Thế giới bất bình trước thái độ lật lọng của Trung Quốc

Trong văn bản gửi Tổng thư ký Ban Ki-moon, Phó đại sứ TQ tại LHQ Wang Min đưa ra yêu sách chủ quyền đối với hầu hết Biển Đông, căn cứ trên cứ liệu lịch sử mơ hồ, đồng thời vu cáo Việt Nam “cản trở hoạt động thăm dò dầu khí hợp pháp” của công ty TQ. Trả lời phỏng vấn hãng tin Mỹ AP hôm 10/6, Đại sứ Việt Nam tại LHQ Lê Hoài Trung bác bỏ thái độ ngang ngược và vô lý của TQ liên quan đến những diễn biến trên Biển Đông. Ông kêu gọi TQ rút giàn khoan và hơn 100 tàu ra khỏi thềm lục địa của Việt Nam để tạo môi trường đàm phán.

Hãng tin Anh BBC và kênh truyền hình NHK của Nhật Bản đồng loạt dẫn lời người phát ngôn LHQ Stephane Dujarric cho biết, Tổng thư ký LHQ Ban Ki-moon sẵn sàng làm trung gian hòa giải nếu các bên liên quan có yêu cầu. Tuy nhiên, Đại sứ Việt Nam Lê Hoài Trung cũng thông báo, Bắc Kinh đã từ chối đối thoại và khăng khăng bám vào luận điệu vùng biển đặt giàn khoan hoàn toàn thuộc chủ quyền của TQ. Ông Dujarric cho biết, Tổng thư ký LHQ bày tỏ hy vọng, cuộc xung đột Trung-Việt ở Biển Đông sẽ được giải quyết một cách hòa bình dựa trên luật pháp quốc tế. “Chúng tôi muốn có các cuộc đàm phán, muốn đối thoại, hoặc bất kỳ phương tiện nào để giải quyết hòa bình cuộc tranh chấp”, Đại sứ Lê Hoài Trung nói, và khẳng định lập trường của TQ vẫn tiếp tục mang tính khiêu khích.

Đại sứ Việt Nam tại LHQ Lê Hoài Trung - Ảnh: Getty Images

Trong khi quyết liệt “phản công” Việt Nam tại LHQ, Bắc Kinh đột nhiên ra sức ve vãn Philippines về niềm tin và tình hữu nghị ngàn năm giữa hai nước. “Hòa bình và ổn định là điều kiện tiên quyết quý báu để phát triển xã hội. Chúng ta có mọi lý do để thúc đẩy lòng tin với nhau cùng duy trì hòa bình và ổn định khu vực”, trang mạng tin tức Inquirer.net dẫn lời đại sứ TQ tại Philippines Triệu Giám Hoa phát biểu nhân kỷ niệm quan hệ Trung-Phi và Quốc khánh Philippines. Đại sứ TQ tán dương Manila rằng, so với tình hữu nghị hàng ngàn năm và sự hợp tác sâu rộng giữa hai nước, thì những vấn đề hai nước đang đối mặt ở Biển Đông chỉ là “tạm thời”. Ông Triệu còn cao giọng: “Tôi tin rằng chúng ta có trí tuệ, sự kiên nhẫn và lòng dũng cảm để giải quyết tranh chấp thông qua đàm phán và tham vấn”.

Đáp lại những lời “hữu hảo cửa miệng” của nhà ngoại giao TQ, Tổng thống Philippines Benigno Aquino nhắc lại lời kêu gọi hòa bình và đảm bảo với Bắc Kinh, tranh chấp không phải là tất cả trong quan hệ hai nước. Theo Tổng thống Aquino, hòa bình và ổn định là cần thiết đối với sự tiến bộ của mỗi dân tộc.

Trước thái độ ngoan cố và lật lọng của Bắc Kinh, ngày 11/6, Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Nhật Bản đã thông qua nghị quyết kêu gọi TQ kiềm chế hành vi ở vùng biển quanh quần đảo Hoàng Sa. Nghị quyết khẳng định, việc TQ đơn phương hạ đặt giàn khoan Haiyang Shiyou-981 (Hải Dương-981) trái phép tại thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam khiến tình hình tại Biển Đông tiếp tục leo thang căng thẳng.

Trước đó, bên lề Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF) tại Yangon, Myanmar, ông Daniel Russel, trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách khu vực Đông Á và Thái Bình Dương, nói với báo giới rằng, Mỹ tiếp tục công khai chỉ trích và lên án những hành động TQ gây bất ổn tại Biển Đông. Theo ông Russel, trong khi ASEAN và TQ vẫn chưa đạt được thỏa thuận về Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), thì Bắc Kinh tiếp tục đẩy nhanh tốc độ “xâm chiếm” Biển Đông. Nhật báo The Straits Times của Singapore dẫn lời ông Russel cho biết: “Có dấu hiệu về những dự án san lấp quy mô lớn tại Biển Đông, dấu hiệu của việc xây dựng các công trình quân sự...”. Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ khẳng định: “Việc sử dụng sức mạnh và đe dọa sử dụng vũ lực như là biện pháp để thúc đẩy tuyên bố chủ quyền lãnh thổ là không thể chấp nhận”.

THANH HẢI  (Theo AP, Inquirer.net, Reuters, Kyodo)