PNO - Thao túng tâm lý là 1 hình thức lạm dụng tinh thần, làm thay đổi hành vi, nhận thức của người khác, khiến họ cảm thấy bối rối, lo lắng và mất niềm tin vào bản thân.
 |
| Quá trình thao túng tâm lý khiến nạn nhân dần mất niềm tin vào chính bản thân mình, trở nên phụ thuộc vào kẻ thao túng - Ảnh: Istock |
Mới đây, Merriam-Webster - từ điển tiếng Anh trực tuyến uy tín nhất của Mỹ - đã chọn “gaslighting - thao túng tâm lý” là từ vựng nổi bật nhất trong năm 2022. Đội ngũ biên soạn giải thích: “Trong thời đại thông tin sai lệch của tin tức giả, thuyết âm mưu, trò chơi khăm trên mạng xã hội và tội phạm giả mạo, thao túng tâm lý đã nổi lên như 1 từ vựng được quan tâm nhiều nhất”.
Họ định nghĩa thao túng tâm lý là: “Hành động hoặc phương pháp nhằm đánh lừa 1 người nào đó có chủ đích, đặc biệt là vì lợi ích cá nhân”. Thao túng tâm lý gần như là sự giao thoa giữa lời nói dối và lừa đảo. Nếu thành công trong việc thao túng tâm lý, thủ phạm có thể cách ly nạn nhân khỏi xã hội, thậm chí bao gồm các mối quan hệ thân thiết nhất của họ, đến mức nạn nhân tin rằng kẻ thao túng là người duy nhất mà họ có thể tin tưởng.
Từ “thao túng tâm lý” thường được sử dụng khi truyền thông bình luận về hành vi của các chính trị gia. Trong tâm lý học, “thao túng tâm lý” được định nghĩa là 1 loại lạm dụng khiến nạn nhân trở nên nghi ngờ về nhận thức của chính họ. Nó cũng thường xuyên xuất hiện trong văn hóa đại chúng, như trường hợp của ca sĩ, diễn viên Hàn Quốc Lee Seung Gi. Trong suốt 18 năm kể từ khi ra mắt, anh chưa bao giờ nhận bất kỳ khoản tiền nào từ công ty như thù lao cho hoạt động ca hát.
Theo trang Dispatch, nhân viên công ty chủ quản của nam ca sĩ đã thao túng tâm lý Seung Gi về lợi nhuận âm nhạc của chính anh. Điển hình như vào tháng 6/2021, 1 nhân viên công ty bình luận: “Seung Gi! Tôi không muốn nói những điều như thế này, nhưng... anh là 1 ca sĩ tệ đến mức thù lao không đủ bù chi phí”.
Trong các mối quan hệ, đặc biệt là những mối quan hệ tình cảm hoặc thân quen, quá trình thao túng tâm lý phát triển dần qua năm tháng, với việc thủ phạm chiếm lòng tin của nạn nhân bằng cách dành cho họ những cử chỉ lãng mạn, thân thiết. Thời gian trôi qua, kẻ thao túng có xu hướng dùng những lời nói và hành động khiến nạn nhân cảm thấy bản thân họ không đáng tin cậy, hay quên và phụ thuộc vào người khác. Khi đó, nạn nhân nghi ngờ về sức khỏe tinh thần của mình và dần tách biệt khỏi hệ thống quan hệ xã hội nào có thể hỗ trợ họ.
Kẻ xấu dùng nhiều cách, thường gặp nhất là đặt câu hỏi về trí nhớ của nạn nhân như: “Anh không nghĩ là em nhớ chuyện gì đã xảy ra?”, “Bạn có chắc về điều đó không?” hay “Tất cả chỉ do bạn tưởng tượng”. Thủ phạm cũng có xu hướng phủ nhận trách nhiệm bằng cách đổ lỗi cho nạn nhân về những tình huống dẫn đến sai lầm. Ngoài ra, kẻ thao túng còn có thể sử dụng định kiến tiêu cực để hạ thấp lòng tự trọng của họ.
Đây là vấn đề nghiêm trọng có thể khó nhận ra, đặc biệt là khi nạn nhân và người thao túng có quan hệ thân thiết. Cô Raquel Tomé López - nhà trị liệu tâm lý và bác sĩ thần kinh tại Tây Ban Nha - chia sẻ: “Theo sau việc thao túng, nạn nhân bắt đầu nghi ngờ thực tế, từ đó có thể dẫn đến lo lắng, trầm cảm, tự ti, mất phương hướng, xuất hiện ý nghĩ tự tử và sợ hãi quá mức. Tình trạng này có thể xảy ra ngay trong gia đình, giữa vợ chồng hoặc giữa cha mẹ và con cái”.
Linh La
(theo NY Times, Washington Post, The Hindu, Allkpop)
| Chia sẻ bài viết: |
Ngày 30/12, Tòa án tối cao Venezuela đã tuyên phạt TikTok 10 triệu USD liên quan đến các thử thách lan truyền.
Mới đây, hãng hàng không Swiss International Air Lines cho biết 1 thành viên phi hành đoàn của hãng đã tử vong, sau khi máy bay buộc phải hạ cánh khẩn cấp.
Tại Hàn Quốc, một xu hướng uống trà mới nổi lên, đặc biệt là ở những người trong độ tuổi 20-30.
Nghiên cứu từ Mỹ cho thấy, phụ nữ có xu hướng uống rượu nhiều hơn bình thường trong chu kỳ kinh nguyệt, do nồng độ hormone sinh dục đạt mức cao nhất.
Trong số những nạn nhân xấu số, có gia đình đi du lịch cùng nhau, có em bé lần đầu được đi máy bay, có cặp đôi đi hưởng tuần trăng mật.
Bỉ sẽ trở thành quốc gia đầu tiên trong EU cấm thuốc lá điện tử (vape) dùng một lần.
Tictag cho phép người dùng kiếm “tiền tiêu vặt” bằng cách hoàn thành các nhiệm vụ như ghi âm giọng nói và chú thích hình ảnh.
Một bé gái 7 tuổi ở Trung Quốc đã trở thành chủ đề bàn tán trên mạng xã hội sau khi một đoạn video cho thấy đôi mắt nhiều màu của em.
Lãnh tụ tối cao của Taliban đã ban hành lệnh cấm xây dựng cửa sổ tại các tòa nhà dân cư nhìn ra khu vực phụ nữ Afghanistan sinh sống.
Cơn sốt thuốc Ozempic (gần đây được biết đến như một giải pháp giảm cân) đã lan đến Malaysia.
Một ngày sau khi thảm họa máy bay khiến 179 người thiệt mạng, một chuyến bay khác của Jeju Air đã phải hạ cánh khẩn cấp sau khi cất cánh.
Ngày 29/12, đại diện của cựu Tổng thống Mỹ Jimmy Carter cho biết ông đã qua đời một cách thanh thản, trong vòng tay gia đình.
Quỹ Nhi đồng Liên hiệp quốc (UNICEF) cho biết, tỉ lệ trẻ em sống ở các khu vực xung đột trên toàn thế giới đã tăng gần gấp đôi.
Một chiếc máy bay gặp sự cố khi hạ cánh và bốc cháy trên đường băng tại một sân bay của Canada. May mắn, hành khách chỉ bị thương nhẹ.
Tối ngày 29/12, quyền Tổng thống Hàn Quốc Choi Sang-mok tuyên bố quốc tang kéo dài 7 ngày, bắt đầu từ ngày 29/12 đến nửa đêm ngày 4/1.
Người thân của hành khách tập trung tại phòng chờ của Sân bay quốc tế Muan với đôi mắt đỏ hoe, khóc thương cho các nạn nhân.
Ngày 29/12, Campuchia đã ân xá và trục xuất 13 phụ nữ Philippines bị bỏ tù vì mang thai hộ, một hành vi bị cấm ở nước này.
Sân bay Muan khôi phục các tuyến bay quốc tế sau 17 năm; Jeju Air bắt đầu các chuyến bay đến Bangkok vào ngày 8/12
