Thấy gì khi phim tâm linh, kinh dị ồ ạt ra rạp?

Doanh thu “khủng”

Chỉ sau 3 ngày chiếu chính thức tính từ 8/3, bộ phim Quỷ nhập tràng đã cán mốc doanh thu hơn 60 tỉ đồng, trở thành phim kinh dị Việt có doanh thu mở màn cao nhất lịch sử. Với đà này, Quỷ nhập tràng đứng trước cơ hội là phim thứ năm gia nhập “câu lạc bộ trăm tỉ” của điện ảnh Việt trong năm nay. Điểm khác biệt nổi bật của Quỷ nhập tràng so với các phim ma trước đây là việc tiên phong dùng âm thanh chuẩn quốc tế Dolby Atmos, quay đúng chuẩn 8K. Đây cũng là một trong những lý do giúp phim được 23 quốc gia mua bản quyền công chiếu, trong đó có nhiều cường quốc điện ảnh như Mỹ, Úc, Hàn Quốc, New Zealand, Canada… Quỷ nhập tràng cũng là phim Việt hiếm hoi cùng với Ma da có buổi chiếu ra mắt ở nước ngoài trước cả quê nhà.

Phim Nhà gia tiên (trên) và Quỷ nhập tràng (dưới) dù không ra rạp vào “mùa vàng” tết nhưng vẫn hốt bạc, cho thấy sức hút lớn của dòng phim tâm linh, kinh dị Việt

Tính từ đầu năm đến nay, chỉ hơn 2 tháng, điện ảnh Việt đã có 3 phim tâm linh, kinh dị đạt doanh thu hơn trăm tỉ là Đèn âm hồn, Nhà gia tiên và Quỷ nhập tràng. Phim sau luôn lập thành tích bán vé ấn tượng hơn phim trước. Nếu như năm ngoái, điện ảnh Việt chỉ có 4 phim thương mại làm về tâm linh, kinh dị ra rạp thì chỉ 3 tháng đầu năm nay đã đạt đến con số này. Ngày 28/3 tới còn có thêm phim Âm dương lộ ra mắt. Từ nay đến cuối năm còn rất nhiều dự án khác chờ ngày trình chiếu như Tìm xác: Ma không đầu, Thám tử Kiên: Kỵ sĩ không đầu, Dưới đáy hồ, Làm giàu với ma 2, Heo năm móng, Nhà ma Yeongdeok, Đồi hành xác: Tà thuyết đen trở lại, Hoàng tử quỷ. Tổng cộng lượng phim tăng gấp 3 so với năm ngoái.

Không chỉ tăng số lượng, tăng doanh thu, dòng phim tâm linh, kinh dị Việt còn có điểm nổi bật nữa so với trước là chất lượng hù dọa ngày càng “nặng đô”. Điển hình mới đây là poster phim Tìm xác: Ma không đầu (khởi chiếu ngày 18/4) khiến dư luận xôn xao bàn tán vì hình ảnh ghê rợn của một xác chết không đầu. Phần nghe - nhìn được chú trọng hơn trước. Những màn trừ tà được dàn dựng công phu, tạo hình ma quỷ máu me hết sức hiệu quả, âm thanh ánh sáng gây “ép phê”, bối cảnh ghi hình độc đáo và mãn nhãn. Để nâng cao chất lượng hướng đến thị trường quốc tế, một số nhà làm phim trong nước bắt tay với các “cường quốc” phim kinh dị như hợp tác với Thái Lan làm phim Cô dâu ma, với Hàn Quốc trong phim Nhà ma Yeongdeok, hứa hẹn những pha hù dọa sẽ còn lên “đỉnh nóc”.

Định hình bản sắc

Sự bùng nổ của phim tâm linh, kinh dị trong nước nhìn dưới góc độ tích cực giúp phim Việt tìm ra được bản sắc - điều mà bất kỳ nền điện ảnh nước nào cũng cần có. Không còn chạy theo khắc họa những hình tượng ma quỷ phương Tây như ma cà rồng, xác sống để rồi thua đau ở phòng vé, các phim gần đây tập trung khai thác chất liệu văn hóa, yếu tố bản địa và thắng lớn.

Đèn âm hồn, bộ phim kết hợp tác phẩm văn học với yếu tố tâm linh dân gian

Mỗi nhà làm phim nỗ lực tìm hướng đi riêng như kết hợp tác phẩm văn học với yếu tố tâm linh dân gian (Đèn âm hồn), vũ trụ kinh dị ngũ hành (Ma da, Quỷ nhập tràng), vũ trụ linh dị (Quỷ cẩu, Linh miêu: Quỷ nhập tràng), kinh dị hành trình (Âm dương lộ), kinh dị cổ trang (Cám, Hoàng tử quỷ). Không gian, bối cảnh cũng chuyển đổi đa dạng từ thành thị, miền Tây sông nước đến vùng núi cao; từ thời xa xưa đến thời hiện đại. Nhờ vậy, phim mang màu sắc riêng của từng đơn vị, khán giả được khám phá văn hóa, phong tục tập quán của các vùng miền, các thời đại.

Sự thức thời của các nhà làm phim cũng đang dẫn tới cuộc chạy đua mà ở đó lượng được xem trọng hơn chất. Khoảng cách ra đời giữa 2 tác phẩm ngắn lại, chưa kể do cùng ê kíp sản xuất nên phong cách dễ bị lặp lại. Một tác phẩm điện ảnh từ khi còn là ý tưởng đến lúc ra rạp có khi mất nhiều năm, trong đó ngốn thời gian nhiều nhất là khâu kịch bản. Thế nhưng hiện nhiều phim tâm linh, kinh dị ra rạp với thời gian thực hiện khá chóng vánh. Phim sau cách phim trước chưa đầy năm. Tất nhiên, với tần suất như vậy, tác phẩm “sinh sau đẻ muộn” khó được đánh giá cao như phim trước. Đơn cử Linh miêu: Quỷ nhập tràng bị cho là đi vào lối mòn sau thành công của Quỷ cầu. Quỷ nhập tràng cũng ở vào trường hợp tương tự. Phim bị nhận xét là rập khuôn với Ma da trong phong cách kể chuyện và cách thể hiện hình ảnh.

Ý tưởng tạo lập “vũ trụ điện ảnh” ở dòng phim này cũng là “dao 2 lưỡi” khi mới đến tác phẩm thứ hai, người xem đã thấy cũ. Nếu không kịp thời điều chỉnh, chỉ e dòng phim này sau thời kỳ gây “bão” phòng vé sẽ chóng vánh tiến đến thời kỳ “bão... hòa”.

Hương Nhu