Tết đến, giáo viên vùng cao lại căng mình chống ‘bắt vợ’

Tết đến, khi hoa rừng đua nở, làng bản nhộn nhịp tiếng khèn, cồng chiêng báo hiệu mùa gặp gỡ, hẹn hò lứa đôi cũng là thời điểm thuận lợi để dựng vợ, gả chồng. Theo một số già bản, phong tục 'bắt vợ' của đồng bào dân tộc Thái, Mông thể hiện sự tự do hôn nhân, để những đôi trai gái nghèo yêu nhau đến với nhau, bỏ qua nghi thức thách cưới hay cản trở từ gia đình.

Cận tết, Trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Nậm Tít lại nóng tình trạng 'bắt vợ'

'Bắt vợ' cũng là thử thách sự mưu trí, lòng dũng cảm, sự chân thành của các chàng trai với người yêu. Thế nhưng, phong tục đẹp này phần nhiều bị biến tướng, kéo theo nhiều hệ lụy khôn lường khiến nhiều nữ sinh đang ở độ tuổi 'trăng rằm' đã phải giang dở chuyện học để... làm vợ, làm mẹ.

Bởi thế, đêm của những ngày cận tết dường như kéo dài hơn đối với những giáo viên Trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Nậm Tít (xã Mường Típ, huyện Kỳ Sơn, Nghệ An) bởi ngoài việc soạn giáo án, những người làm nghề "gõ đầu" trẻ ở miền biên ải này còn phải canh giữ học trò khỏi những đám trai bản vào trường bắt vợ.

Nhiều học sinh Trường THPT Quỳ Hợp 3 (huyện Quỳ Hợp, Nghệ An) hiện vẫn chưa quên câu chuyện một nữ sinh của trường đã 2 lần chạy thoát khi bị 'bắt vợ' trong dịp Tết 2018. Chuyện là vào tối mùng Một, khi H.T.H.T., 18 tuổi, đi mua rượu cho cha thì bị một thanh niên 23 tuổi cùng xã bắt.

Một thiếu nữ  ở huyện Quỳ Hợp (Nghệ An) khóc lóc, cố giằng co để chạy thoát khỏi nhóm trai làng bắt về làm vợ khiến nhiều người lên án. Sự kiện diễn ra vào năm 2018.

T. phản đối và nhờ gọi điện cho anh trai đến giải cứu. Ba ngày sau, khi T. được nam thanh niên đưa về nhà người quen, chờ gia đình mang lễ vật và mời thầy cúng tới “làm vía” thì anh trai T. đến cứu thoát.

Nữ sinh 18 tuổi này tâm sự, vì hoàn cảnh gia đình khó khăn nên T. muốn tiếp tục học thật tốt với hy vọng có thể kiếm được một công việc ổn định cho sau này chứ không muốn lấy chồng sớm.

Những chiếc camera lắp đặt quanh dãy nhà ký túc xã đã phần nào giúp các thầy cô trường Trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Nậm Tít kịp thời phát hiện, can ngăn thanh niên vào trường bắt vợ những năm qua

Nằm ở vùng biên giới Việt - Lào, thầy Nguyễn Công Danh - Hiệu trưởng Trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Nậm Tít cho hay, tết và cận tết là thời điểm nóng của tình trạng bắt vợ, vì trai bản đi làm ăn xa ở khắp nơi về quê ăn tết. Các nhóm thanh niên thường đi từng nhóm 3-4 người để hỗ trợ nhau. Họ leo tường vào khu ký túc xá của trường để bắt vợ. Khi bị phát hiện và can ngăn, có người còn lớn tiếng đe dọa các thầy cô giáo. Vì thế, từ hơn 1 tháng qua, trường đã tuyên truyền, giải thích cho học sinh...

Đêm 24 tết 2018, khi đang ăn cơm tối thì các giáo viên của trường này nghe tiếng hò hét của học sinh. Chạy ra thì thấy một nhóm 4 thanh niên đang cố gắng giằng co để bắt một nữ sinh lớp 8. Các thầy giáo can ngăn thì nhóm này lớn tiếng: “Không phải việc của mấy ông”. Trước sự hung hăng của họ, giáo viên đã phải nhờ lực lượng công an xã mới “giải cứu” được học sinh. Nhung sau đó, khi về nhà ăn tết, em học sinh này lại bị bắt làm vợ.

Nhiều học sinh bỏ học theo bạn đi làm ăn sau tết đang là vấn đề khiến thầy cô giáo vùng cao Nghệ An lo ngại.

“Trong năm vừa qua, em Vừ Y Ca, học sinh lớp 9, bị bắt về làm vợ dù em Ca khóc lóc và bố em đã đuổi theo phản đối. Em Ca đã phải nghỉ học để... làm vợ!”, thầy Danh cho biết thêm.

Thầy Kha Văn Ngành - Hiệu phó Trường Phổ thông Dân tộc bán trú THCS Nậm Tít cho biết, để đảm bảo an ninh trật tự trong trường cũng như kịp thời phát hiện những thanh niên lẻn vào trường bắt vợ, trường này đã lắp đặt một hệ thống camera ở quanh sân trường và khu ký túc xã để quản lý. Trường cũng yêu cầu học sinh phải báo cáo giáo viên khi phát hiện người ngoài vào trường chơi, quậy phá.

"Ngoài tình trạng bắt vợ, những giáo viên ở vùng cao còn lo lắng sau mỗi dịp nghỉ tết, nhiều học sinh thấy những người đi làm ăn về có tiền, có điện thoại, quần áo đẹp, nên nghe lời rủ rê bỏ học để theo bạn đi làm. Tình trạng này cũng rất đáng lo ngại”, thầy Danh nói.

Phan Ngọc