Tết, hãy để dân tự cân nhắc việc về hay ở

Không phải ngẫu nhiên mà tết Nguyên đán luôn được xem là thời điểm thiêng liêng đối với người châu Á. Đó là những ngày tái tạo sau một năm vất vả, tái tạo từ sức lực cho đến cảm xúc, tình cảm gia đình, năng lượng sống… Do vậy, dù vất vả, tốn kém, hầu hết người đi xa luôn chọn quay về vào những ngày cuối năm. 

Vì lẽ đó, không thể không cảm thấy tổn thương, khó nghĩ trước các khuyến cáo, chủ trương của một số địa phương liên quan đến việc về quê ăn tết: Thanh Hóa “khuyên” người dân hạn chế về, Lào Cai đề nghị người dân phải về trước ngày mùng Tám tháng Chạp để kịp cách ly, Quảng Nam vận động người dân không nên về, một số tỉnh yêu cầu người về phải cách ly, phải có kết quả xét nghiệm PCR âm tính… 

Sinh viên về quê ăn Tết. (Ảnh: TL)

Dù không đưa ra lệnh cấm nào nhưng không khó để thấy, các địa phương này đang chủ trương… không muốn người dân về quê ăn tết. Chủ trương đã thế, làm sao tránh được diễn biến tiếp theo là ánh mắt kỳ thị, sự nghi ngại của xóm giềng dành cho những đứa con xa quê “lỡ” về.

Đại dịch COVID-19 đã tác động lên người dân Việt Nam qua hai cái tết. Chúng ta gần như đã trải qua mọi khốc liệt của dịch bệnh, đủ để mỗi người hiểu và định lượng được hệ lụy, cái giá phải trả cho những sơ suất, bất cẩn hay chủ quan. Nói một cách khác, người dân Việt Nam, nhất là những người sinh sống ở các thành phố lớn - nơi mà hầu hết dịch bệnh đều hiện diện từ sớm - ít hay nhiều đều đã có kinh nghiệm với dịch bệnh. Họ nắm được các phương pháp phòng ngừa để bảo vệ bản thân, cách nhận diện triệu chứng của mình và người xung quanh, cách xử trí để hạn chế lây nhiễm cho người khác. Và đặc biệt, hầu hết người dân đã được tiêm vắc-xin ngừa COVID-19. 

Trong bối cảnh các địa phương cũng đang tăng cường tiêm phủ vắc-xin và đa phần đều đã tiêm đúng tiến độ thì sự “khuyến cáo” nhằm hạn chế người về quê này đi ngược với kiến thức khoa học về dịch bệnh, không đúng Nghị quyết 128 của Chính phủ.

Kể từ tháng 8/2021, một trong những quyết tâm của Chính phủ là Việt Nam phải tiêm phủ vắc-xin để mở cửa trở lại, khôi phục kinh tế. Từ đó, tốc độ tiêm vắc-xin được đẩy nhanh và hiện tại Việt Nam đã nằm trong tốp sáu nước trên thế giới đạt độ phủ vắc-xin tốt nhất. Đến ngày 10/1/2022, theo công bố của Bộ Y tế, người từ 18 tuổi trở lên trên cả nước tiêm vắc-xin mũi 1 đã đạt tỷ lệ đến 99,9% và người tiêm mũi 2 đạt 92,4%. Các chuyến bay thương mại đưa bạn bè từ các nước đến Việt Nam cũng đã được mở từ ngày 1/1/2022. Vậy có hợp lý không khi một vài địa phương trong nước vẫn giữ ý “đóng cửa” với chính những đứa con của mình?

Về quê ăn tết là về gặp mẹ cha, anh chị em, họ hàng, là sum vầy, tụ họp. Hơn ai hết, những người trở về quê hiểu rằng, những cuộc tụ họp là cơ hội cho sự lây lan dịch. Chắc chắn rằng, không ai cho phép mình chủ quan, sơ suất, đánh đổi sức khỏe bản thân và người thân. Chính họ sẽ cân nhắc nhiều nhất, suy xét kỹ nhất giữa ước muốn trở về và hiện trạng sức khỏe của mình, của cộng đồng, trong đó có người thân. 

Vẫn biết năng lực y tế của một số địa phương còn hạn chế, việc đề ra các giải pháp, các khuyến cáo hạn chế người về cũng để bảo vệ sức khỏe cho người dân ở địa phương mình, nhưng các giải pháp cần phù hợp với tình hình thực tiễn, không thể cứng nhắc và bỏ qua cảm xúc của nhiều người. Chính phủ đã chuyển chiến lược phòng, chống dịch sang “thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19”, trong đó, thích ứng là yếu tố then chốt. Việc “ngăn sông cấm chợ”, dù trực tiếp hay gián tiếp, bằng hình thức khuyến cáo hay khuyên giải, cũng đều không phù hợp. 

Kinh nghiệm chống dịch đã có, vắc-xin đã phủ, năng lực y tế cũng đã được cải thiện, ý thức của người dân cũng được nâng lên rõ rệt. Vậy nên, vẫn cần kêu gọi người dân cùng chính quyền chống dịch, nhưng hãy bằng cách khác: cung cấp đầy đủ thông tin về tình hình dịch bệnh ở các địa phương và để người dân tự cân nhắc sẽ đón tết ở đâu. 

Võ Hà