Thành phố dưới tán cây

Sài Gòn không nhiều gió mưa bão tố, nên cây xanh cứ thế mà lên, cao vời, đội thẳng. Đường phố có những hàng cây mà màu xanh của lá miên man đâu trên cao trên xa. Nhịp điệu giao thông hối hả cũng không khuyến khích người đi đường ngẩng lên nhìn để thấy trên đầu mình một vòm xanh.

Thế rồi đến một ngày cổ thụ bật gốc ngã xuống đường, cây tận đời cây, nhưng xe lớn xe nhỏ cũng bị đè vỡ nát. Mới đây, cả một gia đình gặp nạn vì cây ngã đè, hai đứa nhỏ bị thương còn người mẹ trẻ chết thảm.

Người ta liền nhớ tới cái vòm xanh bên trên thành phố. Ngang qua mỗi gốc cây trên đường, lòng chợt lo lắng nghĩ nếu cái cây này mà ngã thì mình làm sao, liệu có chạy thoát nổi không… Người ta dặn nhau: cơn mưa sắp tới rồi, lớn lắm, đừng ra đường khi mưa gió, cây cối ngã đổ vô chừng biết đâu…

Ảnh: Internet

Luật quy định chủ sở hữu phải bồi thường thiệt hại do cây cối đổ, gãy gây ra, trừ trường hợp thiệt hại xảy ra hoàn toàn do lỗi của người bị thiệt hại hoặc do bất khả kháng. Có lẽ từ đây mà một số vị cán bộ ngành cây xanh đã nói ngay trước hiện trường những thân cây ngã đổ: đây là sự việc bất khả kháng. Một con số khác do ngành cây xanh đưa ra là số tiền bồi thường thiệt hại cho gia đình những người bị nạn, và hỗ trợ sửa chữa các phương tiện bị hư hại do cây đè trúng.

Nhưng có ai nhìn hình ảnh một gia đình làm đám tang cho người mẹ trẻ mất đột ngột ở tuổi 36, để lại hai đứa con thơ, một đứa đang còn trong bệnh viện, mới thấy được tất cả những bồi thường thiệt hại kia khó có thể bù đắp những gì đã mất. Có thể hình dung gia đình nhỏ ấy cũng đã bị bật gốc khỏi đời sống bình thường, tai họa sẽ còn ám ảnh dai dẳng mãi trong tâm hồn cả người lớn lẫn những đứa trẻ.

Nhưng thành phố vẫn phải tiếp tục cuộc sống của mình dưới những tán cây xanh, không thể khác. Cây vẫn chưa đủ nhiều, khoảng không gian xanh cho người dân vẫn thiếu. Các chuyên gia đã tính, mật độ cây xanh trên đầu người của thành phố chỉ mới tròm trèm một mét vuông, so với 7,5 mét vuông ở đảo quốc Singapore; so với nhiều nước khác mình còn thua kém nữa.

Vậy nên mình vẫn sẽ trồng thêm cây, vẫn sẽ giữ gìn cổ thụ, bởi phải chờ cây lớn, rất lâu sau mới có được một vòm xanh che chở cho thành phố của mình.

Ảnh: Internet

Khi đã xác định là chung sống cùng nhau, thì vấn đề là cư xử với cây như một thành tố thiết yếu trong đời sống đô thị và đời sống của mỗi người. Đã thấy những giàn dây leo đây đó trong cố gắng phủ xanh đô thị. Đã thấy những đợt tỉa cành, mé nhánh, những cột chống đỡ cây trên một số con đường. Đã thấy những cây non mới trồng trong dự tính thay thế những cây cổ thụ. Đã có nghị định của Chính phủ về quản lý cây xanh đô thị từ cách đây 5 năm.

Nhưng đáng buồn là vẫn còn đó những cách nghĩ “bất khả kháng”, theo kiểu cơ quan quản lý không thể làm gì hơn, trong khi người dân thấy vẫn còn cách khắc phục, vẫn có thể tìm được giải pháp để hạn chế những tai nạn mà cả cây và người đều không muốn xảy ra.

Đã có cảnh báo về việc thực trạng hệ thống cây xanh của thành phố đang thiếu thông tin đầy đủ, từ đó dẫn đến thiếu quản lý sát sao và thiếu kiểm soát. Việc đánh giá cây bằng quan sát trực tiếp đã cho thấy thiếu chính xác, cần những khảo sát hệ thống hơn, khách quan hơn, đặc biệt đối với những tuyến đường nhiều cây cổ thụ.

Một cơn bão hay một trận áp thấp nhiệt đới đang trên đường di chuyển, dù còn ở xa, cũng đã được dự báo đầy đủ, người dân được khuyến cáo phòng tránh hay sơ tán nếu cần. Sao những hàng cây mấy chục năm tuổi, chẳng dịch chuyển đi đâu, chỉ ở một nơi bên cạnh nhà mình, mà không thể khảo sát, dự báo những rủi ro từ đó?

Nếu mỗi một ngày, trên đường đi làm hay đưa con đi học, người ta đều đi ngang qua những hàng cây có thông tin khuyến cáo mức độ an toàn, chắc hẳn trong những ngày mưa gió, khi bước chân ra đường người ta sẽ có một hướng đi an toàn, hay ít ra cũng tránh bớt rủi ro.

Nguyên Quân