Tập đoàn Exxon đã có những dự đoán chính xác về khí hậu từ thập niên 1970 và 1980

Một đồ thị do nhóm nhà khoa học làm việc cho Tập đoàn Exxon thực hiện, cho thấy mật độ khí carbon dioxide (CO2) trong khí quyển tỉ lệ thuận với mức tăng nhiệt toàn cầu - Ảnh: Geoffrey Supran

Mới đây, tờ báo Anh The Guardian đã dẫn lại một nghiên cứu của Đại học Harvard và Viện Nghiên cứu tác động khí hậu Potsdam (PIK) cho thấy, tập đoàn dầu khí đa quốc gia lớn nhất thế giới đã “dự đoán chính xác và khéo léo kịch bản nóng lên toàn cầu”. Tuy nhiên, họ giấu kín điều này, để rồi sau đó tìm cách công khai phủ nhận nhằm bảo vệ hoạt động kinh doanh của mình.

Theo đó, một kho tài liệu nội bộ và các bài nghiên cứu từ trước cho thấy, từ những năm 1970, Tập đoàn dầu khí Exxon đã nhận thức được sự nguy hiểm của viễn cảnh trái đất nóng lên. Các cơ quan công nghiệp dầu mỏ khác thậm chí còn biết về rủi ro sớm hơn, từ khoảng những năm 1950. Nhưng họ đã xoay xở bưng bít thông tin để duy trì nền công nghiệp sử dụng nhiên liệu hóa thạch.

Geoffrey Supra - chuyên gia nghiên cứu về lịch sử ngành công nghiệp dầu khí, cũng là người dẫn dắt nghiên cứu chung của Đại học Harvard và PIK - chia sẻ rằng ông đã rất “ngạc nhiên” khi thấy các dự báo của nhóm nhà khoa học làm việc cho Exxon đều trùng khớp với những gì xảy ra sau đó, gồm cả những hiện tượng thời tiết cực đoan đang diễn ra.

Ông Supran cho biết, các nhà khoa học làm việc cho Exxon đã xây dựng được đồ thị đường cong đi lên, thể hiện mối liên quan giữa nhiệt độ toàn cầu và lượng khí thải carbon dioxide. Sự biến thiên của mô hình này gần giống với những gì thực sự đang diễn ra, khi thế giới nóng lên với tốc độ chóng mặt, ở quy mô chưa từng có trong hàng triệu năm qua.

Cụ thể, các nhà khoa học của Exxon đã dự đoán nhiệt độ toàn cầu sẽ tăng lên khoảng 0,2⁰C chỉ trong một thập niên, do khí thải từ hoạt động đốt dầu, than và các nhiên liệu hóa thạch khác làm nóng cả hành tinh. Nghiên cứu của các chuyên gia - do ông Supran làm trưởng nhóm, được công bố trên tạp chí Science - cho thấy “các dự đoán cũng nhất quán và ít nhất là khéo léo như các dự báo của các mô hình từ các cơ quan nghiên cứu độc lập hoặc trực thuộc chính phủ khác”.

“Điều này thực sự chứng minh những gì Exxon biết, từ nhiều năm trước cả khi nhiều người trong chúng ta được sinh ra. Bây giờ chúng tôi có bằng chứng cho thấy rằng họ đã dự đoán chính xác hiện tượng nóng lên toàn cầu, nhiều năm trước khi họ bắt đầu công kích khoa học. Những biểu đồ này xác nhận những gì Exxon biết và cách họ đánh lừa chúng ta” - ông Supran nói.

Nhóm chuyên gia từ Đại học Harvard và PIK đã phân tích hơn 100 tài liệu nội bộ và các ấn phẩm khoa học có giá trị tương đương. Những tài liệu này do các nhà khoa học và quản lý của Exxon phát hành nội bộ hoặc giữ vai trò đồng tác giả, từ năm 1977 đến 2014.

Theo đó, Exxon đã dự đoán công khai rằng hành tinh này sắp phải đối mặt với một “siêu kỷ băng hà” do khí thải carbon dioxide. Exxon đã khởi động một chiến dịch kéo dài để hạ thấp hoặc làm mất uy tín các nhà khoa học của họ. Gần đây nhất, vào năm 2013, Rex Tillerson, khi đó là CEO của tập đoàn, đã nói rằng các mô hình khí hậu “không phù hợp” và “có những điều không chắc chắn” về tác động của việc đốt nhiên liệu hóa thạch.

Các nhà khoa học khí hậu cho biết nghiên cứu mới làm rõ một chương mới quan trọng trong cuộc đấu tranh giải quyết khủng hoảng khí hậu. Natalie Mahowald, nhà nghiên cứu khí hậu từ Đại học Cornell cho biết: “Thật đáng tiếc là tập đoàn không những không chú ý đến những rủi ro tiềm ẩn từ thông tin này, mà còn chọn tán thành những ý tưởng phi khoa học để trì hoãn hành động, có khả năng nhằm kiếm nhiều tiền hơn”.

Bà Mahowald cho biết sự chậm trễ trong hành động từ các chiến dịch che đậy thông tin của Exxon có “tác động sâu sắc”, bởi vì các khoản đầu tư sớm hơn vào năng lượng gió và mặt trời đã có thể ngăn chặn các thảm họa khí hậu hiện tại và tương lai. Bà nói thêm: “Nếu chúng ta tính đến các tác động từ ô nhiễm không khí và biến đổi khí hậu, thì hành động của họ có thể ảnh hưởng xấu đến hàng ngàn, thậm chí hàng triệu người”.

Drew Shindell - nhà khoa học về khí hậu tại Đại học Duke - cho biết, nghiên cứu mới này là một “phân tích chi tiết, mạnh mẽ”, chỉ ra những bình luận gây ngộ nhận của Exxon về cuộc khủng hoảng khí hậu là “đặc biệt không thỏa đáng”, đối với các nhà khoa học của họ. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý, thật khó để kết luận rằng các nhà khoa học của Exxon thực sự giỏi hơn các nhà khoa học bên ngoài trong lĩnh vực này.

Robert Brulle - chuyên gia về chính sách môi trường tại Đại học Brown - cho biết công trình mới đã “làm rõ thêm” thông tin sai lệch của Exxon. Người phát ngôn của Tập đoàn Exxon, giống như những lần trước, đã phủ nhận tất cả các cáo buộc.

Trường An (theo The Guardian)