Suy gan vì giải độc gan tùy tiện

Nhiều người hễ thấy nổi mụn, da xấu, nóng trong người là tự ý uống các loại nước lá, thực phẩm chức năng (TPCN) để… giải độc, làm mát gan, thanh nhiệt cơ thể. ThS-BS Võ Ngọc Quốc Minh - Khoa Tiêu hóa - Bệnh viện (BV) Đại học Y Dược TP.HCM cảnh báo: giải độc bừa bãi có nguy cơ gây viêm gan, suy gan, thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng.

Mỗi ngày, phòng khám gan của BV Đại học Y Dược TP.HCM gặp từ 5-20 trường hợp bị viêm gan liên quan tới uống thuốc lá, TPCN. Mới đây, BS Minh khám cho một phụ nữ tên P.T.N., 55 tuổi, quê quán Long An. Mới gặp, BS nhận ra ngay bà N. bị nhiễm độc gan, do nước da xám ngoét. Sau khi gặng hỏi, bệnh nhân (BN) thú thật có tự uống nước lá để thanh nhiệt, làm mát gan. Thành phần của thứ nước lá này không rõ ràng, BN đi xin hàng xóm về uống bởi nghĩ nước lá có nguồn gốc thảo dược nên lành tính.

Ảnh minh họa.

Tại phòng khám gan của BV, không chỉ BN ở các tỉnh mà ngay người TP.HCM cũng bị bệnh do quan niệm giải độc gan sai lầm. Anh N.V.P. (32 tuổi) đi khám và hốt hoảng biết mình bị viêm gan. Điều đáng nói, anh này không phải bị viêm gan do siêu vi B, siêu vi C mà nguyên nhân lại do thời gian dài sử dụng TPCN bổ gan bừa bãi.

Anh P. kể: “Mỗi lần bị nổi mụn, thấy mọi người bảo chắc do nóng gan, khuyên tôi nên uống thêm các loại TPCN làm mát gan. Tôi nghĩ TPCN không phải thuốc, chẳng gây hại gì, cứ ra tiệm thuốc Tây hỏi mua về uống. Mỗi ngày tôi uống hai - ba viên theo lời người bán thuốc. Gần đây tôi ăn không tiêu, hay buồn nôn, da sạm. Lo ngại sức khỏe có vấn đề, tôi đi BV khám mới biết mình bị viêm gan”.

Theo BS Minh, các biểu hiện hay bị lầm tưởng là nóng gan như nổi mề đay, nổi mụn, nóng trong người... chủ yếu do yếu tố rối loạn nội tiết. Kiểu nói “nóng gan” chỉ là cảm nhận chủ quan, không có cơ sở khoa học. Nếu gan có bệnh thật sự, cơ thể sẽ có biểu hiện khác. Chẳng hạn biểu hiện cấp tính như: vàng da, vàng mắt.

Biểu hiện bệnh mãn tính của gan mơ hồ hơn. Khi nặng, BN thường ăn không tiêu, buồn nôn, đau tức hạ sườn phải, báng bụng. Các bệnh lý về gan thường gặp chủ yếu từ nguyên nhân viêm gan siêu vi B, viêm gan siêu vi C, xơ gan vì uống bia rượu, còn lại là do tự ý dùng thuốc, thảo dược, các sản phẩm chức năng.

“Thuốc Nam và thuốc Bắc đa số do người bệnh tự đi mua về uống, không có thành phần, nguồn gốc rõ ràng. Còn TPCN không phải là thuốc, nếu gan thực sự bị bệnh thì tự ý dùng TPCN để điều trị chẳng những không hợp lý mà còn làm bệnh nặng thêm. Đó còn chưa kể, nhiều người tự ý uống theo kiểu truyền nhau kinh nghiệm, không có liều lượng cụ thể. Việc này khiến gan phải hoạt động nhiều hơn, kèm nguy cơ gan nhiễm độc do tích tụ các chất gan không thể thải ra. Nếu lạm dụng nước lá và TPCN lâu dài, có thể dẫn tới suy gan, thậm chí nguy hiểm tính mạng”, BS Minh nhấn mạnh.

Số BN viêm gan, suy gan do uống thảo dược, TPCN chiếm khoảng 10% lượng BN ở phòng khám gan của BV Đại học Y Dược. Nghiêm trọng hơn, hiện ở Khoa Tiêu hóa, 20% BN nội trú đang phải nằm điều trị vì nguyên nhân kể trên.

BS Minh cảnh báo: không nên tùy tiện uống các loại thuốc lá, TPCN. Khi nghĩ mình không khỏe, tốt nhất hãy đi khám để được chẩn đoán và cho thuốc đúng người đúng bệnh. Dùng TPCN cũng giống như sử dụng các thực phẩm tự nhiên qua đường ăn uống hằng ngày, nếu quá mức độ sẽ hại sức khỏe.

Thanh Huyền