Thay khớp gối giúp nữ sinh 16 tuổi bị ung thư xương đi lại trên đôi chân của mình

Thường xuyên đau khớp gối, không ngờ mắc ung thư xương

Nữ sinh 16 tuổi Lương Thị Trúc U. (ở Hữu Lũng, Lạng Sơn) thường xuyên đau khớp gối nhưng không đi khám mà tự uống thuốc giảm đau nhiều ngày liền. Không ngờ đó lại là dấu hiệu của bệnh ung thư xương. 

Đầu tháng 10 vừa qua, các cơn đau không còn ngắt quãng và âm ỉ mà chuyển sang đau dữ dội cả ngày lẫn đêm, không thể chịu nổi nữa, nữ sinh U. được gia đình đưa đi khám tại bệnh viện huyện.

Qua quá trình thăm khám và chụp X-quang, phát hiện một khối u bất thường ở đầu dưới xương đùi trái, bệnh viện huyện đã chuyển Trúc U. đến Bệnh viện Đại học Y Hà Nội để khám và làm các xét nghiệm chẩn đoán thêm.

Tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, PGS.TS Trần Trung Dũng – giảng viên Trường Đại học Y Hà Nội, trực tiếp khám choem và phát hiện khối u bất thường có kích thước 6 cm x 8 cm ở phần sau đầu dưới xương đùi trái.

Chính khối u này khiến em hạn chế cử động gối trái, vận động thụ động: duỗi được 20 độ, gấp được 90 độ, rất khó khăn trong việc đi lại. Thêm nữa, đau gối lan xuống bàn chân, vận động chủ động còn kém hơn.

Phim chụp cắt lớp vi tính cho thấy, u đầu dưới xương đùi phá hủy hết thành sau vỏ xương đùi; trên phim chụp cộng hưởng từ thấy khối u lan ra phần mềm phía sau, xâm lấn phá vỡ vỏ xương và diện khớp.

Nhận thấy đây là khối u ác tính nguy hiểm nên PGS.TS Trần Trung Dũng chuyển em sang Bệnh viện K Tân Triều để phối hợp với các bác sĩ ở đây điều trị bệnh lý ung thư xương đùi cho bệnh nhi.

Bà Hoàng Thị K. (44 tuổi), mẹ của nữ sinh Trúc U. chia sẻ: “Lúc đầu, do gia đình quá chủ quan với dấu hiệu đau khớp gối của con, thấy con đau chân lại tưởng bình thường, chỉ cho uống thuốc giảm đau nhiều ngày liền. Giờ nghĩ lại mới thấy lẽ ra tôi phải cho cháu đi khám sớm hơn thì đã không đến nông nỗi này”.

Tại Bệnh viện K Tân Triều, nữ sinh U. được làm thêm xét nghiệm, chụp xạ hình xương và cắt lớp lồng ngực để phát hiện di căn của u, nhưng không phát hiện di căn ra các bộ phận khác.

Đứng trước ca bệnh là nữ sinh, trẻ tuổi, lại bị u xương phá hủy toàn bộ phần lồi cầu xương đùi, hội đồng hội chẩn đã rất khó khăn khi đưa ra quyết định cuối cùng.

Nếu quyết định cắt cụt chi để triệt căn u cho U. thì em vĩnh viễn mất đi chân trái, mất chức năng chân, không thể đi lại, không những thế lại mất đi sự duyên dáng của một cô gái mới lớn, ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý của em và tương lai sau này.

Nhưng nếu không cắt chân trái, thách thức lớn đặt ra là vừa phải đảm bảo phẫu thuật cắt rộng rãi xương nhằm loại bỏ triệt căn khối u, vừa phải tạo hình lại khớp cho nữ sinh có kích thước xương nhỏ, khả năng còn phát triển, tránh chân dài chân ngắn về sau khi xương phát triển dài thêm.

Lần đầu tiên thay khớp gối ở trẻ em tại Việt Nam

Sau nhiều lần hội chẩn, cân đo đong đếm giữa các phương án và mong muốn của gia đình, cuối cùng hội đồng hội chẩn đưa ra phương án cắt khối u và phần mềm rộng rãi, thay khớp gối nhân tạo chuôi dài cho nữ sinh.

Bù khoảng mất xương bằng module kim loại, module này có thay đổi kích thước khi xương phát triển thêm, đây là thế hệ khớp tân tiến trên thế giới hiện nay. Đây cũng là trường hợp bệnh nhi trẻ tuổi đầu tiên ở Việt Nam được áp dụng thay thế bộ khớp hiện đại này.

Ca mổ được diễn ra tại Bệnh viện K Tân Triều, dưới sự gây mê của bác sĩ Nguyễn Ngọc Quỳnh, ê-kíp phẫu thuật gồm: PGS.TS Trần Trung Dũng (giảng viên Trường Đại học Y Hà Nội), bác sĩ Phạm Sơn Tùng (Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn) và các bác sĩ Hoàng Tuấn Anh, Nguyễn Trần Quang Sáng, Trần Đức Thanh (Đơn vị phẫu thuật ung thư xương và phần mềm, Bệnh viện K Tân Triều).

Ca mổ diễn ra trong vòng 3 tiếng đồng hồ, bệnh nhi chỉ mất khoảng 500ml máu. Ca mổ thành công hơn cả mong đợi của ê-kíp phẫu thuật.

PGS.TS Trần Trung Dũng, bác sĩ trực tiếp phẫu thuật cho nữ sinh chia sẻ: “Ở Việt Nam hay trên thế giới, thay khớp gối ở bệnh nhân dưới 20 tuổi là một điều rất hiếm. Chỉ định thay khớp gối ở bệnh nhân trẻ là rất nghiêm ngặt. Tuy nhiên, trong trường hợp này, đây lại là phương án tốt nhất cho nữ sinh này, để giữ được chức năng của chân và tránh tàn tật suốt đời”.

Bác sĩ Phạm Sơn Tùng – Đơn nguyên khớp gối và cổ chân, Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn, thành viên ca mổ cho biết: "Thay khớp gối là một kỹ thuật khó, hiện nay không nhiều bệnh viện có thể làm được. Hơn nữa, với nữ sinh này, vì mất 1 đoạn xương do phải cắt đi do ung thư nên chúng tôi phải thay khớp có module bù vào phần xương mất đi".

Bác sĩ Hoàng Tuấn Anh thông tin thêm: "Khối u xương của bệnh nhi U. thực sự phức tạp, phá vỡ toàn bộ vỏ xương lành của khối lồi cầu xương đùi khiến cho việc bóc tách rất vất vả.

Khối u lại lan nhiều ra phần mềm phía sau, đi sát vào phần mạch máu và thần kinh phía sau, chúng tôi đã rất vất vả mới có thể bóc tách khối u đó ra an toàn mà không gây bất cứ biến chứng gì. Sau mổ, mạch máu cung cấp cho phần phía dưới tốt, lúc đó chúng tôi mới thực sự an tâm về ca mổ".

Hiện tại, sau 5 ngày sau mổ, sức khỏe của nữ sinh U. phục hồi rất tốt, vết mổ khô, không chảy dịch, em đã bắt đầu tập phục hồi chức năng và đi lại dần dần để thích nghi với bộ khớp gối mới.

Hình ảnh chụp X-quang sau mổ hoàn toàn đảm bảo các thông số kỹ thuật và nữ sinh U. đã có thể đứng dậy bằng chính đôi chân của mình. Tuy nhiên, em vẫn cần tập phục hồi chức năng thêm để phục hồi lại chức năng của khớp gối.

An Bình