Sống chung không đăng ký, xác nhận 'độc thân' được không?

Hỏi: Năm 1990 tôi có chung sống thực tế với một người phụ nữ và có 02 con chung (một cháu sinh năm 1991 và một cháu sinh năm 1995). Khi đến với nhau, chúng tôi không tổ chức đám cưới và cũng không đăng ký kết hôn. Tuy nhiên, trong giấy khai sinh của con tôi thì vẫn có họ tên cha và mẹ đầy đủ. Đến năm 2005, chúng tôi chia tay nhau, chấm dứt quan hệ vợ chồng bằng cách tự tuyên bố “thôi nhau”, không ra tòa ly hôn. Theo thỏa thuận, tôi nuôi hai con chung, tài sản chung không có.

Ảnh minh họa

Nay, tôi có nhu cầu xác nhận độc thân để bổ túc hồ sơ đăng ký cấp giấy chứng nhận chủ quyền nhà đất đối với căn nhà tôi được cha mẹ tặng cho bằng giấy tay từ năm 1979. Tuy nhiên, cán bộ tư pháp hộ tịch ở UBND phường xem sổ hộ khẩu và không chứng vì cho rằng tôi đã có vợ và có con là hôn nhân thực tế, nên từ chối xác nhận “độc thân” cho tôi. Xin hỏi UBND phường từ chối có đúng không và trường hợp của tôi phải làm thế nào mới cấp được giấy “độc thân”? (huuha…@...)

Trả lời:

Chào anh,

Trường hợp trên, anh chị đã chung sống thành vợ chồng từ năm 1990 đến năm 2005, nên phải xem xét áp dụng Luật Hôn nhân và gia đình năm 1986 (có hiệu lực thi hành từ ngày 03/01/1987); Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000 (có hiệu lực thi hành từ 01/01/2001). Căn cứ quy định tại Nghị quyết số 35/2000 của Quốc hội về thi hành Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000, thì đối với trường hợp quan hệ vợ chồng được xác lập trước ngày 03/01/1987 mà chưa đăng ký kết hôn vẫn được pháp luật công nhận là vợ chồng; đối với trường hợp nam nữ chung sống với nhau như vợ chồng từ ngày 03/01/1987 trở về sau mà không đăng ký kết hôn sẽ không được pháp luật công nhận là vợ chồng.

Như vậy, trường hợp trên quan hệ hôn nhân giữa anh và chị không được pháp luật công nhận là vợ chồng (bất luận là có con chung hay không và khai sinh con có đầy đủ họ tên cha mẹ hay không).

Ảnh minh họa

Theo quy định tại điều 22, Nghị định 123/2015/NĐ-CP của Chính phủ, thì về thủ tục cấp Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân (luật không dùng từ Giấy xác nhận độc thân nữa) như sau: Người yêu cầu xác nhận tình trạng hôn nhân nộp tờ khai theo mẫu quy định. Trong trường hợp đã có vợ hoặc chồng nhưng đã ly hôn hoặc người vợ hoặc chồng đã chết phải xuất trình giấy tờ hợp lệ để chứng minh.

Trường hợp của anh, do thời điểm chung sống như vợ chồng từ năm 1990 và đến nay chưa đăng ký kết hôn, thì không được pháp luật công nhận là vợ chồng. Do vậy, anh có quyền khai về tình trạng hôn nhân của mình là “Chưa đăng ký kết hôn với ai”; về mục đích sử dụng anh cũng phải ghi rõ là để bổ túc hồ sơ nhà đất.

Trong thời hạn 3 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, nếu đủ điều kiện và việc cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân là phù hợp với quy định của pháp luật,  Chủ tịch UBND cấp xã sẽ ký cấp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân cho anh.

Luật sư HUỲNH MINH VŨ
(VPLS Huỳnh Minh Vũ – Đoàn luật sư TP. HCM)