Thế giới có thể đã chạm “đỉnh song sinh”

Các nhà nghiên cứu phân tích số liệu trong giai đoạn 2010-2015 tại 165 quốc gia, chiếm 99% dân số thế giới. Kết quả, được công bố trong một báo cáo và đăng tải tại trang Oxford Academic (thuộc Đại học Oxford), cho thấy số trẻ song sinh đã tăng lên đáng kể từ thập niên 1980. Hiện, cứ 42 người thì có một trẻ song sinh, tương đương mỗi năm thế giới sẽ có thêm 1,6 triệu trẻ song sinh. Cũng theo nghiên cứu này, trong 40 năm qua, tỷ lệ song sinh bình quân toàn cầu đã tăng thêm 1/3.

Các cặp sinh đôi tại lễ hội Twins Days hàng năm ở Twinsburg, Ohio, Mỹ - Ảnh: AFP/ Getty Images

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng cho rằng xu hướng này sẽ có thể không tiếp tục kéo dài trong thời gian tới. Trên thực tế, tỷ lệ song sinh ở một số nước bắt đầu chựng lại, thậm chí giảm đi từ mức cao trong quá khứ. Những dấu hiệu này cho thấy thế giới có vẻ đã chạm đến “đỉnh cao của hiện tượng sinh đôi”.

“Đây là một xu hướng đáng quan tâm. Trong 40-50 năm qua chúng ta đã chứng kiến tỷ lệ song sinh tăng trưởng mạnh ở các nước phát triển giàu có, dẫn đến số trẻ song sinh hiện đang nhiều hơn bất cứ lúc nào theo cả nghĩa tương đối lẫn tuyệt đối” - Christiaan Monden, giáo sư xã hội học và nhân khẩu học của Đại học Oxford nhận định.

Trẻ song sinh tự nhiên là kết quả của hiện tượng trứng đã được thụ tinh ngẫu nhiên tách làm đôi. Kết quả của hiện tượng này sẽ là một cặp trẻ em sinh đôi cùng giới giống hệt nhau. Trường hợp song sinh thứ hai xảy ra khi người mẹ rụng đồng thời hai trứng và cả hai đều thụ tinh, cho ra hai trẻ sinh đôi không giống nhau. Hầu hết trẻ song sinh hiện nay lại là kết quả của các phương pháp điều trị sinh sản như kích thích buồng trứng hay cho nhiều phôi thụ tinh trong ống nghiệm (VIF) và chuyển vào tử cung cùng một lúc - một phương pháp không được khuyến khích dùng tại nhiều nước trên thế giới vì các vấn đề liên quan đến sức khỏe.

Tỷ lệ trẻ song sinh giống hệt nhau gần như không thay đổi trong nhiều năm liền. Tuy nhiên, Monden và các đồng nghiệp của ông lại nhận thấy tỷ lệ trẻ song sinh không giống nhau được hình thành một cách tự nhiên và trẻ song sinh là kết quả của việc thực hiện các biện pháp hỗ trợ sinh sản - một cách nói khác cho thuật ngữ điều trị sinh sản - đã tăng mạnh trên toàn cầu.

Theo các nhà nghiên cứu, ngày càng nhiều trẻ em sinh đôi là kết quả các biện pháp hỗ trợ sinh sản

Theo các nhà nghiên cứu, các nguyên nhân chính bao gồm việc ngày càng có nhiều người điều trị hormone, sử dụng phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm hay các biện pháp hỗ trợ sinh sản khác hoặc trì hoãn việc sinh con. Thực tế cho thấy, khả năng sinh con đôi không giống hệt nhau theo cách tự nhiên thường cao hơn ở những phụ nữ có độ tuổi 35-39.

Theo báo cáo nói trên, tính trên toàn cầu tỷ lệ song sinh đã tăng từ 9/1.000 trong thập niên 1980 lên 12/1.000 hiện nay. Các khu vực có tốc độ tăng mạnh là Bắc Mỹ (tăng 71%), châu Âu (tăng 60%) và châu Á (tăng 32%). Tại Anh, tỷ lệ song sinh đã tăng khoảng 62% trong cùng giai đoạn nhưng các nhà nghiên cứu tin rằng tỷ lệ này đã giảm từ khi Cơ quan Thụ tinh và phôi người (HFEA) triển khai một cuộc vận động giảm việc sinh nhiều con một lúc vào năm 2007. Cũng theo báo cáo này, chỉ có 7 quốc gia giảm được tỷ lệ sinh đôi hơn 10%.

“Con số tuyệt đối về các trường hợp sinh đôi đã tăng mạnh ở nhiều nước trên thế giới, ngoại trừ Nam Mỹ. Ở Bắc Mỹ và châu Phi, con số này đã tăng hơn 80%; nguyên nhân chính là do dân số nói chung tăng mạnh”, Monden cho biết. “Chúng tôi không mấy ngạc nhiên với hiện tượng song sinh tăng mạnh vì hiện có quá nhiều biện pháp hỗ trợ sinh sản và độ tuổi của phụ nữ khi sinh con đầu lòng ngày càng cao hơn”, Raj Mathur, Chủ tịch Hiệp hội Sinh sản Anh, đồng thời là bác sĩ phụ khoa tư vấn của Bệnh viện St Mary’s ở Manchester (Anh), giải thích.

Ngoài ra, bác sĩ Mathur cũng nhận định rằng thế giới hiện đã chạm đến “đỉnh song sinh” do các biện pháp can thiệp y khoa, nhất là tại các nước đang phát triển. “Tuy nhiên, việc thụ tinh trong ống nghiệm hiện vẫn còn chưa phổ biến ở nhiều nước châu Phi và Nam Mỹ. Thách thức của chúng ta làm thế nào để khi biện pháp này được sử dụng nhiều hơn thì tỷ lệ song sinh vẫn không tăng cao. Đa số trẻ song sinh đều hoàn toàn khỏe mạnh nhưng các nguy cơ về sức khỏe cho các bà mẹ mang thai đôi luôn rất lớn, vì vậy chúng ta nên hạn chế trường hợp này càng nhiều càng tốt. Lý tưởng nhất là mỗi lần chỉ sinh một con” Mathur khuyên.

Nhất Nguyên (theo the Guardian)