Thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế về quy hoạch và công tác cán bộ

Nhiều bất cập trong quy hoạch đô thị TPHCM được bàn luận thẳng thắn trong ngày khai mạc đại hội - ảnh: H.N.

Dân khổ do quy hoạch ngổn ngang

Quy hoạch là vấn đề khá nhức nhối tại TPHCM, mỗi ngành đều tham gia quy hoạch theo chức năng, dẫn đến tình trạng dự án chồng dự án. Đại biểu Lê Minh Dũng bày tỏ: “TPHCM giàu tiềm năng nhưng công tác quy hoạch không thống nhất nên gặp khó trong khai thác tiềm năng”. Theo ông Dũng, quy hoạch lẽ ra nên được đặt trong tổng thể với quy trình đầu tiên là quy hoạch đô thị, sau đó mới tiếp tục quy hoạch ngành như giao thông, hạ tầng, kế hoạch sử dụng đất và tất cả phải đồng bộ. Khi đó, người dân mới không khổ và công tác kêu gọi đầu tư cũng dễ dàng hơn. 

Ông Dũng chỉ ra rằng, các nhà đầu tư đều hỏi về công tác quy hoạch khi muốn đầu tư. Họ quan tâm đến việc có hay không quy hoạch tổng thể, quy hoạch xây dựng, quy hoạch nhà ở tại một địa điểm nhất định, thậm chí quy hoạch đó phải có sự kết nối giữa các địa phương, nhưng hầu như khó có thể đáp ứng. 

Đại biểu Nguyễn Hoàng Long cho biết thêm, theo quy hoạch, TPHCM dành kênh thoát nước cho sân bay Tân Sơn Nhất, nhưng vẫn không giải quyết được tình trạng ngập nước. Sau đó, theo chỉ đạo trực tiếp từ Bí thư Thành ủy TPHCM trong một chuyến thị sát, Quận ủy, UBND quận Tân Bình mới có dự án cải tạo kênh thoát nước. Thế nhưng, dự án đó không giải quyết được việc tiêu thoát nước cho sân bay do bị một số dự án khác chồng lấn mà 5-10 năm vẫn không thể hoàn thành.

“Tại sao chúng ta luôn muốn làm mà không làm được?” - ông Long đặt câu hỏi và nhận định, nguyên nhân chung là, các dự án khi gặp khó khăn, lẽ ra phải tham mưu cho UBND thành phố giải quyết, nhưng các đơn vị cứ đùn đẩy trách nhiệm, không cùng nhau tập trung tháo gỡ.

Liên quan đến tình trạng ngập, đại biểu Nguyễn Bá Thành dẫn chứng thêm, ngay cả khi có quy hoạch chung và tổng thể thì quy hoạch đó cũng không đáp ứng được so với sự biến đổi của thành phố: “Hệ thống thoát nước đã cũ kỹ, lún sụt nhưng ngày đó, khi quy hoạch thì nước thoát qua các khu vực chưa xây dựng. Bây giờ, những nơi đó đã được xây dựng nhiều công trình, dự án khiến nước không thoát được”. Trong khi đó, theo một số đại biểu, muốn thay mới hệ thống tiêu thoát nước cũ kỹ, cũng cần nhiều thời gian vì muốn thay, sẽ “đụng” đến nhiều dự án khác, buộc phải có sự điều chỉnh đồng bộ.

Các đại biểu cho rằng, chính tình trạng chồng lấn trên khiến TPHCM khó tận dụng tiềm năng, nguồn lực, đồng thời còn ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc sống của người dân. Không ít nơi, dự án chồng dự án khiến hàng loạt nhà dân chịu giải tỏa hai, ba lần; ô nhiễm, kẹt xe, ngập nước triền miên. Theo các đại biểu, TPHCM cần sớm có một quy hoạch tổng thể, đồng bộ và phải có tầm nhìn dài hạn, biết đặt trong bối cảnh tương lai.

Đại biểu Nguyễn Ngọc Xuân dẫn chứng, trước đây, tuyến đường qua Rừng Sác lớn hơn nhu cầu giao thông thời điểm khởi động dự án nhưng nay, nó đã trở thành con đường huyết mạch, chắp cánh cho huyện Cần Giờ phát triển, góp phần thúc đẩy sự phát triển chung của TPHCM. 

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trao đổi với lãnh đạo TPHCM cùng một số đại biểu dự đại hội khi xem sa bàn ý tưởng quy hoạch đô thị sáng tạo phía đông TPHCM - Ảnh: Ban tổ chức Đại hội cung cấp

Cán bộ còn chùn tay, không dám quyết

Tuy nhiên, đại biểu Hoàng Thị Tố Nga phản bác. Bà Nga dẫn chứng, trước đây, TPHCM có rất nhiều cán bộ, lãnh đạo lợi dụng chức vụ để sai phạm trong xây dựng. Thường vụ Thành ủy TPHCM đã ban hành Chỉ thị 23 về lập lại trật tự xây dựng và đã thu được những kết quả tích cực. Công tác nhân sự cũng là vấn đề được các đại biểu thảo luận sôi nổi. Dự thảo văn kiện Đại hội lần thứ XI của Đảng bộ TPHCM nêu rõ, trong thời gian qua, TPHCM đã xử lý kỷ luật 328 đảng viên, 378 công chức, viên chức vi phạm các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Một số đại biểu cho rằng, dù tạo được sự đồng thuận của xã hội nhưng sự “thẳng tay” này đã khiến một bộ phận cán bộ không dám quyết, không dám nói và không dám hành động. 

Theo đại biểu Phạm Thị Thành, việc áp dụng luật còn chồng chéo khiến cán bộ vi phạm. Bà Thành cho rằng, để cán bộ làm tốt hơn, cần có những cơ chế phát huy mạnh hơn vai trò giám sát, để khi phát hiện sai phạm, sẽ kiến nghị giải quyết ngay. 

Theo một đại biểu (xin giấu tên), Đảng bộ TPHCM chủ trương phát huy năng lực của cán bộ, lãnh đạo trẻ, giao người trẻ những nhiệm vụ quan trọng nhưng quy trình cán bộ lại rườm rà và nhiều bước khiến việc thực hiện chủ trương trở nên không hiệu quả: “Muốn làm giám đốc, anh phải đi từ nhân viên, phó trưởng phòng, lên trưởng phòng, phó giám đốc, thậm chí phải điều chuyển nhiều nơi, mỗi vị trí có nhiệm kỳ 5 năm thì khi đạt đến chức vụ có thể phát huy năng lực, người ta đã không còn trẻ nữa”.

Tham dự tổ thảo luận số 1, Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Thiện Nhân khẳng định, trong chương trình phát triển nhân lực - văn hóa, có một nhánh là phát triển tài năng trẻ, cán bộ trẻ. Theo ông Nhân: “Năng lực quy hoạch cán bộ của TPHCM tương đối yếu”. Ông Nhân cho rằng, trong công tác cán bộ, để giúp cán bộ phát huy năng lực, ngoài bồi dưỡng, phát triển cán bộ trẻ, sự bố trí, điều chuyển, luân chuyển cán bộ cũng rất quan trọng.

Ông Nhân nêu ví dụ, tháng 7/2020, ông Trần Hoàng Quân - Chủ tịch UBND quận 4 - được điều động về giữ chức Bí thư Huyện ủy huyện Bình Chánh. “Một chủ tịch quận nội thành ra làm bí thư một huyện ngoại thành đã lội bờ lội ruộng, đi gặp dân và lắng nghe, nhìn thấy bức xúc của dân trong vấn đề quy hoạch, sau đó về bàn với Sở Quy hoạch và Kiến trúc TPHCM, tìm giải pháp tháo gỡ cho dân” - ông Nhân kể.

Theo ông Nhân, điều tiên quyết là mỗi cán bộ phải nhìn thấy nhu cầu của người dân, khó khăn của người dân và coi đó là trách nhiệm của mình để giải quyết. Người dân cũng có thể chỉ cho cán bộ, lãnh đạo giải pháp để tháo gỡ. “Tự mình thôi, không tìm ra đâu” - ông Nhân nói. Theo ông, việc thực hiện Chỉ thị 23 về lập lại trật tự xây dựng hay Chỉ thị 19 về vận động người dân không xả rác ra đường, kênh rạch là minh chứng về sức dân: “Ngay khi mình làm xong, rời đi thì cũng chính người dân giúp duy trì thành quả”.

Riêng nội dung cán bộ sai phạm khiến có sự chững lại, chùn tay trong công tác, ông Nguyễn Thiện Nhân thẳng thắn nhìn nhận, có sự co cụm này. Tuy nhiên, ông nhận định, mọi quyết định, hành động nếu vận dụng đúng pháp luật thì sẽ không bao giờ sai phạm. Đối với những trường hợp vận dụng đúng luật mà vẫn sai phạm, theo ông Nhân, một phần do tính tiên phong, đặc thù của TPHCM nên muốn làm đúng, sẽ phải chậm. Theo ông, nếu thấy khó giải quyết thì kiến nghị để cấp trên chỉ đạo tháo gỡ. 

Theo một số đại biểu, dự thảo văn kiện trình Đại hội lần thứ XIII của Đảng và văn kiện Đại hội lần thứ XI của Đảng bộ TPHCM vẫn chưa thể hiện được tính dự báo đối với những diễn biến bất ngờ. Chẳng hạn, đại dịch COVID-19 ảnh hưởng nghiêm trọng đến tăng trưởng kinh tế, lao động, thu nhập của TPHCM nói riêng, cả nước nói chung khiến nhiều chỉ tiêu không thể đạt. Từ bài học kinh nghiệm đó, tính dự báo, giải pháp trước tác nhân bất ngờ cần được thể hiện rõ trong các văn kiện đại hội để hạn chế sự bị động và hệ quả.

Tuyết Dân - Đỗ Hoa