Thành công nhờ “trao cần câu chứ không trao con cá”

Phóng viên: UBND quận 5 đã có những giải pháp gì để đạt được kết quả trên, thưa ông?

Ông Nguyễn Võ Xuân Kỳ: Đầu năm 2023, toàn quận có 183 hộ nghèo và cận nghèo (chiếm 0,48% tổng số hộ toàn quận) với 745 nhân khẩu. Đến nay, chúng tôi đã giảm 44 hộ nghèo và 139 hộ cận nghèo, đồng thời nâng chuẩn thu nhập bình quân hộ nghèo, cận nghèo lên trên 46 triệu đồng/người/năm.

Đạt kết quả trên là nhờ sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị. Chúng tôi xác định, còn hộ nghèo, hộ cận nghèo thì cả hệ thống chính trị, gồm các cơ quan Đảng, chính quyền, lực lượng chính trị, nhà hảo tâm phải có trách nhiệm giải quyết. Từ đầu mỗi nhiệm kỳ, chúng tôi đề ra các nghị quyết gắn với công tác giảm nghèo bền vững, trong đó quyết tâm thực hiện sớm các công trình giảm nghèo trước đại hội Đảng cấp quận, thành phố. Trong quá trình thực hiện, phường nào có nhiều hộ nghèo, không có khả năng lo được thì các đơn vị còn lại sẽ được phân công hỗ trợ. 

Để làm tốt công tác chăm lo cho người nghèo, khâu quan trọng nhất là khảo sát nhu cầu của người nghèo. Do đó, ban giảm nghèo cấp phường, khu phố đóng vai trò rất quan trọng. Các cô, chú đảng viên trong từng khu phố nắm rõ hoàn cảnh, nguyện vọng của người nghèo, từ đó báo cáo cho các cấp hỗ trợ, chăm lo theo cách phù hợp nhất. Khi được hỗ trợ đúng nhu cầu, người dân nhận thức được trách nhiệm vươn lên của mình.

Quận 5 là đô thị cũ, đất đai không thể cơi nới nên việc kéo giảm chiều thiếu hụt về nhà ở khá khó khăn. Do đó, chính quyền địa phương hỗ trợ dân sửa chữa nhà, nâng tầng, thêm gác bằng vật liệu nhẹ để tăng diện tích hiện hữu nhằm đảm bảo không gian sống và tập trung giúp hộ nghèo nâng cao chiều thu nhập với quan điểm “trao cần câu chứ không trao con cá”. 

* Trong và sau đợt dịch COVID-19 năm 2021, kinh tế khó khăn, nhiều người mất việc, nhưng thu nhập của người nghèo ở quận 5 vẫn được nâng lên. Ông có thể lý giải thêm về điều này?

- Năm 2021, toàn thành phố trải qua nhiều tháng giãn cách xã hội nên chúng tôi không hoàn thành được chương trình giảm nghèo của năm. Từ ngày 1/10/2021, UBND quận 5 xin chủ trương bãi bỏ giãn cách xã hội. 3 gói hỗ trợ của chính quyền thành phố trong năm 2021 đã phát huy tác dụng, giúp người nghèo vượt qua khó khăn chồng chất. Trong thời gian đó, chúng tôi cũng tiếp nhận rất nhiều nguồn lương thực, thực phẩm hỗ trợ người dân. 

Với thế mạnh về thương mại, dịch vụ, đến đầu năm 2022, hoạt động kinh tế của quận 5 gần như hồi phục. Khi đó, tận dụng sự gắn kết sẵn có, các cơ quan, đoàn thể của quận 5 đã giới thiệu người dân vào làm việc ở những doanh nghiệp bị thiếu hụt nguồn lao động do có nhiều công nhân bỏ về quê. Nhờ đó, người nghèo có việc làm và được quyền lựa chọn chỗ làm có mức thu nhập cao hơn trước.

Song song đó, chúng tôi có nhiều cách để hỗ trợ hộ nghèo nâng thu nhập. Chẳng hạn, hộ nào còn dư diện tích ở nhưng thu nhập còn thấp thì cán bộ giảm nghèo của phường đề xuất hỗ trợ ngăn phòng cho thuê; hộ nào có thành viên nhàn rỗi thì cán bộ phường gợi ý và hỗ trợ xe bán đồ giải khát.

* Ông đánh giá thế nào về khả năng tái nghèo hay còn băn khoăn gì về công tác giảm nghèo trong thời gian tới?

- Các khảo sát của Ngân hàng Thế giới (World Bank) cho thấy, có sự di dời một bộ phận dân cư từ nội thành ra ngoại thành. Qua khảo sát, chúng tôi thấy lớp trẻ tìm kiếm việc làm, cơ hội sở hữu nhà ở các quận ven, huyện ngoại thành, còn người già vẫn bám trụ nơi cũ. Người ở lại vẫn còn đủ sức lao động, có thể đảm đương các công việc phục vụ nhỏ lẻ cho các doanh nghiệp, hộ kinh doanh cá thể và con cái họ vẫn hỗ trợ phần nào. Thế nhưng, trong nhiều năm tới, những người ở lại sẽ hết sức lao động, cuộc sống sẽ khó khăn. Do đó, chúng tôi phải có giải pháp mới để hỗ trợ đối tượng này. 

* Xin cảm ơn ông. 

Thu Lê (thực hiện)