Tái cơ cấu để phục vụ thị trường điện cạnh tranh đang rất chậm!

Ủy ban thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Điện lực (sửa đổi) - Ảnh: Quốc hội

Cải cách, xóa bù chéo giá điện

Chiều 19/8, tại phiên họp thứ 36, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Điện lực (sửa đổi). Phát biểu tại Phiên họp, Thứ trưởng Bộ Công thương - Trương Thanh Hoài cho biết, sau khi Luật Điện lực năm 2004 có hiệu lực, nhiều chủ trương, chính sách mới của Đảng và Nhà nước liên quan đến phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam (trong đó có lĩnh vực điện lực) được ban hành.

Sau gần 20 năm triển khai thi hành và qua 4 lần sửa đổi, bổ sung một số điều, đến giai đoạn hiện nay còn tồn tại một số vấn đề mà các quy định tại Luật Điện lực hiện hành chưa đáp ứng được, cần thiết phải sửa đổi, bổ sung.

Thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết, dự thảo Luật có 9 chương, 121 điều (tăng 51 điều so với Luật hiện hành), trong đó, giữ nguyên 1 Điều là so với Luật hiện hành.

Trong đó, đơn vị thẩm tra lưu ý về hoạt động mua bán điện theo hướng thúc đẩy thị trường điện cạnh tranh minh bạch, công bằng, hiệu quả và giá điện theo cơ chế thị trường.

Ông Lê Quang Huy đánh giá: “Quá trình tái cơ cấu ngành điện phục vụ thị trường điện cạnh tranh rất chậm so với tiến độ đã được quy định. Do vậy, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo cần làm rõ, bổ sung các quy định mang tính nguyên tắc liên quan đến lộ trình phát triển thị trường điện; kế hoạch tái cơ cấu ngành điện; kế hoạch cải cách giá bán lẻ điện”.

Liên quan tới giá điện, Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề nghị nghiên cứu, bổ sung các quy định cụ thể về việc đảm bảo cơ cấu giá điện ổn định; quy định nguyên tắc, lộ trình rõ ràng về cải cách giá điện như: xóa bỏ bù chéo giữa các nhóm khách hàng, thực hiện giá điện hai thành phần, giá điện cho khuyến khích sử dụng tiết kiệm điện, giá điện nhập khẩu, xuất khẩu... để tạo tín hiệu tốt, thu hút đầu tư vào ngành điện. Đồng thời, cần quy định rõ trách nhiệm của từng cơ quan quản lý nhà nước đối với lĩnh vực giá điện.

Đề xuất độc quyền xây dựng nhà máy điện hạt nhân

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho rằng cần nghiên cứu quy định cụ thể liên quan tới phát triển điện hạt nhân - Ảnh: Quốc hội

Theo Thứ trưởng Trương Thanh Hoài, dự thảo luật quy định Nhà nước độc quyền trong đầu tư xây dựng các dự án nhà máy điện hạt nhân bên cạnh độc quyền về đầu tư nhà máy thuỷ điện đa mục tiêu và các dự án nguồn, lưới điện khẩn cấp; điều độ hệ thống điện.

Về nội dung này, ông Lê Quang Huy nêu ý kiến: việc quy định về điện hạt nhân trong dự thảo Luật cần được nghiên cứu kỹ lưỡng, làm rõ các quy định đối với điện hạt nhân trong các điều khoản của Luật, nghiên cứu, quy định nguyên tắc trong Luật này dẫn chiếu Luật Năng lượng nguyên tử.

Bên cạnh đó, cần cung cấp căn cứ chính trị, cơ sở khoa học, công nghệ và kỹ thuật để hỗ trợ việc triển khai các dự án điện hạt nhân.

Ngoài ra, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo báo cáo cấp có thẩm quyền về mức độ quy định đối với việc phát triển điện hạt nhân.

Tại phiên họp, ông Lê Quang Huy cũng nhấn mạnh về việc cần thiết phát triển năng lượng tái tạo, năng lượng mới. Đây là giải pháp nhằm góp phần thực hiện cam kết của Việt Nam phấn đấu đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, phù hợp với xu thế chung của thế giới. Tuy nhiên, ông đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu, bổ sung các nguyên tắc như bảo đảm an ninh cung cấp điện và an toàn hệ thống điện; đồng bộ với phát triển cơ sở hạ tầng của hệ thống điện và đồng bộ kế hoạch đào tạo, phát triển nguồn nhân lực.

Minh Quang