Tan hoang những cánh đồng mùa bão

Quê tôi nằm bên sông Kinh Thầy, cánh đồng quanh năm được bồi đắp phù sa màu mỡ. Cũng con sông hiền hòa cho cá cho tôm ấy, ngày gió bão lại biến thành tai họa của dân làng.

Mùa lũ đi qua dải đê làng tôi lại được người làng đắp kiên cố hơn lần trước. Bây giờ về quê mặt đê đã được trải nhựa, người làng đi làm đồng cũng bớt nhọc nhằn.

Một ruộng dưa bị gió quật tả tơi (ảnh: Huấn Nguyễn)

Tôi gọi về cho người thân trước cơn bão Yagi, và được biết việc cần làm đều đã làm: chống chuối, hạ tán cây trong vườn, hoa trái thu được cái gì đều thu sớm, xanh nhà hơn già đồng. Mấy chục năm nay, bão lớn về đến quê tôi thường đã suy giảm thành áp thấp nhiệt đới nên người trẻ như tôi chỉ được nghe ông bà kể lại mùa bão cách đây đã mấy chục năm. Mùa giáp hạt sau dịp tết năm ấy, khoai mốc sắn mốc cũng phải ăn, mẹ tôi lỡ tay đánh đổ đèn dầu vào bao sắn, sắn khô ghế lên toàn mùi dầu cũng không được bỏ đi. Không ăn thì chết đói, bão mà, người làng ai nấy đói khổ như nhau.

Nhiều năm nay người làng tôi chủ yếu canh tác hành tỏi, trồng sắn dây và chuối. Đây là những nông sản cho năng suất và thu nhập cao, làng thay da đổi thịt mỗi ngày, nhà xây kiên cố, khang trang, chỉ cần ở yên trong nhà mọi người sẽ an toàn. Nhưng xem tin tức thời sự bão lũ, tôi thắt lòng thương mảnh vườn có những thân cây đã gắn bó với người suốt mấy chục năm, thương cánh đồng lúa vừa trổ đòng thơm hương sữa, những ruộng dưa trái vừa bằng nắm tay, những ruộng chuối ven sông hứa hẹn thu hoạch vào dịp tết...

Nhà nông trông cả vào cánh đồng, trẻ con lớn lên rồi đi xa đều nhờ vào đồng đất quê nhà. Con người ra sức chinh phục thiên nhiên, nhưng trước thiên nhiên lại vô cùng bé nhỏ, không thể bảo vệ được cánh đồng trước cơn bão dữ.

Bão về, gió gầm gừ như chó sói. Các cụ vẫn hay nói “cau già bà lim”, cau dẻo lắm, thân mảnh khảnh vươn lên cao vút nổi bật trong làng. Thế mà lần này cau cũng không trụ nổi. Mất điện, mất sóng, chúng tôi ở xa không thể liên lạc về quê. Nhóm Zalo bạn học cấp II lo lắng hỏi thăm nhau rồi nhờ một bạn công tác gần nhà về quê đi một vòng quanh xóm. Nhìn hình ảnh bạn gửi lên mà buồn thắt ruột gan, cánh đồng không còn gì cả: chuối đổ gục, lúa nằm rạp trên mặt đất, những ruộng dưa bị gió đánh tả tơi, vườn nhà tan tác, những cái cây mấy chục năm tuổi bị gió bẻ hết lá cành…

Ai đó trong nhóm thốt lên: "Thương cây và thương những cánh đồng quá!". Những cái cây hơn tuổi của mình, bây giờ trồng lại thì đến lúc về già cũng chưa chắc cây lớn bằng ngần ấy. Cánh đồng làng mình đấy - tấc đất tấc vàng. Người dân dẫu ban ngày đi làm công nhân, làm thợ xây, thoát ly ra thành phố vẫn không bỏ ruộng. Ban đêm người làng đeo đèn mỏ đi tra hạt, xạ lúa, lật đất trồng sắn dây. Bao nhiêu mồ hôi, bao nhiêu tiền phân tiền giống không còn lại gì khi cơn bão đi qua.

Tôi gọi về cho người cậu, trong tiếng được tiếng mất vì sóng yếu, cậu nói nhà nào có mái tôn chống nóng đều bị gió lật, trồng trọt có năm này năm khác, có ít thì tiêu ít, còn người là còn của. Vụ chuối năm nay thất thu, vài hôm nữa cậu thuê xe cuốc lật đất trồng bắp cải, rau vụ đông để gỡ gạc. Những cây chuối mẹ dù đổ gục vẫn chở che cho những cây chuối con để làm giống cho những vụ sau, những ruộng lúa hư hại vẫn vớt vát được ít rạ rơm để phủ mặt luống trồng hành tỏi.

Sự bình thản của một người nông dân như cậu tôi khiến tôi vừa xúc động vừa an lòng. Cậu đã gần 60 tuổi hẳn đã đi qua rất nhiều bão gió đời người. Tôi nhớ những mùa lũ đi qua, cánh đồng khu khuyến nông làng tôi lại được bồi thêm một lớp phù sa đỏ óng. Đất ấy trồng đậu tốt tươi, trồng lúa trĩu bông, trồng dâu xanh mướt. Tôi biết từ cánh đồng tan tác hôm nay màu xanh sẽ trở lại, lại nô nức những vụ chiêm, vụ mùa, vụ đông. Những cái cây bật rễ trong vườn cũng được vực dậy, hi vọng bộ rễ sẽ ôm chặt lấy đất vườn rồi đứng lên mà già đi cùng trẻ con, người lớn.

Hoàng Hiền