quyền Trump không thể chống đỡ được các vụ kiện.

Sắc lệnh của Tổng thống Biden sẽ cấm các khoản đầu tư của Mỹ vào khoảng 60 công ty trong lĩnh vực quốc phòng hoặc công nghệ giám sát của Trung Quốc.

Luật sư Kevin Wolf, cựu quan chức Bộ Thương mại Mỹ, cho biết: “Vì phạm vi rộng hơn và tiêu chuẩn thấp hơn nhiều để có thể niêm yết, nên các công ty cần được pháp luật giám sát chặt chẽ”.

Lệnh mới cấm đầu tư vào các công ty Trung Quốc "đang hoặc đã hoạt động" trong lĩnh vực quốc phòng hoặc vật liệu liên quan, hoặc trong công nghệ giám sát, hay do ai đó thuộc cơ quan quốc phòng sở hữu hoặc kiểm soát. Mục đích của lệnh cấm là "hạn chế dòng tiền đổ vào các công ty đang làm suy yếu an ninh của Mỹ cũng như các giá trị dân chủ", ám chỉ các vụ vi phạm nhân quyền.

Lệnh cấm trước đó của chính quyền Trump được áp dụng đối với các công ty quân sự Trung Quốc như được định nghĩa nhiều năm trước trong Đạo luật Ủy quyền quốc phòng: Các công ty thuộc sở hữu hoặc kiểm soát hoặc liên kết với Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA), một bộ của chính phủ hoặc cơ sở công nghiệp quốc phòng của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.

Lệnh cấm đầu tư sửa đổi loại bỏ yêu cầu “liên kết trực tiếp” với nhà nước Trung Quốc, trong khi sử dụng ngôn ngữ mơ hồ hơn rằng một công ty "hoạt động trong lĩnh vực quốc phòng hoặc giám sát".

Lệnh cấm của cựu Tổng thống Trump cần phải được điều chỉnh sau khi ba công ty kiện chính quyền ra tòa. Hai công ty được đưa ra khỏi diện cấm và trường hợp thứ 3 không có phán quyết cuối cùng.

Bill Reinsch, cố vấn cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) hôm 7/6 cho biết: “Các tòa án thường miễn cưỡng phán quyết ngược lại Tổng thống khi ông đưa ra quyết định về an ninh quốc gia. Nhưng nếu họ (tòa án) thực tế đã làm như vậy, cho thấy việc soạn thảo lệnh còn bất cập và được bảo vệ kém trước tòa”.

Nhà sản xuất điện thoại thông minh Xiaomi của Trung Quốc, công ty đã mất khoảng 10 tỷ USD vốn hóa thị trường trong tháng sau khi bị đưa vào danh sách các công ty bị cấm, là hãng đầu tiên khởi kiện để cố gắng vạch trần những sai sót trong lệnh của ông Trump.

Thẩm phán đã tạm dừng “quy kết” Xiaomi hồi tháng 3 với lý do “thiếu bằng chứng rằng họ có liên kết với PLA hoặc CHND Trung Hoa”, và gọi việc đưa công ty vào danh sách đen là "độc đoán và bất thường".

Bằng chứng chính phủ đưa ra bao gồm một giải thưởng được trao cho chủ tịch của Xiaomi - hơn 500 doanh nhân đã nhận được giải thưởng này kể từ năm 2004, bao gồm cả lãnh đạo của một công ty sữa bột trẻ em. Chính quyền cũng trích dẫn các khoản đầu tư của Xiaomi vào công nghệ 5G và trí tuệ nhân tạo (AI), nhưng thẩm phán lưu ý rằng những thứ đó đang nhanh chóng trở thành tiêu chuẩn cho các thiết bị tiêu dùng, không chỉ nhằm hiện đại hóa quân sự. Tháng trước, chính quyền Tổng thống Biden đã đồng ý đưa Xiaomi ra khỏi danh sách bị cấm đầu tư.

Luokung Technology Corp, một công ty công nghệ bản đồ, đã giành được phán quyết ban đầu tương tự.

Cả Xiaomi, Luokung và Gowin Semiconductor, công ty thứ 3 đâm đơn kiện lệnh cấm đầu tư, đều không còn nằm trong danh sách sửa đổi.

Các công ty lớn của Trung Quốc lọt vào cả hai lệnh cấm bao gồm Tổng công ty Dầu khí Hải dương Trung Quốc (CNOOC), Công ty Công nghệ giám sát hình ảnh Hàng Châu, Công ty Công nghệ Huawei và Công ty sản xuất bán dẫn quốc tế.

Luật sư Wendy Wysong của hãng luật có trụ sở tại Hồng Kông, người đã thực hiện các vụ kiện lệnh cấm của ông Trump, cho biết danh sách của Tổng thống Biden có cơ sở vững chắc hơn.

Trong khi đó, ông Bill Reinsch - cố vấn CSIS - cho biết thêm nhiều công ty khác có thể bị ảnh hưởng bởi lệnh của Tổng thống Biden, tùy thuộc vào "mức độ quyết liệt của chính quyền Mỹ".

Thanh Hải (theo Reuters)