Suboi và tuổi đôi mươi cuồng dã

Suboi trở thành một chân dung tiên phong trong giới trẻ năm 2016 – đặc biệt sau sự kiện cô đối thoại và hát cho tổng thống Obama nghe tại TP.HCM vào mùa hè vừa qua.

Và năm 2017, với Suboi chính là một hành trình mới, hình ảnh một phụ nữ trẻ mạnh mẽ đến từ châu Á sẽ xuất hiện trong chiến dịch quảng bá toàn cầu của hai thương hiệu thời trang quốc tế Kenzo và H&M.

1.

Suboi, người ta thường nhớ đến những bản nhạc rap đâu đó trên các trang nhạc trực tuyến, hay những chương trình hip hop dành cho giới trẻ. Gia tài âm nhạc của cô trong suốt nhiều năm thực sự nhất quán, đó là những gài thắt ngữ nghĩa trong ca từ, như những phản biện của một tâm hồn mạnh mẽ và hồn nhiên với số phận và cuộc sống. Những đứa bạn, Away, Girls night, Rainbow, Trò chơi, I know… nằm trong những dòng chảy đó.

Mê học tiếng Anh từ bé, mê Eminem hay những bản rap thế giới cũng từ sớm, và bắt đầu có ý niệm về viết nhạc rap cùng bài Tôi muốn của nhạc sĩ Lê Hựu Hà, Suboi đã sớm xác lập một con đường riêng – con đường nhỏ hẹp mà chính cô sẽ phải tự mình lột cỏ, trải nhựa và tự mình đi trên xa lộ âm nhạc rộng lớn, nơi mà các ngôi sao nhạc pop thường được người khác lót thảm đỏ để chào đón bằng những bản tình ca vừa tai số đông.

Chia sẻ về suốt hơn 10 năm “chinh chiến” trên con đường riêng ấy, và rồi vụt sáng như một biểu tượng của giới trẻ trong một thời khắc không ai ngờ đến của năm 2016, Suboi nói: “Tôi không nghĩ thành công là mình sẽ đi tới đâu, và làm được những gì, nó là cả một hành trình. Ngày hôm nay của tôi bắt đầu từ  khá lâu rồi và đến giờ tôi vẫn còn đủ sức đi cùng nó.

Khi đến buổi trò chuyện cùng tổng thống Obama, tôi hào hứng bởi vì đây là lần đầu tiên tại Việt Nam có một cuộc trò chuyện như vậy, giữa một người có quyền lực cao của thế giới với những người trẻ tuổi. Rất nhiều người trẻ đã làm về nhiều vấn đề, như bảo vệ di sản Sơn Đoòng, chống lại nạn buôn bán phụ nữ và trẻ em. Tôi là một nghệ sĩ, tôi muốn hỏi ông Obama vấn đề liên quan tới công việc của mình: "Ông vừa nói quá nhiều tới những vấn đề xã hội, vậy ông có thể chia sẻ về tầm quan trọng của việc quảng bá văn hóa nghệ thuật đối với một quốc gia?".

Khi ông Obama trả lời thì tôi rất xúc động. Ông Obama bảo: “Ồ, nếu bạn là rapper thì hãy rap cho tôi nghe thử coi”. Tôi nghĩ, ông ấy muốn biết được rap Việt Nam thì nghe như thế nào. Và đó, vậy là tất cả mọi người đều đưa cái clip đó và bảo là Suboi bây giờ trở lại nổi tiếng hơn nhờ nói chuyện với tổng thống Obama. Tôi nghĩ cũng có thể như vậy thật, nhưng tôi coi đó là chuyện bình thường thôi. Và tôi cũng không vì chuyện đó mà phân tâm. Không được gặp ông Obama thì tôi cũng đã làm ca sĩ nhạc rap rồi và tôi sẽ tiếp tục con đường đó, y như vậy”.

2.

Tôi hỏi Suboi, có phải vì đọc rap cho ông Obama và được CNN phỏng vấn, nên Suboi có cơ hội được để mắt tới trong các chiến dịch quảng bá của các hãng thời trang danh tiếng hay không? Suboi thành thật bảo, chắc chắn là không, bởi vì câu chuyện casting cho Kenzo và H&M đã bắt đầu từ trước đó.

“Bước vào mùa xuân năm 2016, tôi có nói với người quản lý rằng, trước giờ tôi chỉ có làm nhạc thôi, tôi không quan tâm đến chuyện hình ảnh của cá nhân mình. Tôi cũng không có stylist riêng. Tất cả mọi người nghĩ, ồ, mà một rapper thì mặc đồ tomboy hay hip hop rồi đội cái nón, mặc quần thụng với cái áo thun. Những cái đó, tôi mặc từ năm 19 tuổi rồi, giờ đã 26 lẽ nào vẫn vậy?

Tôi là phụ nữ tôi cũng muốn làm đẹp, muốn make-up lộng lẫy. Tôi muốn tham gia một cái gì đó về thời trang, nhưng nếu làm fashionista kiểu sành điệu, sang trọng lộng lẫy, thì tôi lại không hợp. Cuối cùng cơ may đến, H&M và  Kenzo có cuộc gọi mời casting. Thật may, tôi được chọn. Mọi chuyện diễn ra từ trước khi tôi được gặp ngài tổng thống, chỉ là tôi chưa được phép nói những dự án của các hãng thời trang. Tôi cần thời gian để tham gia và chia sẻ những điều đó”.

Và chỉ trong một thời gian ngắn sắp tới, cái tên Suboi sẽ được xuất hiện cùng nhiều gương mặt khác đến từ nhiều châu lục, trong những video quảng bá toàn cầu. Tất nhiên, điều này không phải là tất cả, nhưng nó lại là hành trình quan trọng, là bước đi đầy bản lĩnh của một cô gái trẻ, với khao khát tìm kiếm chính mình và khẳng định bản thân giữa tuổi thanh xuân, không sợ bất cứ rào cản nào chắn lối. Một cô ca sĩ nhạc rap, không cao gầy như người mẫu, vẫn có đường bước vào thời trang rất chính danh. Quả nhiên hiếm lạ.

3.

Vì hiếm lạ, nên Suboi của buổi đầu tiên trong âm nhạc không được số đông đón nhận. Và ngay cả vai diễn đầu tiên trong phim Siêu trộm chiếu vào mùa xuân năm vừa rồi tạo ra một nét riêng biệt, nhưng cũng không được công chúng hào hứng. Nhưng Suboi vẫn một lòng kiên định. Cô nói, thực  ra về sau này cô ngày càng thấm thía hơn về sự cân bằng của cuộc sống.

Cha cô là một người cực đoan, nhưng khi tai nạn, ông mất việc làm và mất cả căn nhà đang sống, ông lại bình tĩnh nắm tay con gái mà nói: “Tất cả rồi sẽ qua thôi”. Điều đó cho cô hiểu rằng, không có gì là mãi mãi. Hay bài hát Lắm mồm, cô viết về tâm trạng của một người bạn muốn tự tử giữa thời tuổi trẻ. “Có những thứ là mặt trái của xã hội, âm nhạc rất khó đưa vào và khán giả sẽ khó chấp nhận, nhưng tôi vẫn muốn làm. Có thể không có một biển người ào lên nghe tôi hát, nhưng có những người sẽ yêu thương âm nhạc của tôi vì những điều này.

Ngày trước tôi cũng có lúc buồn vì nghe những lời bình luận chê bai, nhưng giờ tôi chấp nhận, để mình tốt hơn. Hồi mới đi hát cũng buồn vì không được lên báo nhiều, không được tán thưởng rầm rộ. Giờ thì đã hiểu mình đi như thế nào là đúng, không cần lên ti vi nhiều nữa, cũng chẳng mơ mộng được hồ hởi đón nhận. Tôi sẽ phải đi con đường mà tôi đã vạch ra từ đầu. Thực sự tôi rất hào hứng, trong lúc này”.

4.

 Sống thật, bộc lộ trọn vẹn cảm xúc của mình, đó là Suboi. Cô không bao giờ bày tỏ mọi thứ nửa vời. “Tôi có thể cảm thông với người sống khép kín, vì đã có những ngày tôi bị điều ấy dày vò. Nhưng đến giờ, khi tôi trải qua rất nhiều mất mát, kể cả suýt đánh mất đời thiếu nữ vì một người không đáng nhắc đến, tôi hiểu rằng, đừng nghĩ cuộc đời quá khó khăn, hãy bình thản đón nhận và tiếp tục bước đi. Và tôi đang học tha thứ, một bài học khó, nhất là khi có những người từng làm tôi rất đau lòng…

Giờ tôi có một cuộc sống ổn định, kể cả chuyện tình cảm riêng tư, mọi thứ khiến tôi muốn được làm việc nhiều hơn, và bình tĩnh hơn. Và tôi muốn chuẩn bị nhiều thứ. Nhiều người trẻ bây giờ rất giỏi nhưng họ vẫn chưa tìm được danh tính của người Việt Nam, ví dụ style người Việt Nam là như thế nào, nhạc Việt Nam là như thế nào, nghĩa là họ chưa thực sự tạo ra được những khái niệm đó giống như “một bộ nhận diện” về người Việt trẻ.

Tôi muốn kêu gọi những cái đó để giới trẻ để ý hơn.Tôi đã đi rất nhiều nước, nhìn thấy những cái mà các bạn trẻ nước ngoài làm được, những cái mà họ tự lập, họ suy nghĩ về cuộc sống rất hay. Vậy nên, tôi thấy mình phải làm sao để đưa Việt Nam đi ngang với thế giới chứ không phải là những khái niệm nhận diện kiểu “Việt Nam ngày xưa là một đất nước chiến tranh, nhắc đến chỉ có nông nghiệp”.

Nước mình phát triển nhanh rồi, mình cần làm điều gì đó để thay đổi quan niệm của quốc tế về Việt Nam. Bây giờ tôi không quan trọng mình kiếm được bao nhiêu tiền mỗi tháng, mà quan trọng là mình để dành được bao nhiêu. Xưa tôi từng kiếm rất nhiều tiền, và rồi tôi cũng tiêu nó phung phí. Giờ tôi sẽ tích lũy, để sống bình tĩnh và sáng tạo được nhiều hơn. Và tôi sẽ tích lũy cho tương lai, tất nhiên không phải chỉ tích lũy về tiền”.

Nếu để nói về Suboi, có thể nhiều người sẽ nhớ đến những khoảnh khắc nào đó được ánh đèn flash lóe lên trong một sự vụ tâm điểm quốc tế, hay những câu chuyện được chia sẻ rầm rộ trên mạng xã hội. Nhưng, Suboi đã không lựa chọn sự tỏa sáng ở trước ánh đèn flash. Cô chọn bước đi theo phía ánh sáng do chính mình tạo ra.

Ở phía ấy, Suboi như một cái cây không cố uốn mình để trổ lá. Cô đang vẽ tuổi thanh xuân của mình như một tàng cây, chậm rãi nhưng chắc khỏe. Một tuổi thanh xuân không khoa trương nhưng rực rỡ bằng chính sự tươi sáng của mình.

  Nhà văn Dương Bình Nguyên