Trung Quốc muốn gì khi 'đường lưỡi bò' liên tục xuất hiện kể từ đầu tháng 10

Trong lúc dư luận tại Việt Nam còn chưa lắng xuống khi nhà sản xuất phim hoạt hình từ Mỹ - hãng DreamWorks - "lỡ tay" đem đường "lưỡi bò" vào bộ phim hoạt hình Abominable (tên tiếng Việt là Everest: Người tuyết bé nhỏ), dường như Trung Quốc lại khẳng định rằng, mọi thứ đều có thể mua được bằng tiền và quyền lực vô hình của thị trường.

Lỗi “vô ý” trên ứng dụng đầy “chủ ý”

Nếu như bộ phim Abominable là sản phẩm chung của DreamWorks và công ty Pearl Studio có trụ sở tại Thượng Hải ít nhiều chịu ảnh hưởng từ quan điểm của Bắc Kinh, thật khó để tưởng tượng vì sao một ứng dụng dự báo thời tiết từ kênh truyền hình đặt tại thành phố Atlanta, bang Georgia với công ty chủ quản là tập đoàn công nghệ máy tính đa quốc gia IBM từ New York lại có thể “nhầm lẫn” một cách đầy chủ đích như trên.

Đường chín đoạn (và cộng thêm một đoạn để ôm trọn đảo Đài Loan) được đưa vào bộ phim hoạt hình vốn dành cho đối tượng trẻ em và gia đình

Về cơ bản, The Weather Channel (TWC) là một kênh truyền hình trả tiền của Mỹ, hiện thuộc sở hữu của Weather Group, LLC - công ty con của Entertainment Studios. Kênh ra mắt vào tháng 5/1982, chuyên phát sóng dự báo thời tiết và tin tức, phân tích liên quan đến thời tiết, cùng với phim tài liệu và chương trình giải trí cũng liên quan đến thời tiết.

Công ty mẹ cũ của TWC, Công ty Weather (trở thành một phần của IBM từ năm 2016), cũng cung cấp dự báo cho các đài phát thanh mặt đất và vệ tinh, báo chí, ứng dụng di động và trang web, bao gồm cả trang Weather.com. Weather Channel vẫn giữ quyền tài sản thương hiệu và dữ liệu thời tiết ở tất cả các mảng ngoài truyền hình cho IBM.

Sự cố “đường 9 đoạn”chỉ hiển thị trên phiên bản tiếng Việt, tiếng Indonesia, tiếng Nhật, tiếng Trung của bản đồ thời tiết, nhưng không hiển thị trên bản đồ tiếng Anh, Pháp hay tiếng Hindi và phiên bản riêng dành cho Đài Loan. Và vô tình, một tổ chức riêng hình thành từ liên minh Google - IBM hiện đang hợp tác cùng công ty Semptian tại Thâm Quyến.

Ngoài mặt, Semptian chuyên về phân tích dữ liệu, nhưng bên trong, công ty này chuyên cung cấp thiết bị giám sát diện rộng và phần mềm kiểm soát, kiểm duyệt không gian mạng cho chính phủ Trung Quốc suốt nhiều năm qua. Vì thế, một sự tác động từ phía Bắc Kinh thông qua mối liên kết hợp tác là mối nghi ngờ hoàn toàn có cơ sở.

Hình ảnh đường yêu sách chín đoạn có thêm một đoạn ngoài khơi đảo Đài Loan trên ứng dụng thời tiết Weather.com , phiên bản iOS dành cho Việt Nam (trái) và quốc tế (phải)

Mặt khác, Apple từng là kẻ thống trị thị trường điện thoại thông minh cao cấp của Trung Quốc, chiếm hơn 80% thiết bị di động được bán với giá từ 600 đến 800 USD. Nhưng hiện tại, vị trí này đang dần bị các đối thủ như Huawei, Oppo, Vivo làm lung lay.

Theo tổ chức phân tích thị trường Canalys có trụ sở tại Singapore, số điện thoại bán ra trong quý 1/2019 của Apple đã giảm 30% so với cuối năm 2018, xuống còn 6,5 triệu sản phẩm và doanh thu quý 2/2019 dự kiến giảm từ 2 - 5 tỷ USD so với vùng kỳ năm 2018. Để so sánh, lượng tiêu thụ tại thị trường Trung Quốc của “trái táo cắn dở” từng đạt trên 120 triệu sản phẩm vào quý 1/2013. Do đó, bản thân Apple cũng đang cần thu hút lại sự quan tâm của người dùng Trung Quốc đối với hệ điều hành iOS.

Một ứng dụng từ nhà phát hành có công ty chủ quản đang hợp tác với Trung Quốc, chạy trên hệ điều hành của nhà sản xuất điện thoại đang cần thu hút sự ủng hộ từ Trung Quốc; đến đây, vấn đề về tấm bản đồ kỳ lạ dường như đã có lời giải đáp.

Trung Quốc đang muốn “dằn mặt” các nước quanh khu vực Biển Đông và Mỹ ?

Điểm đáng chú ý tiếp theo, chính là việc tấm bản đồ “lưỡi bò” chín đoạn xuất hiện trong bộ phim Abominable và trên ứng dụng Weather.com đã có thêm một đoạn - tổng cộng là 10 đường đứt quãng - để ôm trọn cả vùng lãnh thổ Đài Loan.

Vào đầu tháng 10/2019, một dòng tweet của giám đốc điều hành đội bóng rổ Houston Rockets -  Daryl Morey thể hiện sự ủng hộ các cuộc biểu tình chống chính phủ ở Hồng Kông đã gây ra một phản ứng dữ dội ở Trung Quốc, dẫn đến việc các đối tác Trung Quốc cắt đứt quan hệ với NBA và Tencent - nhà cung cấp bản quyền NBA tại đại lục - tuyên bố không phát sóng bất cứ trận đấu nào có sự xuất hiện của đội bóng Houston Rockets.

Ngay lập tức, ngôi sao James Harden của đội Houston Rockets phải đưa ra lời xin lỗi với toàn thể người hâm mộ Trung Quốc. Không dừng lại ở đó, một chương trình phát sóng từ đài ESPN vào sáng thứ Tư tại Mỹ cho thấy tấm bản đồ của Trung Quốc, bao gồm cả Đài Loan vào khu vực đường “lưỡi bò”.

Việc sử dụng bản đồ 10 đoạn thể hiện rõ hơn trong đoạn video được tải lên YouTube bởi một nhà báo của ESPN, dù một chương trình phát sóng khác của ESPN hồi đầu tháng đã sử dụng bản đồ Trung Quốc không bao gồm hình ảnh đường yêu sách này.

Walt Disney Co - công ty sở hữu 80% ESPN - không trả lời các yêu cầu bình luận về sự cố bản đồ; biết nói làm sao được khi Disneyland Park ở Thượng Hải là công viên chủ đề có doanh thu cao nhất của Walt Disney và khả năng thị trường phim điện ảnh khổng lồ tại Trung Quốc hoàn toàn phụ thuộc vào “chuyện nắng mưa” từ Bắc Kinh.

Phó Thủ tướng Trung Quốc Liu He gửi Tổng thống Mỹ Donald Trump một bức thư của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sau khi ông Trump công bố thỏa thuận thương mại "giai đoạn một" với Trung Quốc tại Nhà Trắng ở Washington vào ngày 11/10 - Ảnh: Getty Images

Tháng 10 bắt đầu bằng Lễ kỷ niệm 70 năm Quốc khánh Trung Quốc, chứa đựng vòng đàm phán tiếp theo trong chiến tranh Thương mại Mỹ - Trung, nóng lên cùng vấn đề biểu tình tại Hồng Kông, và nhiều sự “vô tình xuất hiện” của yêu sách đường chín đoạn.

Nhìn chung, đây có thể là một kế hoạch của Bắc Kinh để tiếp tục theo đuổi yêu sách ở Biển Đông, khẳng định chủ quyền và sự kiểm soát đối với đặc khu Hồng Kông và đảo Đài Loan như lời tuyên bố của Chủ tịch Tập Cận Bình về một đất nước thống nhất, đồng thời cho thấy ảnh hưởng ngầm của Trung Quốc lên các công ty tại Mỹ là điều mà chính quyền Tổng thống Trump cần quan tâm.

Linh La (Tổng hợp)