Thấy gì từ sách best seller trong mùa COVID-19?

Hội sách TPHCM lần thứ 20 bị hoãn do dịch bệnh, từ thống kê sơ bộ của một số đơn vị làm sách, có thể thấy biểu đồ đọc đã thay đổi nhìn từ danh sách best seller đầu năm nay. 

Sách thiếu nhi ở top đầu

Theo thống kê mới nhất của Fahasa, top 10 tựa sách bán chạy nhất thời gian qua là Truyện tranh Trạng Quỳnh (các tập), Thanh gươm diệt quỷ (tập 2,3), Lớp học mật ngữ, Nhóc Miko! Cô bé nhí nhảnh (tập 30, 31, 32), Trổ tài họa sĩ (thuộc series Lớp học mật ngữ), Học chữ - Tô màu và Thám tử lừng danh Conan.

Trong khi đó, sách bán chạy dành cho độc giả thanh thiếu niên, chủ yếu vẫn là các tác phẩm của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh. Theo thống kê của nhà xuất bản Trẻ, trong top 15 tựa sách bán chạy nhất của đơn vị từ đầu năm đến nay, có đến 7 tựa của nhà văn này: Mắt biếc, Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh, Làm bạn với bầu trời, Tôi là Bêtô, Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ, Cảm ơn người lớn và Con chó nhỏ mang giỏ hoa hồng. 

Chang hoang dã, một trong những tựa sách bổ ích dành cho trẻ em

Theo một khảo sát bỏ túi của chúng tôi với nhiều phụ huynh ở TPHCM, phần lớn ý kiến cho rằng trong thời gian nghỉ học vì dịch bệnh, đọc sách là một trong ba lựa chọn ưu tiên mà phụ huynh dành cho con em họ (hai lựa chọn còn lại là cho con tự học/rèn luyện tại nhà và gửi trẻ về quê).

Sức đọc của trẻ tăng, khiến sách thiếu nhi gần như chiếm trọn top đầu trong danh sách best seller quý I/2020. Tuy nhiên, nhìn vào các tựa/bộ sách được thống kê, có thể thấy chủ yếu là những tựa sách/bộ truyện đã xuất bản từ những năm trước hoặc truyện tranh các nước. Trên trang Fahasa, hội sách giảm giá trong nửa đầu tháng Ba của đơn vị “cháy hàng” các tựa: Mộ đom đóm, Sword Art Online Progressive 003 và Tôi tài giỏi, bạn cũng thế! cũng đều là ba tựa sách của các tác giả nước ngoài. 

Trong khi đó, nguồn sách thiếu nhi thuần Việt có vẻ chưa được tiếp cận. Chuẩn bị cho Hội sách tháng Ba, nhà xuất bản Trẻ có bộ sách Lịch sử Việt Nam bằng tranh (phiên bản tiếng Anh), các bộ sách Điều khám phá bất ngờ, Phẩm chất nhà lãnh đạo nhí, truyện dài Những ngôi nhà trên triền dốc...

Một số đầu sách bổ ích cũng được nhà xuất bản Kim Đồng cho ra mắt. Mới đây nhất là Chang hoang dã, được kể từ nhà bảo tồn động vật hoang dã Trang Nguyễn và phần minh họa của họa sĩ trẻ Jeet Dzung. Một số tựa sách của tác giả Việt được yêu chuộng từ nhà xuất bản Kim Đồng: Những chiến binh sao vàng, Xóm bờ giậu, Từ điển cảm xúc thế giới tập 2… 

Đặc biệt, khuyến khích trẻ nhỏ đọc quyển Thành ngữ bằng tranh (tác giả - nhà thơ Nguyễn Thị Hường Lý biên soạn, minh họa: họa sĩ Nguyễn Quang Toàn). Quyển từ điển bỏ túi này cung cấp hơn 300 thành ngữ thông dụng, được lý giải dễ hiểu kèm những bức hí họa sinh động, dí dỏm, rất bổ ích cho học sinh các cấp. First News - Trí Việt vừa phát hành quyển sách Khơi nguồn tiềm năng của con trẻ (tác giả - giáo sư Nobuyoshi Hirai) rất phù hợp cho các bậc phụ huynh tham khảo. Sách được xem như kim chỉ nam hướng dẫn cha mẹ cách khơi gợi những tiềm năng ẩn sâu bên trong, giúp trẻ phát huy được tính sáng tạo và nuôi dưỡng tâm hồn.

Hội sách online được mùa

Hội sách TPHCM không tổ chức, nhiều đơn vị xuất bản cùng tham gia Hội sách Online trên Tiki (kéo dài đến hết tháng Ba), với nhiều mức ưu đãi hấp dẫn. Có đơn vị như AZ Việt Nam bán giảm giá sách lên đến 80%. Trong khi đó, mức giảm giá cao nhất của Alpha Books là 70%, Nhã Nam 40%. Truyện tranh - comic được giảm chung 30%, Phương Nam Book cũng có chương trình giảm giá tháng Ba trên toàn hệ thống của đơn vị, với mức giảm đến 50% (dành cho tất cả sách của nhà xuất bản Trẻ và Phương Nam Book).

Riêng Fahasa tổ chức chương trình hội sách online trong nửa đầu tháng Ba, kèm theo nhiều mã khuyến mãi áp dụng cho từng thể loại sách cũng thu hút đông đảo bạn đọc. Chia sẻ chung của nhiều đơn vị, sức mua sách online trong mùa dịch COVID-19 tăng mạnh. Trong khi Đường sách TPHCM vắng vẻ, thì không gian hội sách trên mạng “nhộn nhịp”, doanh số bán ra tăng vọt so với cùng kỳ. 

Từ trước Tết, các đơn vị làm sách đã tập trung cho đợt sách mới tham gia Hội sách TPHCM lần thứ 20. Nhiều đơn vị đã lên kế hoạch giao lưu, giới thiệu sách, mời tác giả nước ngoài về Việt Nam giao lưu… Tuy nhiên, mọi kế hoạch đều đã thay đổi, hoặc hủy bỏ, hoặc chuyển sang hình thức giao lưu online. Công ty sách Omega Plus vừa làm cuộc thăm dò ý kiến bạn đọc trên facebook về việc tổ chức buổi hòa nhạc ra mắt sách chủ đề Beethoven - Âm nhạc và cuộc đời. Chuỗi sự kiện này từng dự kiến được tổ chức trong tháng Ba tại TPHCM và Hà Nội.

“Thật buồn vì do dịch bệnh, chúng tôi phải tạm hoãn sự kiện ra mắt sách Beethoven vô thời hạn. Nhưng có lẽ ngay lúc nhà nhà lo sợ, người người hạn chế ra đường, ngoài vật chất (lương thực) thì tinh thần (âm nhạc, sách vở) cũng rất cần thiết. Omega Plus dự định sẽ tổ chức sự kiện online, livestream ra mắt sách, có mời nghệ sĩ nổi tiếng đến chơi nhạc Beethoven” - phía đơn vị bày tỏ. Hiện tại, số lượng bạn đọc đồng ý và tham dự chương trình online đã chiếm gần 80%.

Trước đó, nhà xuất bản Tổng hợp TPHCM cũng lần đầu thử nghiệm thành công hình thức livestream giao lưu tác giả, giới thiệu hai tựa mới: Nguyễn Thị Tây Sơn Ký (tiến sĩ Nguyễn Duy Chính) và Sống như bạn đang ở sân bay (Cúc T.). 

Thể loại tản văn, du ký có phần lép vế trong “cuộc đua online” lần này. So với mọi năm, các kỳ hội sách đều kéo theo một “lực lượng đông đảo” cây bút trẻ đến giao lưu, ra mắt sách. Năm nay, trong sự im vắng lại thấy rõ hơn những lựa chọn chân thực của bạn đọc. 

Điều bất ngờ là trong top 10 sách bán chạy của công ty sách Phương Nam từ đầu năm đến nay, có sự góp mặt của các tựa sách viết về tự nhiên, môi trường và chuyển hóa năng lượng. Đứng đầu là quyển Giận của Thiền sư Thích Nhất Hạnh. Chiến thắng nỗi lo và sự sợ hãi của Dale Carnegie cũng là tựa sách được bán ra nhiều nhất đợt này. Những tựa sách Sống xanh như những lá trà (Toshimi A. Kayaki) và Đời sống bí ẩn của cây (Peter Wohlleben) cũng nằm trong top danh mục bán chạy của đơn vị. 

Lục Diệp