Sự thật việc bỏ tiền mua suất xích lô, ghe bơi mưu sinh

Ngày 23/11, trang Facebook Minh Ohio (hơn 500.000 người theo dõi) viết: “Để lái ghe bơi, đạp xích lô phục vụ du khách ở phố cổ Hội An, chủ phương tiện phải chi ra từ 1,6-1,8 tỉ đồng” kèm cảnh quay phát trực tiếp (live stream) và clip.

Minh Ohio là Việt kiều Mỹ, về Việt Nam du lịch. Khi đến Hội An, nghe người dân nói nên làm clip đăng lên mạng xã hội chứ không nhằm quấy phá, đâm chọc hay câu view. Không hiểu vô tình hay cố ý, một số người sửa từ “chi” thành “chung chi”, “lót tay”, nghĩa là hối lộ.

Du khách đến Hội An rất thích ngồi xe xích lô dạo phố - Ảnh: Đình Dũng

Ông Phan Phước Tùng - Chủ tịch Nghiệp đoàn Xích lô Hội An - lập tức lên tiếng: “Hội An hiện có 102 chiếc xích lô đạp. Mỗi suất đạp xích lô ở Hội An có giá từ 500-700 triệu đồng nhưng đa phần bà con, anh em, họ hàng nhượng lại cho nhau để kiếm sống”. Còn ông Lê Vương - Phó giám đốc Hợp tác xã Ghe bơi du lịch Sông Hoài - thông tin: “Hiện đội ghe bơi (chèo tay) phố cổ có 281 chủ ghe với 293 chiếc”. Cả hai khẳng định, không có việc “lót tay” mỗi suất hàng tỉ đồng như tin đồn; facebooker viết “chi” chứ đâu nói “lót tay”? Có điều là mức chi chưa chính xác, bởi đó là thỏa thuận dân sự giữa bên nhượng và được nhượng.

Theo ông Phan Phước Tùng, thu nhập bình quân mỗi ngày của người đạp xích lô là 600.000-700.000 đồng, dịp đông khách thì có khi được 1 triệu đồng/ngày. Ông Lê Vương cho hay: “Thu nhập của người chèo ghe du lịch bình quân mỗi đêm 300.000 đồng nhưng bữa chèo, bữa nghỉ”. Thu nhập bình quân của người đạp xích lô và chèo ghe chênh lệch nhau hơn 3 lần nên khó có chuyện giá sang nhượng bằng nhau.

Ông Nguyễn Văn Sơn - Chủ tịch UBND TP Hội An - cho biết, ở thành phố này, mọi người dân đều được phân chia lợi ích từ du lịch. Ai có nhà mặt tiền thì buôn bán kinh doanh, có nhà trong hẻm thì được cấp quầy bán ở chợ đêm, ai khó khăn thì đạp xích lô, chèo ghe. Mỗi người một chút để cùng nhau chia sẻ thu nhập, thừa hưởng di sản, tạo sự đồng thuận mang tính cộng đồng.

Như vậy, chủ sở hữu ghe chèo hay xích lô đạp ở TP Hội An phần lớn là người nghèo, được chính quyền tạo điều kiện làm ăn. Khi cuộc sống gặp khó khăn, đau ốm hoặc ai đó già đi mà không có người kế nghiệp, họ sang nhượng cho nhau, giá bình quân từ 500-700 triệu đồng mỗi chiếc, cũng là mỗi suất mưu sinh. Đây là giá thỏa thuận, không cố định nên cũng khó có thông tin chính xác.

Ai cũng bất ngờ với giá sang nhượng việc làm của các hộ nghèo ở Hội An. Giá sang nhượng chắc chắn sẽ còn gia tăng theo thị trường. Có thể thấy mục đích ban đầu tốt đẹp của chính quyền đã bị biến dạng. Dân nghèo làm sao có đủ năm, bảy trăm triệu đồng để sang nhượng? Ngân hàng nào cho vay cỡ đó mà không đòi tài sản thế chấp? Không loại trừ khả năng có kẻ núp bóng đầu cơ, sang đi nhượng lại mà không hề chịu thuế.

Chính quyền TP Hội An đang đề nghị công an vào cuộc, điều tra kẻ tung tin có lót tay. Xin nhấn mạnh, facebooker Minh Ohio chỉ ghi là “chi”. Ai tung tin “chung chi”, “lót tay” thì xử lý người đó. Cả người đưa và người đọc thông tin trên mạng cần cẩn trọng hơn, tránh cả hiểu nhầm lẫn chụp mũ. Dù thông tin phí chuyển nhượng việc làm ở Hội An chưa chính xác nhưng cũng phải cảm ơn người đưa tin bởi nhờ vậy, mọi người mới biết chuyện, nhìn rõ lại thực tế hiện nay của chủ trương “xóa đói giảm nghèo” ban đầu.

Tôi đề nghị chính quyền TP Hội An chấn chỉnh ngay chính sách sang nhượng việc làm này. Phải xem giấy phép đạp xích lô và chèo ghe là cần câu của người nghèo, là tài sản chung cấp cho cá nhân, cấm sang nhượng dưới mọi hình thức. Khi chủ nhân già yếu, đau ốm, cơ quan nhà nước sẽ mua lại phương tiện với giá hợp lý để cấp cho người khác. Khuyến khích những người hết nghèo nhường lại giấy phép, tặng luôn phương tiện càng tốt, cho những người khó khăn hơn.

Đó mới là cách làm hay, nhân văn và nghĩa khí, đúng chuẩn người Hội An nói riêng và Quảng Nam nói chung.

Nguyễn Văn Mỹ