Tài năng trẻ đạo diễn sân khấu: Có tìm được tài năng?

Điều đáng ghi nhận trước hết là sự phong phú về thể loại các vở diễn dự thi. Ngoài loại hình kịch nói, cải lương, chèo, cuộc thi năm nay còn có sự tham gia của kịch hát, kịch rối và kịch hình thể. Tại cuộc họp báo sáng 12/4, ông Nguyễn Đăng Chương - Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn cho biết: “So với lần trước, cuộc thi năm nay đã được “thanh xuân hóa” rất nhiều”. Điều này cũng thể hiện khá rõ trong bảng danh sách các ĐD dự thi. Nhiều tên tuổi ĐD còn khá mới, trong đó có cả những ĐD vừa tốt nghiệp cách đây chưa lâu như: Nguyễn Phi Long, Nguyễn Khắc Duy, Cao Thanh Danh, Trần Minh Bảo Quốc, Đặng Thanh Nga, Diệp Tiên, Trịnh Kim Chi, Hòa Hiệp…

Bên cạnh những tín hiệu vui, cuộc thi cũng có không ít điều khiến cả khán giả lẫn giới làm nghề băn khoăn. Đành rằng trong thực tế, kịch nói đang chiếm ưu thế, nhưng những ai quan tâm đến nghệ thuật dân tộc không khỏi chạnh lòng khi chỉ có năm ĐD cải lương và duy nhất một ĐD chèo tham gia cuộc thi. Nghệ thuật tuồng thì hoàn toàn vắng bóng. Đã không ít lần giới làm nghề bày tỏ mối lo thiếu hụt nhân lực trẻ ở lĩnh vực nghệ thuật truyền thống. Tại Liên hoan Sân khấu cải lương chuyên nghiệp toàn quốc diễn ra vào tháng 10/2012, nỗi lo càng được nhân lên khi quá hiếm những gương mặt ĐD mới có vở dự liên hoan. Điều này một lần nữa đã lặp lại.

Trái tim trong trắng (TG Lưu Quang Vũ, chuyển thể NSƯT Hoa Hạ) - vở cải lương tham dự cuộc thi của đạo diễn Quốc Kiệt (Nhà hát Trần Hữu Trang)

Nổi trội về số lượng vở diễn tham gia (13/22 vở) nhưng ở lĩnh vực kịch nói lại xuất hiện những băn khoăn khác. Theo danh sách những vở diễn tham dự cuộc thi được ban tổ chức công bố ngày 12/4 thì có 10 vở đã ra mắt khán giả trong khoảng hai năm trở lại đây: Điều ước thiêng liêng (Nhà hát kịch Sân Khấu Nhỏ), Được là chính mình (Nhà hát Tuổi Trẻ), Xin một cái tên (Trường ĐH Sân khấu - Điện ảnh TP.HCM), Duyên lạ hồn hoang (Nhà hát Kịch TP.HCM), Thứ sáu ngày 13, Trăng máu, Cúc cù cúc cu, Số đào hoa, Thu khùng, Ba - Năm - Bảy (sân khấu kịch Hồng Vân). Điều đáng nói là không nhiều vở diễn trong số này thực sự để lại được ấn tượng tốt cho người xem. Một số vở chỉ mang tính giải trí đơn thuần, thậm chí có cả vở bị dư luận chung đánh giá là quá dễ dãi trong việc dàn dựng giờ cũng có tên trong danh sách! Sự vắng mặt của những ĐD trẻ từng có tác phẩm đã được khán giả và giới làm nghề đánh giá khá tốt như Bùi Quốc Bảo, Cao Tấn Lộc, Ngọc Hùng, Lương Duyên… cũng gây ra nhiều luyến tiếc cho những người quan tâm. Dù lý giải của các ĐD và ban tổ chức là do các ĐD cảm thấy mình chưa đủ sức; do bận rộn với nhiều kế hoạch khác… nhưng câu hỏi vẫn được không ít người đặt ra là: “Liệu có phải cuộc thi chưa đủ sức hấp dẫn để thuyết phục những ĐD trẻ, ít nhiều đã có vị trí trong lòng khán giả và giới làm nghề?”.

Đánh giá chất lượng vở diễn ở thời điểm này sẽ là hơi chủ quan. Không loại trừ khả năng những vở diễn đơn thuần chỉ để giải trí hoặc chưa được đánh giá cao trước đây sẽ được các ĐD sửa chữa, trau chuốt để hay hơn, hấp dẫn hơn khi dự thi như phát biểu của Cục trưởng Nguyễn Đăng Chương trong buổi họp báo. Bên cạnh đó, ông Chương cũng cho biết, sẽ có những đổi mới trong cách chấm giải ở cuộc thi lần này. Lời hứa sẽ đảm bảo công bằng, công tâm trong chấm giải của ông Cục trưởng một lần nữa lại mở ra cho những người quan tâm niềm hy vọng những tác phẩm được chọn sẽ nhận được sự đồng thuận cao từ phía công chúng và những người làm nghề.

Thảo Vân