Tài khoản “bất động” do căn cước hết hạn

Chưa làm lại căn cước nên đành đi mượn tiền

Chị Thùy Châu kể, do quen dùng tiền mặt và đã hoàn tất việc cập nhật thông tin sinh trắc học nên chị tin rằng tài khoản ngân hàng của mình sẽ hoạt động thông suốt kể từ hạn chót phải cập nhật (trước ngày 1/1/2025) theo yêu cầu của ngân hàng. Thế nhưng ngày 22/12/2024, khi mở ứng dụng Vietcombank để chuyển tiền, chị thấy dòng thông báo: “Giấy tờ tùy thân của quý khách đã hết hạn, vui lòng cập nhật thông tin giấy tờ tùy thân mới tại ứng dụng hoặc chi nhánh gần nhất để không gián đoạn giao dịch”.

Mở ứng dụng của các ngân hàng còn lại để kiểm tra tài khoản, chị cũng nhận được thông báo tương tự. Do bận việc, mãi đến ngày 30/12/2024, chị mới tranh thủ đi làm lại căn cước công dân (CCCD) nhưng phải chờ được cấp. Chị than: “Tiền lương đã vào tài khoản nhưng tôi không rút được đồng nào để mua vé máy bay, sắm sửa cho gia đình khi tết cận kề”.

Nhân viên Ngân hàng thương mại cổ phần Công Thương Việt Nam (VietinBank) chi nhánh 3 đang hỗ trợ khách hàng cập nhật sinh trắc học - ẢNH: T.H.

Tình cảnh tương tự cũng xảy ra với chị Đặng Thị Nhung - chủ một cơ sở gia công túi xách xuất khẩu ở quận Bình Tân, TPHCM. Ngay từ đầu tháng 12/2024, ngân hàng đã gửi thông báo về việc CCCD của chị sắp hết hạn, yêu cầu chị cập nhật thông tin để tránh gián đoạn dịch vụ. Nhưng do có khoản vay cần đáo hạn vào ngày 19/12 nên chị phải chờ hoàn tất thủ tục này mới đi làm CCCD mới.

Chị kể: “Tôi đã nộp hồ sơ xin cấp CCCD từ ngày 20/12/2024 nhưng đến nay vẫn chưa được cấp CCCD mới. Tiền do đối tác chuyển vẫn vào tài khoản nhưng tôi không thể rút ra hay chuyển khoản, đành phải mượn tiền của người thân để mua nguyên liệu sản xuất, trả lương cho nhân công”.

Ngân hàng làm đúng

Ông Nguyễn Đức Lệnh - Phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TPHCM - cho biết, từ ngày 1/1/2025, chủ tài khoản ngân hàng phải cập nhật sinh trắc học và cập nhật giấy tờ tùy thân hợp lệ để không bị gián đoạn giao dịch thanh toán. Sau ngày 1/1/2025, khách hàng chưa hoàn tất việc đối chiếu thông tin cá nhân (bao gồm giấy tờ tùy thân và sinh trắc học) sẽ tạm thời bị hạn chế giao dịch trực tuyến. Khách hàng chỉ có thể thực hiện giao dịch (nạp, rút, chuyển tiền) tại quầy của ngân hàng. Đặc biệt, nếu khách hàng chưa cập nhật CCCD mới thay thế cho CCCD đã hết hạn, ngân hàng sẽ tạm dừng giao dịch trên tất cả các kênh, bao gồm trực tuyến, ATM hay trực tiếp tại quầy.

Ông cho hay, theo điều 21 Luật CCCD, thẻ CCCD có giá trị sử dụng trong thời hạn nhất định và đến các độ tuổi 25, 40, 60, chủ thẻ cần đổi thẻ. Như vậy, vào cuối năm 2024, với những người sinh năm 1999, 1984 và 1964, nếu CCCD được cấp trước năm 2022 thì phải làm thủ tục đổi thẻ CCCD mới. Tương tự, vào tháng 1/2025, CCCD của những người sinh vào đầu các năm 2000, 1985 và 1965 cũng hết hạn hoặc sắp hết hạn. Với sự ra đời của Luật Căn cước năm 2023, từ ngày 1/1/2025, công dân không còn được dùng giấy chứng minh nhân dân để mở tài khoản ngân hàng. Do đó, mọi khách hàng đã có tài khoản ngân hàng đều phải làm CCCD thay cho giấy chứng minh nhân dân dù giấy này chưa hết hạn.

“Do chưa cập nhật thông tin CCCD mới theo quy định, một số khách hàng tạm thời bị hạn chế giao dịch ngân hàng. Để tiếp tục sử dụng dịch vụ, khách hàng cần đến cơ quan công an địa phương làm thủ tục cấp đổi CCCD. Sau khi được cấp CCCD mới, khách hàng có thể cập nhật thông tin trên ứng dụng hoặc tại chi nhánh, phòng giao dịch của ngân hàng. Ngân hàng sẽ mở khóa tài khoản, khôi phục đầy đủ các dịch vụ giao dịch” - ông Nguyễn Đức Lệnh nói.

Theo ông Lê Văn Tuyên - Phó vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước - đến nay, đã có 84,7 triệu khách hàng cá nhân cập nhật sinh trắc học, chiếm gần 73% số khách có phát sinh giao dịch trên kênh số. Một số ngân hàng có tỉ lệ xác thực cao là VietinBank (83%), Vietcombank (92%), BIDV (88%) và Agribank (66%). Vẫn còn một bộ phận khách hàng chưa cập nhật sinh trắc học do cả nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan, trong đó có không ít khách hàng do giấy tờ tùy thân đã hết hạn, đang chờ cấp lại giấy tờ tùy thân mới hoặc đang công tác ở nước ngoài.
Theo ông, việc cập nhật sinh trắc học để xác thực giao dịch là “chính chủ” đã mang lại hiệu quả rõ rệt trong việc ngăn chặn hành vi lừa đảo, giúp bảo vệ tài sản của các chủ tài khoản ngân hàng. Kể từ ngày áp dụng Quyết định số 2345 của Ngân hàng Nhà nước (1/7/2024) về việc phải xác thực sinh trắc học cho các giao dịch có mức chuyển khoản trên 10 triệu đồng, số vụ gian lận đã giảm 50%, số tài khoản liên quan đến lừa đảo cũng giảm 72% so với trước.

Thanh Hoa