Tác giả 'Tôi đưa em sang sông': Tôi có 34 người vợ

Khoảng chục năm trở lại đây, nhạc sĩ Y Vũ lui về hậu trường “ở ẩn” với một căn nhà nhỏ xinh ở ngoại ô TP.HCM. Ở tuổi 78, ông vẫn rất khoẻ mạnh, minh mẫn và tràn đầy sức sống. Nhạc sĩ Y Vũ bảo, với người nghệ sĩ, thân xác có thể không chống chọi được thời gian nhưng tinh thần phải luôn tươi trẻ. Bởi thế, ở tuổi này, ông vẫn còn có thể sáng tác và dành tình yêu cho nốt nhạc, cung đàn dù có phần im ắng hơn giai đoạn trước. 

Nhạc sĩ Y Vũ

Không có chuyện đưa 34 người tình sang sông                       

- Tôi đưa em sang sông sau hơn nửa thế kỉ vẫn được khán giả dành tình cảm đặc biệt, nhưng cũng gây không ít tranh cãi về tác giả thực sự của ca khúc này. Ông có thể giải thích rõ hơn về câu chuyện này?

- Đầu tiên, tôi xin lỗi vong linh của người đã khuất khi phải nhắc lại câu chuyện về bài hát Tôi đưa em sang sông. Nhật Ngân đã mất cách đây vài năm nên chuyện nói về người đã khuất là không nên nhưng nhiều người không hiểu khiến tôi rất phiền lòng. Đây là lần cuối cùng tôi nói về những lùm xùm xoay quanh sáng tác của mình. Tôi xin khẳng định, ca khúc Tôi đưa em sang sông là sáng tác của Y Vũ. Tên của Nhật Ngân chỉ được đưa vào theo yêu cầu của anh trai tôi là nhạc sĩ Y Vân. Thời điểm đó Nhật Ngân và Anh Thi (tác giả ca khúc Hoa biển) là học trò của anh Y Vân nên anh trai tôi giúp đỡ, hỗ trợ họ.

Trên sân khấu ca nhạc hải ngoại, Nhật Ngân từng lên tiếng cho rằng thời điểm ra đời ca khúc Tôi đưa em sang sông thì tôi đã nổi tiếng nên gắn tên tôi vào để lấy danh. Nhưng thực tế, trước khi Tôi đưa em sang sông ra đời tôi chưa hề nổi tiếng như Nhật Ngân nói. Ca khúc này cũng chính là sáng tác, thành công đầu tiên trong sự nghiệp của tôi. Vì thế, thông tin mà Nhật Ngân đưa ra không thể chấp nhận được.

Hiện tại, tôi vẫn còn bản thảo đầu tiên của ca khúc Tôi đưa em sang sông. Bản thảo này chỉ có tên Y Vũ. Khi kí tác quyền cho NXB Diên Hồng, mới có thêm một bản chép lại có tên Nhật Ngân. Ca khúc được cho xuất bản vào ngày 30/11/1962 nhưng tôi sáng tác trước đó đến tận nửa năm, khi mối tình đầu tiên tan vỡ. Lời điệp khúc của Tôi đưa em sang sông ban đầu không phải như hiện tại, mà NXB đã tự ý sửa lại cho hợp thời. Về chuyện này, tôi cũng đã bày tỏ sự không hài lòng với đơn vị xuất bản. Tuy nhiên, để in lại tất cả, thời đó thật tốn kém nên 2 bên giải quyết êm đẹp. Tôi đã được bồi thường một số tiền cho việc NXB tự ý thay đổi lời ca khúc mà không hề xin phép tôi.

Ngày xưa, tôi nghe lời anh Y Vân và không hề nghĩ ngợi chuyện thiệt hơn khi đưa tên Nhật Ngân vào đồng sáng tác. Ngày đi kí tác quyền, Nhật Ngân cũng không hề có mặt. Tuy nhiên, đến hiện tại lại “rách việc”. Tôi rất buồn về sự mạo nhận trắng trợn như thế. Điều khiến tôi buồn hơn nữa là một số người không hiểu, cho rằng tôi dựa vào Nhật Ngân để gây ồn ào. 

Về sự ra đời của Tôi đưa em sang sông, tôi nói rõ đó là hình ảnh trừu tượng chứ chẳng có hình ảnh con đò, bến nước nào trước mặt tôi cả. Trong khoảnh khắc hình thành nên sáng tác, tôi dựa vào 2 câu thơ của Thâm Tâm: “Đưa người ta không đưa sang sông/ Sao có tiếng sóng ở trong lòng?”. Tôi thực sự quá mệt mỏi về những thông tin tranh cãi xoay quanh Tôi đưa em sang sông.

Khi được in và ký tác quyền, ca khúc Tôi đưa em sang sông có thêm tên của Nhật Ngân theo yêu cầu từ phía nhạc sĩ Y Vân

- Trong khoảng thời gian xảy ra tranh cãi về quyền tác giả với ca khúc Tôi đưa em sang sông, ông và nhạc sĩ Nhật Ngân có từng chạm mặt, làm rõ thực hư với nhau không?

- Tôi và Nhật Ngân chưa bao giờ gặp nhau từ sau khi xảy ra tranh cãi liên quan đến ca khúc Tôi đưa em sang sông. Nhật Ngân định cư ở Mỹ, cũng có thời điểm về Việt Nam nhưng chưa bao giờ tôi gặp mặt. Có một lần chị Như Hường (vợ nhạc sĩ Y Vân, anh trai nhạc sĩ Y Vũ - PV) gặp mặt Nhật Ngân ở Mỹ và hỏi chuyện về việc mạo nhận sáng tác ca khúc Tôi đưa em sang sông. Chị kể lại với tôi rằng Nhật Ngân chỉ biết nói xin lỗi vì mọi chuyện đã lỡ làng. Chị Như Hường sẵn sàng xác nhận thông tin này với giới truyền thông.

- Tiền tác quyền với ca khúc này được giải quyết như thế nào, thưa nhạc sĩ?

- Ở Việt Nam, tôi vẫn nhận đủ tiền tác quyền từ ca khúc Tôi đưa em sang sông. Còn chuyện của Nhật Ngân bên Mỹ tôi không nắm rõ lắm.

Nhạc sĩ Nhật Ngân

- Vừa qua, có thông tin cho rằng ông đã 34 lần “đưa người tình sang sông”. Điều này khiến không ít khán giả phải bất ngờ...

- Nếu nói 34 người tình là hoàn toàn sai bởi ăn cùng mâm, ngủ cùng giường, ở cùng nhà thì sao gọi là người tình được. Thông tin này khiến những người phụ nữ từng đi qua đời tôi cảm thấy tổn thương, không được trân trọng.                                                      
Những người phụ nữ đó đều là vợ của tôi đấy chứ nhưng vì một lý do nào đó, chung sống 2, 3 năm lại dở dang. Có người ra đi vì sự bất đồng trong quan điểm, cuộc sống hằng ngày nhưng cuộc chia ly nào của tôi cũng êm đẹp. Sau này, có gặp lại, chúng tôi vẫn xem nhau là bạn và vui vẻ, cư xử trân trọng. Nhiều người nghĩ tôi đào hoa nhưng thực sự đây là sự xui xẻo trong hôn nhân bởi ai cũng muốn một vợ một chồng trọn đời. Tôi thì liên tục dở dang. Bây giờ, tôi sống chung với người vợ cuối cùng trong cuộc đời. Cô ấy là một người tuyệt vời, hiểu và giúp đỡ tôi rất nhiều trong cuộc sống. Thấm thoắt vậy mà cũng hơn 20 năm chúng tôi sống cùng nhau.

- 34 cuộc chia ly đó đều cho ông xúc cảm để sáng tác chứ?

- Những bài hát khi xưa, tôi viết là dành cho tình nhân, cho những tình yêu dở dang. Còn với những người vợ, chỉ có một người tôi có sáng tác ca khúc để dành tặng. Ví như bài Kim, tôi viết vì xót thương cho thân phận của người tình bởi cô ấy là vũ nữ, bị người đời cười chê, nhạo báng. Phần lớn những chuyện tình cảm đi qua, tôi và những người phụ nữ ấy chưa có bất kì suy nghĩ tiêu cực nào, trừ một lần tôi yêu đến hận thù vì người đó khiến tôi dằn vặt, đau khổ đến tột cùng. Và đây cũng là nguyên nhân ra đời ca khúc mang tên Hận với giai điệu cũng rất quen thuộc với người yêu nhạc: “Hận người sao đã quên ta, nỡ quên ta nỡ quên sao đành. Hận người bôi xoá trên môi những tin yêu giờ là gian dối”. 

Ca khúc Ngày cưới em của Y Vũ

Nói không với giám khảo gameshow!                      

- Nhiều người khá bất ngờ khi vừa qua, Y Vũ lại xuất hiện trên sóng truyền hình và tham gia một gameshow khá trẻ. Điều này hiếm ai ở thế hệ của ông lựa chọn....

- Vừa rồi, tôi tham gia chương trình Ca sĩ bí ẩn vì tôi thấy vui, chứ không nặng về chuyên môn, thắng thì vui, thua cũng chẳng mất gì. Về chuyên môn, tôi tự tin vào bản thân mình nhưng tuyệt đối nói không với vị trí giám khảo. Nếu mời tôi ở vị trí khách mời nhận xét kèm theo một nghệ sĩ khác, tôi sẽ tham gia với tinh thần đóng góp, xây dựng.

Nhạc sĩ Y Vũ hát trên sân khấu Ca sĩ bí ẩn, được đệm đàn bởi nhạc sĩ Vũ Quốc Việt

- Vì sao ông không mặn mà với vai trò giám khảo dù bản thân đã thuộc hàng kỳ cựu, có cái nhìn cũng bao quát hơn?

- Tôi thường sợ vị trí giám khảo vì tôi đến với ai cũng vì hai chữ "nhân tâm" đầu tiên. Với những em hát dở quá, tôi không thể nào buông lời chê bai vì có thể làm họ tổn thương, mặc cảm; với những em xuất sắc, bao nhiêu điểm, lời khen dồn hết vào tôi cũng nghĩ không nên vì khiến họ dễ nảy sinh sự kiêu căng, tự đại. Vì thế, tôi không bao giờ nhận lời làm giám khảo cho các chương trình, gameshow.

- Ồn ào vừa qua liên quan đến vị trí giám khảo ở các chương trình nhạc bolero, ông có quan tâm và theo dõi chứ?

- Khi ngồi ghế giám khảo, những bình luận, khen chê đều mang màu sắc cá nhân của mỗi người. Đừng nên bảo rằng anh theo lĩnh vực này nhưng sao lại ngồi chấm một loại hình khác. Mỗi con người đều có năng khiếu, khả năng tiềm ẩn nên chúng ta đừng đứng trên quan điểm cá nhân mà cho rằng họ phù hợp hay không phù hợp, xứng đáng hay không xứng đáng. 

Tôi nghĩ ở vai trò nhạc sĩ, chúng ta nên cố gắng làm tốt. Còn nếu đã sang lĩnh vực khác, nên biết khiêm nhường. Nhân vô thập toàn, chẳng ai hoàn hảo, vì thế đừng nên lên tiếng chê trách, công kích, phê phán bất kì ai. Đã làm nghệ sĩ, điều quan trọng nhất là phải giữ mình trong một thế giới đầy thị phi như thế.

Nhạc sĩ Y Vũ chỉ tham gia những chương trình mang tính vui đơn thuần, sẽ không bao giờ nhận lời làm giám khảo gameshow

- Ngoài ra, việc các nhạc sĩ tranh cãi về hoạt động của Trung tâm Bảo vệ Quyền tác giả Âm nhạc Việt Nam (VCPMC) cũng là vấn đề được dư luận quan tâm. Ý kiến của ông như thế nào?

- Về phía hoạt động của VCPMC, tôi hoàn toàn hài lòng và cảm ơn. Việc họ lấy 25% để chi trả cho nhân viên là hoàn toàn hợp lí. Bây giờ, để cá nhân các nhạc sĩ đi thu tiền, chưa chắc đã biết ở đâu để thu.

- Điều này hơi tế nhị, nếu không phải phép, mong ông thông cảm và bỏ qua. Với 34 người phụ nữ đi qua cuộc đời như thế, chắc hẳn ông cũng có nhiều con cháu...  

- Tôi có khá nhiều con bởi người vợ nào gần như cũng có tin vui. Tuy nhiên, hiện tại, mỗi người một phương trời. Các con tôi đều đã thành đạt và sống hết ở nước ngoài. Khi có thời gian rảnh, các con lại về thăm. Mỗi khi các con cho tiền chi tiêu, tôi thường bảo vui rằng mình còn sống, còn khoẻ nên không cần lo lắng như thế.                         

Các con đều hiểu nguyên nhân bố mẹ rời xa nhau. Cả tôi và những người vợ chẳng ai tạo nên lỗi lầm hay phụ bạc nhau mà chỉ chia ly vì không phù hợp nên các con luôn dành sự tôn trọng cho bố dù không sống cùng.

Nhạc sĩ Y Vũ hài lòng với cuộc sống bình dị hiện tại

- Vậy những ngày tháng này, ông sống ra sao?                     

- Ở tuổi này tôi và vợ vẫn sống khoẻ. Bên cạnh việc phổ nhạc, tôi vẫn có đi dạy tại một trung tâm ở quận 3. Dù quãng đường đi khá xa nhưng học trò thương, bản thân tôi cũng phải cố gắng nhiều hơn. Tôi dạy không phải vì tiền mà đầu tiên phải từ nhân cách.

Trước khi nhận lớp, tôi đều trò chuyện qua để nắm tâm lý, tính cách của từng người, nếu không ổn tôi từ chối ngay. Năng lực có thể rèn giũa từng ngày nhưng nhân cách, bản chất thì không thể. Vì thế, trước khi dạy nghề phải xem về đạo đức của học trò. Điều này, học trò luôn hiểu tôi. Tôi nghĩ nghề nào cũng vậy, ngoài tài năng thì tâm, đức phải được đặt lên hàng đầu.

- Xin cảm ơn ông!

Thành Lâm