Thẻ tín dụng dễ sở hữu cũng dễ mất tiền oan

Thẻ visa nhiều nhưng chất lượng thấp

Theo Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP.HCM, tính đến hết quý I/2019, số lượng thẻ đã phát hành tại TP.HCM đạt khoảng 12 triệu thẻ, trong đó, thẻ tín dụng (thẻ visa) có tốc độ tăng trưởng 20% so với cùng kỳ năm ngoái. Hiện Việt Nam có hơn 70 triệu người trưởng thành, tốc độ tăng trưởng thu nhập và chi tiêu thuộc hàng nhanh nhất khu vực. Do vậy, khả năng tăng trưởng của thẻ tín dụng rất lớn, các NH đang ra sức giành thị phần. 

Chuyên gia tài chính ngân hàng, tiến sĩ Đinh Thế Hiển nhận định, việc đầu tư thẻ tín dụng đem lại nhiều nguồn lợi nhuận cho các ngân hàng bởi lãi suất cao hơn cho vay thông thường, thu được nhiều khoản phí từ thẻ (phí thường niên, phí rút tiền mặt, phạt nợ quá hạn) cộng với bán chéo sản phẩm cho chủ thẻ. 
Để thu hút khách hàng, các ngân hàng đang cạnh tranh về biểu phí, đưa ra nhiều ưu đãi hấp dẫn như hoàn tiền tại các điểm mua sắm, tặng tiền mặt khi chi tiêu nhiều, tặng quà khi mở thẻ, miễn phí thường niên nếu chi tiêu đạt mức ngân hàng đưa ra.

Các ngân hàng cũng đang dần đơn giản hóa thủ tục mở thẻ để thu hút khách hàng như cho phép mở thẻ trực tuyến, thời gian từ lúc đăng ký đến khi có thẻ chỉ khoảng một tuần. Đối tượng và hạn mức cũng được mở rộng hơn, người có thu nhập từ 5-8 triệu đồng/tháng cũng có thể sở hữu thẻ tín dụng. 

Các ngân hàng rầm rộ phát hành thẻ tín dụng nhưng tỷ lệ người sử dụng thẻ để thanh toán còn ít

Tiến sĩ Đinh Thế Hiển cho rằng, nhiều NH vẫn đang chạy theo chỉ tiêu số lượng mà chưa quan tâm chất lượng. Nhân viên chỉ chạy theo doanh số, làm mọi cách để khách hàng đồng ý mở thẻ chứ không gắn bó với khách hàng. Do đó, số lượng phát hành thẻ và số lượng người dùng không tương ứng. 

Bảo mật yếu, nhiêu khê đòi tiền bị mất
Thực tế, số người sử dụng thẻ visa đúng mục đích để thanh toán rất thấp. Nhiều khách hàng sở hữu cùng lúc ba, bốn thẻ tín dụng nhưng mở thẻ rồi để đó, xem số tiền trong thẻ như số tiền phòng thân thay vì dùng thanh toán khi mua hàng hóa. “Hạn mức thẻ của tôi được 400 triệu đồng, tôi mở thẻ nhưng cất mấy năm nay không xài, chấp nhận đóng phí duy trì thẻ để dùng cho việc khẩn cấp. Tôi cất thẻ vì nếu sử dụng, có thể vô tình làm mất tiền. Thẻ tín dụng có quá nhiều rủi ro trong thanh toán, trong khi đơn vị mở thẻ lại không xử lý kịp thời, đảm bảo quyền lợi khách hàng” - tiến sĩ Đinh Thế Hiển kể.

Luật sư Trần Minh Hải - Giám đốc Công ty Luật BASICO - cho biết thêm, sở dĩ liên tục xảy ra tình trạng mất tiền trong tài khoản thẻ là do công nghệ thẻ tại Việt Nam còn lạc hậu. “NH Malaysia tham gia thị trường nước ta vài năm trước và họ đã phát hành thẻ chip, trong khi Việt Nam bây giờ mới bắt đầu chuyển thẻ từ sang thẻ chip” - luật sư Hải dẫn chứng. 

Hiện công tác tra soát, xử lý khiếu nại của khách hàng liên quan đến sự cố thẻ còn rất chậm, thiếu cơ chế bảo vệ người tiêu dùng. Dẫn chứng điều này, luật sư Hải kể, hiện đường dây nóng của các NH vẫn thường xuyên “nguội”, nhiều khách hàng bị mất thẻ, phát hiện giao dịch đáng ngờ, gọi đến tổng đài hàng chục cuộc nhưng  không ai bắt máy. Không ít chủ thẻ bị kẻ gian rút sạch tiền từ tài khoản do tổng đài hỗ trợ không tiếp nhận được cuộc gọi đầu tiên của khách. Hoặc khi khách hàng bị mất tiền trong thẻ, việc giải quyết của NH rất chậm.  

Để thu hút khách hàng, các NH đang tập trung vào việc tổ chức hệ thống quản lý rủi ro, nâng cấp công nghệ mới. “Chúng tôi đang tổ chức hệ thống quản lý rủi ro. Khi khách hàng thực hiện nhiều giao dịch, hệ thống sẽ tự động thông báo tới khách hàng và cả NH. Nhân viên NH sẽ gọi điện thoại xác minh xem khách hàng có thực hiện nhiều giao dịch như vậy hay không” - ông Nguyễn Thanh Bình, Trưởng phòng ngân hàng số của Lienvietpostbank, cho biết. 

Về xử lý việc mất tiền trong tài khoản, ông Nguyễn Hoàng Minh - Phó giám đốc NH Nhà nước chi nhánh TP.HCM - cho hay, NH Nhà nước đã ban hành Thông tư 30, yêu cầu các tổ chức tín dụng, đơn vị phát hành thẻ phải nhanh chóng xác định nguyên nhân mất tiền; trường hợp mất tiền không do lỗi của chủ thẻ thì trong vòng 5 ngày, phải hoàn trả tiền cho chủ thẻ. Để tăng cường bảo mật thẻ, NH Nhà nước đã tổ chức cho bảy NH thương mại ra mắt thẻ chip. Dự kiến đến cuối năm nay, phải có ít nhất 30% thẻ tín dụng chuyển đổi sang thẻ chip, các máy ATM cũng phải được nâng cấp. 

Thanh Hoa