Có một điều thú vị là, hầu hết trẻ, đặc biệt trẻ tuổi thành niên, đều muốn nói chuyện với bố mẹ về chuyện hẹn hò và quan hệ tình dục, tuy nhiên chúng thường khó mở lời và phụ huynh cũng không biết cách bắt đầu như thế nào. Tuy nhiên, nếu bạn giỏi gợi chuyện, thành tâm lắng nghe con trẻ, bạn sẽ giúp chúng chủ động và hiểu biết hơn về vấn đề nhạy cảm này.
Ví dụ, nếu trẻ nói về bao cao su, bạn hãy kiểm tra xem chúng có biết tầm quan trọng của việc sử dụng bao cao su không, mua ở đâu và dùng như thế nào. Bạn cần hiểu rằng, nói chuyện về hẹn hò và tình dục sẽ không khiến trẻ muốn quan hệ tình dục sớm, mà ngược lại, sẽ giúp chúng biết cách chăm sóc sức khỏe tình dục về sau.
Trước hết, bạn cần giữ bình tĩnh, dù cho đôi khi chúng sẽ nói ra những điều khiến bạn ngạc nhiên và dễ phản đối gay gắt. Để cho trẻ biết quan điểm của bạn, nhưng cần tỏ ra bạn sẽ tôn trọng quyết định của chúng. Nếu bạn mất bình tĩnh và la mắng trẻ, chúng sẽ cảm thấy thiếu đồng cảm và không muốn nói chuyện nữa. Điều này dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng khác. Sau đây là một số phương pháp giúp bạn khôn khéo xử lý những tình huống này.
Hỏi về bạn bè của con
Hỏi con về bạn bè của trẻ, xem chúng nghĩ gì về chủ đề này. Đây là một cách gián tiếp để bạn hiểu được lối suy nghĩ của trẻ về chuyện giới tính. Ví dụ, nếu bạn thấy một phụ nữ mang thai, bạn có thể nói: “Khi mẹ còn trẻ, mẹ rất sợ phải mang thai. Bạn bè con có ai lo lắng về chuyện mang thai không?”.
Sau đó, bạn có thể giải thích một cách tự nhiên về chuyện quan hệ tình dục và mang thai: mọi thứ vẫn ổn khi không quan hệ quá sớm, nó không gây ra vấn đề gì nghiêm trọng; và khi quan hệ thì có thể làm gì để tránh mang thai ngoài ý muốn; có thể tìm bao cao su ở đâu nếu có ý muốn quan hệ tình dục.
Nhẹ nhàng và thường xuyên
Đừng tạo ra một cuộc nói chuyện “nghiêm trọng” về chủ đề giới tính, hãy biến nó thành một chủ đề gần gũi và tiếp diễn hàng ngày. Mỗi khi có vấn đề liên quan, hãy giải thích một chút cho con bạn hiểu. Và tốt nhất, bạn nên bắt đầu trò chuyện trước khi con bạn đến tuổi vị thành niên. Để con bạn biết rằng chúng có thể nói chuyện với bố mẹ mình về bất kỳ điều gì băn khoăn.
Một trong những cách dễ nhất để khơi gợi về chủ đề hàng ngày là nói chuyện trong lúc dọn dẹp nhà hay xem ti vi. Điều này khiến chủ đề trở nên đời thường, không phải là một sự kiện nghiêm trọng và khiến trẻ dễ tiếp thu hơn. Bạn có thể sử dụng những câu chuyện trên ti vi hoặc những tin tức về người nổi tiếng để gợi mở chủ đề. Ví dụ bạn có thể hỏi: “Con nghĩ gì về chuyện họ thực sự có quan hệ với nhau?”.
Lắng nghe câu trả lời của trẻ. Sau đó có thể nói về tầm quan trọng của việc sử dụng bao cao su và biện pháp tránh thai để bảo vệ khỏi các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục và tránh mang thai ngoài ý muốn; cũng cần đảm bảo rằng trẻ biết được nơi chúng có thể mua bao cao su hay thuốc tránh thai. Quan trọng nhất, đừng bao giờ phán xét hay phê bình về quan điểm của trẻ, phải lắng nghe và thảo luận.
Trẻ học được gì ở trường?
Hỏi con xem trường học đã dạy cho trẻ những gì về giới tính. Hỏi về suy nghĩ của trẻ đối với những bài học này, có điểm nào trẻ không hiểu và muốn giải thích thêm không. Bạn đừng hỏi hàng ngày và hỏi cặn kẽ như điều tra, dễ khiến trẻ có cảm giác khó chịu. Hãy khiến cuộc trò chuyện tự nhiên và hài hước, như thể bạn đang tò mò đầy tinh quái về chuyện ấy. Khi đó, trẻ sẽ dễ bày tỏ quan điểm của mình.
Và nếu lớp học đưa ra một chủ đề nào đó, bạn có thể cùng thảo luận và tra cứu để hoàn thành bài tập. Đó cũng là một cách mà bạn thắt chặt sự gần gũi, cởi mở với con.
Lắng nghe suy nghĩ của trẻ
Thỉnh thoảng, bạn nên hỏi trẻ về cảm nhận của chúng về vấn đề quan hệ tình dục trước hôn nhân. Bạn có thể thử hỏi: “Con nghĩ gì về việc đợi chờ một người thực sự yêu con, và con yêu, đến ngày cưới mới quan hệ?”.
Với những câu hỏi này, bạn có thể thảo luận để nói về những nguy cơ mang thai khi quan hệ, và những biện pháp tránh thai có thể sử dụng. Bạn cần giải thích để trẻ hiểu được việc tránh thai là trách nhiệm từ cả nam lẫn nữ, không phải là trách nhiệm của riêng ai.
Nắm vững kiến thức giới tính
Giới tính là một chủ đề rất rộng, dàn trải qua tất cả các vấn đề như hoạt động của cơ thể, mang thai, hẹn hò và cảm xúc, những biện pháp tránh thai, bệnh lây nhiễm qua đường tình dục, các xét nghiệm và điều trị...
Nếu bạn tự tin về kiến thức của mình, bạn có thể nói chuyện cùng trẻ một cách tự nhiên hơn. Nếu có điều gì bạn không biết, hãy nói ra và cho trẻ biết bạn sẽ tìm hiểu: “Trời ơi cái này khó quá, mẹ cũng không biết nữa, thử tìm hiểu xem nào”.
Bạn có thể tra cứu thông tin từ sách, tạp chí, từ các bác sĩ… và khi biết được, hãy chia sẻ cùng trẻ. Bạn cũng có thể đề nghị cùng tra cứu với trẻ, việc này giúp trẻ có thể tự tìm hiểu thông tin đúng đắn về sau.
Nếu con là gay, lesbian hoặc bisexual
Con bạn có thể nằm trong nhóm LGBT trên, bạn nên làm gì? Nếu vậy, trẻ vẫn cần biết những kiến thức về tình dục an toàn, bao gồm cách bảo vệ chúng khỏi bệnh tình dục và mang thai ngoài ý muốn.
Dĩ nhiên, vấn đề tiên quyết là bạn có chấp nhận con mình hay không? Bạn có đủ yêu thương để chấp nhận, hay đủ can đảm để phản đối và có thể chứng kiến con mình phải đau khổ trong thời gian rất dài về sau?
Trong trường hợp này, trẻ thường dễ tự ti và không dám thổ lộ những vấn đề về giới tính của mình. Vì vậy, những cuộc thảo luận đời thường về vấn đề giới tính và quan hệ sẽ là một cơ hội để trẻ tìm được lối thoát và nói ra cho bạn biết xu hướng tình dục của chúng.
Quan hệ tình dục đồng tính giữa nữ với nữ, hoặc nam với nam, đều có nguy cơ lây nhiễm các bệnh tình dục, vì vậy kiến thức về giới tính và tình dục an toàn luôn quan trọng. Nếu con bạn là gay, chúng vẫn cần biết về biện pháp tránh thai. Người đã được xác định là gay hay lesbian vẫn có thể có những tiếp xúc tình dục với người khác phái, vì vậy vẫn có nguy cơ mang thai một cách vô ý. Do đó, trẻ cần có những kiến thức về tránh thai trong bất kỳ trường hợp nào.
Hơn tất cả, những bậc phụ huynh luôn cần thấu hiểu và sẻ chia cùng con trẻ, để trẻ hiểu rằng chỗ dựa vững chắc của chúng chính là bố mẹ chứ không phải ai khác.
Tuyến Trần