Tế bào gốc trị bách bệnh?

Vậy hiệu quả thực sự của tế bào gốc trong điều trị bệnh là gì? Giữa rừng thông tin ngập tràn trên mạng internet, làm sao để bệnh nhân lựa chọn đúng cơ sở y tế uy tín nhằm tránh cảnh tiền mất tật mang?

Cả nhà bỏ tiền tỷ ra nước ngoài chích tế bào gốc cho khỏe!

Tiến sĩ - bác sĩ Lê Thái Vân Thanh - Trưởng Khoa Da liễu - Thẩm mỹ da, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM cho biết, bản thân từng được nghe rất nhiều chia sẻ của bệnh nhân về chữa bệnh bằng tế bào gốc. Gần đây nhất là trường hợp chị P.T.B.N., một khách hàng tới để điều trị thẩm mỹ da.

Sau khi sinh con, chị N. gửi cuống rốn của em bé sang lưu trữ tại một bệnh viện ở Thái Lan. Chi phí lưu trữ tế bào gốc tốn khoảng vài ngàn đô la Mỹ. Các mẫu tế bào gốc này còn được nuôi cấy, chiết xuất để tiêm truyền cho các thành viên trong cả gia đình nếu có nhu cầu. Chi phí mỗi lần truyền như vậy rất tốn kém, lên tới vài trăm triệu đồng. 

Cho tới nay chưa có bằng chứng cụ thể về việc dùng tế bào gốc chữa khỏi thoái hóa cột sống, khớp gối - Ảnh minh họa

Chị N. đã sang Thái Lan để truyền tế bào gốc cho làn da trẻ trung hơn, mẹ chị sang đó truyền để chữa bệnh cao huyết áp, mẹ chồng chị cũng sang truyền tế bào gốc để chữa bệnh tiểu đường. Theo chị N., truyền tế bào gốc hiệu quả thật sự, chị nhận thấy làn da mình căng tràn sức sống, huyết áp và đường huyết của mẹ ruột và mẹ chồng chị cũng ổn định hơn rất nhiều. 

Một trường hợp khác là chị N.T.K.H., ngụ Q.10, TP.HCM. Lướt Facebook thấy một cơ sở làm đẹp tại Q.Tân Bình, TP.HCM quảng cáo trẻ hóa da từ tế bào gốc, chị H. liên hệ thì được hẹn tới để chích. Một người đàn ông nước ngoài xách chiếc va-li đựng các ống thủy tinh chứa chất lỏng tới chích cho khách hàng.

Nhân viên của cơ sở làm đẹp giải thích đó là tế bào gốc đã được chiết xuất, tinh chế. Chị H. thực hiện liệu trình tiêm tế bào gốc để trẻ hóa da mặt, mỗi lần chích một ống tương đương 3cc. Một liệu trình chích ba ống, tổng chi phí 30 triệu đồng. Chị H. nói với bác sĩ: “Tôi cảm giác chích xong về người tràn đầy sức sống, không chỉ cơ thể mà tinh thần như được tái tạo”.

Chưa có bằng chứng tế bào gốc chữa được thoái hóa cột sống

Dạo gần đây còn rộ lên trào lưu chích tế bào gốc điều trị bệnh thoái hóa cột sống, thoái hóa khớp gối. Phó giáo sư - tiến sĩ Nguyễn Đình Khoa, Trưởng khoa Nội cơ xương khớp, Bệnh viện Chợ Rẫy TP.HCM, cho biết, đơn vị mình ghi nhận không ít trường hợp bị biến chứng vì tự đi tiêm chích ở những cơ sở tư nhân để điều trị thoái hóa cột sống, thoái hóa khớp gối. 

Mới đây nữ bệnh nhân tên P.T.V., ngụ Q.Bình Thạnh, TP.HCM, tới khám trong tình trạng viêm nhiễm gây áp-xe ở mô mềm cột sống, sốt cao, chân yếu không đi lại được. Sau khi bệnh nhân được chỉ định làm các xét nghiệm cận lâm sàng, chụp MRI, bác sĩ nhận thấy có các ổ áp-xe sâu vào tận cột sống gây chèn ép tủy sống. Chính sự chèn ép này khiến hai chân của bệnh nhân bị yếu, thậm chí có nguy cơ liệt không phục hồi nếu phát hiện và xử lý muộn.

“Bệnh nhân kể rằng đã đi tiêm thuốc điều trị thoái hóa cột sống ở một cơ sở tư nhân nhưng không rõ là tiêm chất gì”, bác sĩ Khoa nói. Qua đó, bác sĩ cảnh báo rằng, dù bệnh nhân tiêm tế bào gốc hay chỉ đơn giản là tiêm giảm đau để điều trị bệnh thoái hóa cột sống thì đều cần được làm tại cơ sở y tế chuyên khoa có chức năng. Tiêm ở những nơi không đảm bảo có thể dẫn tới các hậu quả như: sai vị trí khiến việc điều trị không đạt hiệu quả, nhiễm trùng, làm tổn thương các mạch máu thần kinh cột sống.

Quảng cáo của một bệnh viện trên mạng xã hội về việc tế bào gốc chữa được thoái hóa cột sống (ảnh cắt từ clip)

Bàn về tế bào gốc trong điều trị thoái hóa cột sống và khớp gối, bác sĩ Khoa nhận định: “Tới nay tôi vẫn chưa thấy khuyến cáo chính thức đưa tế bào gốc vào làm một trong các phương pháp thường quy”. Nói về lý thuyết thì cơ chế tác động của tế bào gốc trung mô (lấy từ mô mỡ) có thể biệt hóa để tái tạo một số tổn thương ở xương sụn.

Mặc dù về lâm sàng người ta thấy sau khi tiêm tế bào gốc vào khớp gối có cải thiện triệu chứng nhưng chưa có bằng chứng hiệu quả về lâu dài. Bác sĩ Khoa chỉ thấy các nghiên cứu về tế bào gốc trên khớp gối, còn điều trị thoái hóa cột sống thì ông chưa ghi nhận báo cáo chuyên môn nào.

Theo bác sĩ Khoa, thoái hóa cột sống và khớp gối không thể điều trị tận gốc. Thoái hóa xảy ra do nhiều nguyên nhân: quá trình tự nhiên của cơ thể, di truyền, thừa cân, lệch trục khớp bẩm sinh hoặc bệnh nhân bị viêm nhiễm và các chấn thương khớp cũ. Đôi khi nhìn trên phim X-quang thấy cột sống có biểu hiện thoái hóa nhưng đó chỉ là hệ quả của viêm nhiễm hay thoát vị đĩa đệm.

Để đưa ra quyết định điều trị thoái hóa cột sống, khớp gối cho bệnh nhân rất phức tạp, phải dựa trên từng trường hợp cụ thể. Y học chỉ có thể khiến quá trình thoái hóa chậm lại và cải thiện chất lượng sống, giảm đau cho bệnh nhân. Trung bình mỗi ngày, Khoa Nội cơ xương khớp Bệnh viện Chợ Rẫy khám khoảng 300 bệnh nhân, 1/3 số đó liên quan tới thoái hóa cột sống và khớp gối.

Còn theo tiến sĩ Lê Thái Vân Thanh, thứ vẫn được quảng cáo là tế bào gốc đựng trong ống rồi tiêm cho khách hàng ở những spa, cơ sở làm đẹp rất có thể là GH (nội tiết tố có yếu tố tăng trưởng). Khi tiêm chất này vào sẽ kích thích toàn bộ tuyến nội tiết trong cơ thể hoạt động (tuyến thượng thận, tuyến giáp, sinh dục…). Người được tiêm GH sẽ có cảm giác hưng phấn, tràn đầy sinh lực, tươi trẻ lại. Trước mắt, GH đem lại hiệu quả tức thì nhưng về lâu dài sẽ để lại hậu quả gì là điều y học chưa thể xác định. n

 Thanh Huyền