Sự thật về loại bánh chưng nội địa Trung Quốc 9 tháng không hỏng bán ở Việt Nam

Theo tìm hiểu của Báo Phụ nữ TP.HCM, loại bánh này được một số cơ quan truyền thông loan tin sau khi có một số người xách tay về bán tại Hà Nội, nhiều người tìm mua vì tò mò bất chấp những cảnh báo về chất lượng.

Thậm chí những cảnh báo còn được dẫn lời từ các chuyên gia dinh dưỡng vì ở nhiệt độ thường bánh để đến 9 tháng không hỏng sẽ có chất bảo quản, mất đi dinh dưỡng không tốt cho sức khỏe (?).

Loại bánh này có tên là zongzi, hay còn gọi là bánh bao gạo nhồi. Thành phần từ gạo nếp, đậu, thịt… gói bằng lá trúc hoặc lá sậy. Đây cũng là một loại bánh sử dụng trong dịp lễ hội truyền thống có từ đời nhà Minh khu vực tỉnh Chiết Giang (Trung Quốc). Zongzi được nhiều cơ sở chế biến thực phẩm biến tấu thành “thức ăn nhanh” bằng cách làm với kích thước nhỏ, khoảng 300gr, đóng túi, hút chân không.

“Bánh chưng nội địa Trung Quốc” được đóng gói bán tại Walmart

Nhiều hệ thống siêu thị tại Trung Quốc bán loại bánh này, ngay cả siêu thị Walmart nổi tiếng đến từ Mỹ cũng từng bán zongzi. Thành phần, thời gian sử dụng 9 tháng cũng không phải là vấn đề gây lo ngại cho người tiêu dùng nước này…

Ông Trần Thanh Toàn, chủ cơ sở sản xuất bánh chưng Trần Gia, ấp Bình Lục, xã Tân Bình, huyện Vĩnh Cửu, tỉnh Đồng Nai sau khi dành thời gian tìm hiểu cho rằng, có thể nhiều người nhầm cách gọi tên của loại bánh này của Trung Quốc. Bánh này giống hệt với loại bánh ú tro, loại bánh cũng được làm từ gạo nếp, đậu xanh, gói bằng lá tre, nước tro (hay nước nắng) thường được người dân Nam bộ cúng và thưởng thức vào dịp Tết Đoan Ngọ (5/5 âm lịch).

Theo ông Toàn, bánh chưng, bánh ú… gói theo cách truyền thống, không dùng chất bảo quản cũng có thể để ngăn mát tủ lạnh cả tuần lễ không hư, để điều kiện thường cũng được ba bốn ngày. Còn nếu đưa vào bao bì hút chất không như Trần Gia đang làm bán vào các siêu thị, thời gian sử dụng có thể lên được 20-21 ngày.

Dù bánh có gạo, đậu, thịt… là những thành phần nhanh hỏng nhưng chỉ hỏng nhanh khi tiếp xúc với không khí nhiều, tạo điều kiện cho vi sinh vật phát triển. Hút chân không là cách để ức chế không cho vi sinh phát triển, nhờ vậy những loại bánh này có thể bảo quản lâu hơn ở điều kiện thông thường, không cần đến tủ lạnh hay cấp đông.

Tại Việt Nam, nhiều diễn đàn về ẩm thực cũng chia sẻ cách làm loại bánh zongzi Trung Quốc

Dịp Tết Nguyên đán hàng năm, bánh chưng Trần Gia cũng xuất khẩu sang hầu hết các nước như châu Âu, Mỹ, Úc… những nơi có cộng đồng người Việt sinh sống tập trung. Theo ông Toàn, để xuất khẩu được bánh sang các nước thì yêu cầu đầu tiên là không sử dụng chất bảo quản nên ngoài việc đóng gói, hút chân không… bánh xuất khẩu còn phải chiếu xạ hay thực hiện các biện pháp an toàn thực phẩm bắt buộc. Bánh xuất khẩu thời gian vận chuyển, tiêu thụ lâu, có thể lên đến vài tháng nên thường được cơ sở cấp đông. Người dùng khi sử dụng cũng có thể rã đông, làm nóng (hấp, chiên quay trong lò vi sóng…) trước khi ăn.

Ông Toàn khẳng định, với cách làm này, bánh chưng vẫn có thể sử dụng an toàn sau 2 năm, nên với những thông tin về các loại thực phẩm trong nước hay từ Trung Quốc… để hàng năm không hỏng, người tiêu dùng cũng nên tìm hiểu kỹ, chớ nên hoang mang, nghi ngờ. Nếu sản phẩm là thực phẩm không an toàn, không cần đợi đến cơ quan chức năng mà các nhà phân phối (siêu thị, cửa hàng) cũng sẽ không chấp nhận nhập về bán.

Không nên chỉ nhìn các sản phẩm Trung Quốc với con mắt tiêu cực, ông Toàn còn cho rằng, loại bánh này có cách thương mại độc đáo. Từ loại bánh truyền thống mà họ bán như một loại thức ăn nhanh. Ông cho rằng, nếu bánh chưng hay một số loại bánh khác được tiếp thị, được truyền thông trong các họat động du lịch, văn hóa đúng với vai trò của một món ăn truyền thống thì chắc chắn cũng sẽ có thị trường.

Cơ sở cung cấp bánh chưng Trần Gia hiện cung cấp hàng cho hầu hết các hệ thống siêu thị, cửa hàng tiện lợi tại TP.HCM như: Co.opmart, Big C, LotteMart, Emart, Aeon… “Rất nhiều siêu thị cũng đưa ra yêu cầu là cơ sở nên sản xuất bánh với kích cỡ nhỏ, nặng khoảng 200-300gr như loại bánh của Trung Quốc đề cập ở trên, nhưng chúng tôi chưa thể đáp ứng…”, ông Toàn cho hay.

Một chuyên gia về an toàn thực phẩm tại TP.HCM đồng tình với quan điểm này. Ông cho rằng, ngay cả những sản phẩm được cho là dễ hỏng như cháo, súp… hiện nay cũng được các nhà sản xuất trong nước áp dụng công nghệ đóng gói không cần đến chất bảo quản mà thời hạn sử dụng từ 6 tháng đến một năm. Có thể ăn liền hay làm nóng trước khi ăn…

Hoàng Anh