Thành lập Quỹ Nhà ở Quốc gia để thúc đẩy phát triển nhà giá rẻ

Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) Tống Thị Hạnh thông tin về tình hình phát triển nhà ở thu nhập thấp, nhà ở xã hội (Ảnh: Nhật Bắc)

Chiều tối 5/3, tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 2, vấn đề về Nhà ở Xã hội tiếp tục được báo chí quan tâm.

Trước đó, tại cuộc họp với Ban Chính sách Chiến lược Trung ương ngày 24/2, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh yêu cầu nghiên cứu thành lập Quỹ Nhà ở Quốc gia để hỗ trợ phát triển nhà ở xã hội, đặc biệt tại các đô thị lớn. Trên tinh thần đó, Bộ Xây dựng đã giao các đơn vị chuyên môn nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, rà soát quy định pháp luật và đề xuất giải pháp để triển khai thực hiện chủ trương này.

Trả lời báo chí tại họp báo Chính phủ thường kỳ, Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) Tống Thị Hạnh cho biết: "Dù Chính phủ chưa giao nhiệm vụ chính thức, nhưng Bộ Xây dựng đã chủ động nghiên cứu nhằm sẵn sàng xây dựng đề án khi có chỉ đạo. Mục tiêu là tạo nguồn vốn ổn định, lâu dài cho phát triển nhà ở xã hội".

Theo Bộ Xây dựng, việc phát triển nhà ở xã hội đang có nhiều chuyển biến tích cực với 5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm. Đầu tiên, chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội đã được đưa vào hệ thống chỉ tiêu kinh tế - xã hội của nhiều địa phương. Đến nay, 10 địa phương đã lồng ghép chỉ tiêu này vào kế hoạch phát triển hằng năm và 5 năm.

Tiếp theo, việc triển khai Đề án 1 triệu căn nhà ở xã hội đang được thực hiện theo kế hoạch. Được Thủ tướng phê duyệt vào tháng 4/2023, đề án đặt mục tiêu xây dựng nhà ở cho người thu nhập thấp đến năm 2030. Hiện đã có 30 địa phương ban hành kế hoạch thực hiện đề án.

Bên cạnh đó, quỹ đất dành cho nhà ở xã hội cũng được bố trí hợp lý. Trên phạm vi cả nước, 1.309 vị trí đã được quy hoạch, với tổng diện tích 9.737 ha dành riêng cho nhà ở xã hội. Đây là bước quan trọng giúp đảm bảo nguồn cung nhà ở giá rẻ.

Song song đó, số lượng dự án nhà ở xã hội đang tăng mạnh. Giai đoạn 2021-2024, có 655 dự án được triển khai, tương ứng 593.428 căn hộ. Riêng năm 2024, 28 dự án đã hoàn thành với tổng số 20.284 căn hộ, đánh dấu sự tăng trưởng đáng kể trong lĩnh vực này.

Cuối cùng, chương trình tín dụng 120.000 tỉ đồng đang được triển khai nhằm hỗ trợ phát triển nhà ở xã hội. Đến nay, 37/63 tỉnh, thành đã đăng ký tham gia với 90 dự án, tổng số tiền giải ngân đạt 2.845 tỉ đồng. Đây là nguồn vốn quan trọng giúp các chủ đầu tư và người mua nhà tiếp cận nguồn tài chính ưu đãi.

Mô hình Quỹ Nhà ở Quốc gia được kỳ vọng sẽ cung cấp nguồn tài chính ổn định để triển khai các dự án nhà ở xã hội. Theo Bộ Xây dựng, quỹ này có thể huy động vốn từ nhiều nguồn khác nhau. Một phần ngân sách nhà nước sẽ được trích từ nguồn thu thuế, phí liên quan đến bất động sản. Bên cạnh đó, quỹ cũng có thể tận dụng các nguồn vốn vay ưu đãi từ ngân hàng chính sách và tổ chức tài chính quốc tế.

Ngoài ra, các doanh nghiệp bất động sản cũng sẽ đóng góp vào quỹ thông qua việc trích một phần lợi nhuận từ các dự án thương mại. Một phương án khác là phát hành trái phiếu nhà ở, tương tự như các nước phát triển, nhằm huy động vốn từ thị trường tài chính. Cục trưởng Tống Thị Hạnh nhận định: "Quỹ Nhà ở Quốc gia không chỉ hỗ trợ tài chính cho các dự án mà còn giúp ổn định thị trường, tránh tình trạng đứt gãy nguồn vốn như hiện nay".

Dù mang lại nhiều lợi ích, việc thành lập quỹ cũng đặt ra không ít thách thức. Việc vận hành, quản lý quỹ minh bạch và hiệu quả là yếu tố then chốt để tránh thất thoát, lãng phí. Ngoài ra, cần có cơ chế khuyến khích doanh nghiệp tham gia phát triển nhà ở xã hội, tránh tình trạng chỉ trông chờ vào nguồn vốn nhà nước.

Nếu được triển khai đồng bộ, Quỹ Nhà ở Quốc gia có thể trở thành động lực quan trọng thúc đẩy nhà ở giá rẻ, giúp hàng triệu người lao động thu nhập thấp có cơ hội sở hữu nhà ở ổn định. Đây cũng là một giải pháp quan trọng góp phần thực hiện mục tiêu phát triển bền vững của Chính phủ trong lĩnh vực nhà ở.

Bảo Khang