Tại sao ung thư ở những người dưới 50 tuổi gia tăng trên toàn cầu?

Nghiên cứu cho thấy ngày càng nhiều người trẻ mắc các bệnh ung thư nguy hiểm

Chúng ta biết mình cần làm gì để giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư như thoa kem chống nắng, ngừng hút thuốc, tránh thực phẩm chế biến sẵn, giảm cân và ngủ đủ giấc...

Nhưng bạn có thể làm gì nếu phần lớn nguyên nhân gây ra ung thư đã xuất hiện trong những năm đầu của cuộc sống, hoặc tệ hơn là trước khi chúng ta được sinh ra? Một nghiên cứu gần đây từ Bệnh viện Brigham and Women’s và Đại học Harvard (Mỹ) cho thấy nỗi lo trên có thể xảy ra, đặc biệt là ở những trường hợp mắc ung thư trước 50 tuổi, hoặc ung thư khởi phát sớm.

Phát hiện quan trọng nhất trong nghiên cứu này - được công bố trên tạp chí Nature Reviews Clinical Oncology - là những người sinh sau năm 1990 có nhiều khả năng mắc bệnh ung thư trước 50 tuổi hơn so với những người sinh năm 1970.

Điều đó nghĩa là những người trẻ tuổi sẽ bị ung thư nhiều hơn, với gánh nặng từ bệnh ung thư lớn hơn nhiều so với thế hệ trước, đem đến những tác động trực tiếp về chăm sóc sức khỏe, kinh tế và gia đình.

Những gì chúng ta tiếp xúc trong giai đoạn đầu đời có thể ảnh hưởng đến nguy cơ phát triển ung thư sau này trong cuộc đời. 

Tất nhiên, một số bệnh ung thư khởi phát sớm được phát hiện thông qua các chương trình sàng lọc tốt hơn và chẩn đoán sớm hơn, góp phần làm tăng số ca ung thư mới được chẩn đoán hàng năm trên toàn thế giới. Nhưng đó không phải là toàn bộ câu chuyện.

Các bệnh ung thư khởi phát sớm có những dấu hiệu di truyền khác so với các bệnh ung thư khởi phát muộn và có nhiều khả năng di căn hơn. Do đó, chúng có thể đòi hỏi điều trị khác nhau và cách tiếp cận được cá nhân hóa hơn, phù hợp với độ tuổi của bệnh nhân tại thời điểm ung thư phát triển.

Tác động của hệ vi khuẩn đường ruột

Nghiên cứu của Brigham đã xem xét 14 bệnh ung thư phổ biến. Họ phát hiện cấu trúc di truyền, sự xâm lấn và phát triển của ung thư là khác nhau ở những bệnh nhân mắc bệnh trước 50 tuổi so với những người phát triển cùng một bệnh ung thư nhưng ở giai đoạn sau 50 tuổi.

Điều này dường như nổi bật hơn ở một số loại ung thư đường ruột (đại trực tràng, tuyến tụy, dạ dày). Một lý do khả thi cho điều này liên quan đến chế độ ăn uống và hệ vi sinh vật trong ruột của chúng ta.

Chế độ ăn uống lành mạnh giúp lợi khuẩn phát triển, giảm nguy cơ ung thư

Vi khuẩn đường ruột bị thay đổi do chế độ ăn nhiều đường, kháng sinh và cho con bú. Khi những thói quen này thay đổi trong xã hội theo thời gian thì vi khuẩn trong đường ruột của chúng ta cũng vậy.

Nếu các tế bào khỏe mạnh được "lập trình" từ trong bụng mẹ, thì các tế bào gây ung thư cũng có thể tương tự. Chế độ ăn uống của bà mẹ, béo phì và tiếp xúc với môi trường, chẳng hạn như ô nhiễm không khí và thuốc trừ sâu, được chứng minh làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính và ung thư.

Ngược lại, việc hạn chế nghiêm lượng thức ăn trong thai kỳ, như đã thấy trong nạn đói, làm tăng nguy cơ ung thư vú ở trẻ em gái. Cả hai phát hiện này có ý nghĩa khác nhau đối với các phương pháp tiếp cận xã hội để giảm nguy cơ ung thư.

Nguy cơ từ béo phì

Bác sĩ, tiến sĩ Siobhan Glavey (từ Đại học Dược và Khoa học sức khỏe RCSI, Ireland) cho biết ông thường xuyên chăm sóc bệnh nhân đa u tủy xương. Đây là một bệnh ung thư máu không thể chữa khỏi, thường ảnh hưởng đến bệnh nhân trên 70 tuổi. Nhưng theo bác sĩ Glavey, ngày càng có nhiều người trẻ tuổi được chẩn đoán mắc bệnh ung thư này trên toàn thế giới. Vấn đề chỉ được giải thích một phần là do tầm soát tốt hơn. Nghiên cứu đánh giá béo phì là một yếu tố nguy cơ quan trọng đối với bệnh đa u tủy xương khởi phát sớm, nhưng rõ ràng, vẫn còn những yếu tố nguy cơ khác chưa được phát hiện.

Hiểu điều gì làm cho ung thư khởi phát sớm và những gì có thể làm để ngăn ngừa chúng là những bước đầu tiên để phát triển các chiến lược phòng ngừa cho các thế hệ tương lai.

Linh La (theo Conversation)