Sự ra đời của những thước phim về zombie “đời đầu”

Khái niệm zombie đã có từ rất lâu, thuật ngữ này trong ngôn ngữ Kongo có nghĩa là một linh hồn thiêng liêng. Một số khác thì tin rằng, tên của vị thần tối cao ở vùng Trung Phi được gọi là Nzambi Mpungu, có phát âm gần giống với “zombie”. Từ đó, thuật ngữ "zombie" hay còn gọi là thây ma được ra đời.

Nhưng chính xác hơn là trong chuyện thần thoại của Haiti, một tôn giáo voodoo có thể làm cho những người đã chết sống lại bằng thuật thức gọi hồn cổ xưa thực hiện bởi thầy phù thủy bokor. Mặc dù đây được xem như là cơ sở đầu tiên giải thích cho hiện tượng sống lại của người chết thời bấy giờ, bên cạnh đó, văn hóa dân gian của Haiti cũng bao gồm một thể loại “thây ma nhập thể” mô tả một linh hồn bị mắc kẹt trong hình dạng không phải con người, đây cũng là một điềm báo may mắn của người Haiti cổ.

Poster của bộ phim về chủ đề xác sống đầu tiên vào năm 1932 - White Zombie

Truyền thuyết cổ đại về thây ma đã dần trở nên phổ biến và được chuyển thể sang phương tiện quảng bá cho một thể loại phim kinh dị Mỹ mới vào đầu thế kỷ XX. Bộ phim White Zombie được phát hành vào năm 1932, đánh dấu bước ngoặt cho một bộ phim đưa hình ảnh nguyên mẫu của thây ma đến màn ảnh nhỏ. Vị đạo diễn nổi danh với loạt phim kinh dị trước đây, Victor Halperin là đạo diễn chính cho bộ phim năm 1932 này, cùng với sự góp mặt của Bela Lugosi, nam tài tử thủ vai Bá tước Dracula năm 1931.

Phim xoay quanh một bậc thầy tà thuật “Murder” Legendre người Haiti, do Lugosi thủ vai, thuyết phục 1 người đàn ông biến người yêu cũ của anh thành 1 thây ma để khiến cô yêu anh ta trở lại. Nhưng rồi Legendre lật mặt và lộ ra những âm mưu thầm kín của gã để tạo ra một đội quân thây ma.

Bộ phim có kinh phí vô cùng eo hẹp chỉ vỏn vẹn 50.000 đô la, trong khi chỉ có 1/10 doanh thu được chi trả cho Lugosi, mức lương thấp hơn rất nhiều mà 1 ngôi sao tầm cỡ của anh có thể nhận được. Phim quay trên phim trường của Universal Studios, Halperin tận dụng tối đa các đạo cụ và bối cảnh dự phòng từ các bộ phim kinh dị khác khiến cho quá trình bấm máy chỉ kéo dài trong 11 ngày.

Hình ảnh có màu của dàn diễn viên White Zombie được chụp từ một thước phim gốc, có Brandon Hurst, Bela Lugosi, Madge Bellamy và John Harron

Khi phát hành, bộ phim cũng đã nhận vô số lời chỉ trích, cho rằng diễn xuất của các nhân vật đặc biệt là thây ma rất “đơ” và làm cho khán giả liên tưởng đến các bộ phim của kỷ nguyên phim câm. Nhiều người đã so sánh White Zombie tệ hơn rất nhiều với phim Dracula hay Frankenstein năm 1931, vào thời điểm đó có thể nói mọi người vẫn chưa thực sự hiểu được sự ảnh hưởng lớn đến mức nào của “zombie” trong nền điện ảnh sau này.

Tuy nhiên, khác với 2 bộ phim được so sánh trước đó, White Zombie là bộ phim dài tập đầu tiên về thây ma, mở ra một thể loại kinh dị mới ở thời kỳ đó. Phần tiếp theo, Revolt of the Zombies, cũng do Victor Halperin làm đạo diễn đã sử dụng lại một số cảnh quay của bộ phim trước đó và được phát hành năm 1936. Sau đó là The Ghost Breakers (1940), King of the Zombies (1941), I Walked with a Zombie (1943) và The Plague of the Zombies (1966) càng củng cố hơn tác động của thể loại kinh dị về hồi sinh người chết trong nền điện ảnh thế giới.

Cho đến năm 1968, bộ phim của vị đạo diễn George A. Romero, Night of the Living Dead, cho khán giả thấy một cách tiếp cận mới với đề tài xác sống kinh dị, có sức ảnh hưởng nhất sau White Zombie và những phần hậu truyện của nó. Phim của Romero cũng được tiếp nối với nhiều phần phim tiếp theo, tạo nên cái nhìn khác và những quan niệm hiện đại hơn về “zombie”.

Tuấn Huy (theo Euronews)