Sống chậm lại: Thông điệp trường tồn từ Have you never been mellow

Đầu tháng 8/2022, nữ ca sĩ - diễn viên - nhà hoạt động Olivia Newton-John qua đời sau một thời gian dài chống chọi với căn bệnh ung thư vú. Thế giới đã mất đi một người phụ nữ đẹp dịu dàng có mái tóc vàng óng và đôi mắt to tròn, với giọng hát du dương đi vào lòng người.

Ca khúc Have you never been mellow mang đến cho Olivia Newton-John nhiều danh hiệu lớn trong sự nghiệp âm nhạc

Sinh thời, nghệ sĩ mang hai dòng máu Anh - Úc từng là biểu tượng của thế hệ thập niên 1970 và những khán giả yêu nhạc kịch sau đó, sau nhạc kịch Grease. Đóng cặp cùng nam tài tử John Travolta, hình ảnh cô nữ sinh Sandy tóc vàng ngây thơ, thuần khiết ngồi hát nghêu ngao bài Summer night cùng nhóm nữ sinh đã chinh phục bao trái tim hâm mộ. Cuối phim, Sandy dần lột xác từ mái tóc thẳng, đeo băng đô sang hình tượng tóc xoăn đánh phồng, khuyên tai to bản nổi loạn, phì phèo điếu thuốc song ca giai điệu sôi động của You’re the one that I want.

Khán giả cũng không quên hình ảnh một Olivia Newton-John tóc tém đeo băng đô thể thao, mặc bộ đồ bó sát trình diễn bên những người đàn ông đẩy tạ trong MV từng khuynh đảo năm 1981 - Physical; đủ thấy được, người phụ nữ này có thể lột xác và tròn vai trong bất kỳ hình ảnh nào, dù là “gái ngoan” hay “gái hư”. Olivia có thể vừa nhẹ nhàng khi ngồi hát du dương một khúc ca nhưng một lát sau, cô có thể gào thét dữ dội khiến khán giả phải điên đảo trước sự táo bạo.
Mối lương duyên cùng John Farrar 

Góp phần chủ chốt cho thành công của Grease và Physical là bàn tay vàng của nhà sản xuất John Farrar. John sáng tác ca khúc You’re the one that I want, đặc biệt ông đã viết riêng Hopelessly devoted to you cho Olivia Newton-John. Ca khúc nhanh chóng đứng thứ ba trong bảng xếp hạng Billboard 100, cũng là ca khúc đồng quê top 20 trong sự nghiệp của bà. Hopeless devoted to you cũng được trình diễn tại giải Grammy lần thứ 21 và được đề cử giải Oscar cho hạng mục Nhạc phim xuất sắc nhất.

Sự thành công của If not for you - album solo đầu tiên năm 1971 - đã giúp bà có được tiếng vang trong sự nghiệp ca hát. Ca khúc được làm lại từ bản gốc của Bob Dylan và thành hit toàn cầu đầu tiên của nữ minh tinh. 

Ở Mỹ, sự thành công của Olivia Newton-John trong dòng nhạc đồng quê đã dấy lên cuộc tranh cãi về việc bên nào trội hơn: một ca sĩ nước ngoài biểu diễn ca khúc pop mang màu sắc đồng quê và những ca sĩ đồng quê thuần túy từ Nashville. Sau giải thưởng Grammy với Let me be there, Olivia được Hiệp hội Nhạc đồng quê xướng danh “Giọng ca nữ của năm 1974”, đánh bại những ứng viên từ Nashville, Loretta Lynn, Dolly Parton, Tanya Tucker cũng như ca sĩ người Canada Anne Murray.

Have you never been mellow mang thông điệp chữa lành trường tồn với thời gian

Cuộc chống đối dẫn đến sự thành lập Hiệp hội những người thưởng thức nhạc đồng quê. Tuy nhiên, Olivia Newton-John vẫn được cộng đồng nhạc đồng quê ủng hộ, đặc biệt là những nghệ sĩ ở Mỹ. Được sự động viên của ca sĩ người Úc Helen Reddy, nữ ca sĩ kiêm minh tinh tóc vàng rời Anh quốc, chuyển đến Mỹ. Ca khúc Have you never been mellow ra đời vào thời điểm bà vừa đặt chân đến một đất nước mới.

Album mang tên của ca khúc vừa sáng tác nhanh chóng đứng đầu bảng xếp hạng Pop sau một tuần và Country sau sáu tuần tại xứ sở cờ hoa. Chưa đầy nửa năm sau, bà lại tạo thành tích mới khi album If you love me, Let me know lọt vào bảng xếp hạng 200 album đứng đầu của Billboard Mỹ...

Riêng Have you never been mellow đánh dấu tên bà trên thị trường âm nhạc Nhật Bản, xếp hạng 26 trên bảng Oricon. Bài hát cũng giúp nữ ca sĩ có được đề cử Grammy cho hạng mục Phần trình diễn pop nữ xuất sắc nhất. Album Have you never been mellow cũng được xướng tên Album pop/rock được yêu thích nhất ở giải thưởng Âm nhạc Mỹ năm 1976, đánh bại nhóm The Eagles và Elton John.

Nguồn cảm hứng cho Have you never been mellow 

Theo John Farrar, sự ra đời Have you never been mellow đến từ việc những thành viên trong nhóm hay sử dụng “mellow” như từ ngữ yêu thích của họ.

Giai điệu của Have you never been mellow thực sự không hề khó hát. Thông điệp đơn giản, nhịp điệu nhẹ nhàng, thư thái được cất lên bởi giọng cao trong trẻo, khỏe khoắn; nữ danh ca như đưa người nghe dạo chơi thong dong vào một hôm nắng đẹp. Trên đường đi, họ dừng lại ở bãi cỏ xanh, hít căng lồng ngực mùi thơm của hoa cỏ và ánh nắng, nhắm mắt nằm xuống bãi cỏ và cảm nhận sự chậm rãi của cuộc sống.

Ca khúc Have you never been mellow:

“Có một khoảng thời gian/ Tôi cũng vội vã như bạn vậy […] Đã có một ngày/ Mà tôi phải nói ra rằng/ Mình đã từng như bạn/ Thực ra tôi không có ý làm bạn buồn lòng/ Tôi chỉ muốn bạn chậm lại mà thôi/ Bạn đã bao giờ nhẹ nhàng với bản thân mình chưa?/ Bạn đã thử tìm sự dịu êm bên trong chính mình chưa?/ Bạn đã bao giờ hạnh phúc/ Chỉ để nghe bài hát của chính mình/ Bạn đã bao giờ để ai đó mạnh mẽ?”.

Điều đặc biệt ở ca khúc này là phần ca từ như lời gợi mở, tâm tình, kêu gọi về việc chậm lại trong cuộc sống nhưng bài hát lại có tiết tấu khá nhanh. Sự sôi nổi đó đơn thuần là niềm vui, sự sảng khoái của một con người hồi phục tinh thần sau khi nhiều bận rộn, lo toan cuốn họ rời xa khỏi chốn bình yên của tâm hồn. Để rồi khi chậm lại và tìm được chốn nương tựa bên trong mình, họ cảm thấy vui vẻ và muốn lan tỏa niềm vui đến những người xung quanh. 

Thông điệp về sức khỏe tinh thần cho mọi thời đại

Lần đầu tiên người viết nghe Have you never been mellow là qua đĩa nhạc của Paul Mauriat, cách đây gần 15 năm. Chỉ đến khi giai đoạn đỉnh điểm của đại dịch COVID-19 đã đi qua, người viết mới được nghe bản gốc của ca khúc này.
Thông điệp của tác phẩm lại càng phù hợp trong thời điểm trước và sau đại dịch COVID-19. Trong giai đoạn phong tỏa của mùa dịch, nhiều người đặt nặng áp lực lên bản thân đến mức stress. Sau đại dịch, nhiều người vẫn đang cố gắng lấy lại đà công việc. Với những ai đang mải miết chạy đua để có được danh hiệu, thành tích, bài hát này như một ly nước mát để họ an tĩnh tâm trí, tự vấn rằng mình có thật sự đang đi quá nhanh và mình là ai, cần những gì. Chúng ta mải chạy về phía trước, mệt nhoài rồi bất lực nhưng không biết cần kết nối với ai.

“Tôi đã từng chạy đua mải miết với mọi thứ/ Với mái đầu luôn ngẩng lên trời cao/ Giống như bạn vậy/ Không có thời gian để nằm xuống/ Tháo giày ra, nhắm mắt lại/ Bạn thật sự không khó hiểu thế đâu/ Bạn chỉ cần một ai đó nắm lấy bàn tay mình”.

Bài hát kết lại bằng giải pháp: “Bạn chỉ cần một ai đó nắm lấy bàn tay mình”. Ở thời đại một người gặp vấn đề sức khỏe tinh thần vẫn còn những rào cản trong việc nói ra những khó khăn của mình, việc có một ai thực sự kết nối, “mạnh mẽ hơn” như đoạn đầu ca khúc đề cập đến lại là điều cần hơn bao giờ hết. Hình ảnh “tháo giày ra, nhắm mắt lại” gợi nhớ đến chánh niệm - tập trung, tận hưởng vào giây phút hiện tại. 

Dù đứng đầu bảng xếp hạng nhưng gần như không ai nói về bài hát, vì nó bị lấn át bởi sức hút của nhạc kịch Grease. Tuy nhiên, bài hát đã được thổi sức sống mới thông qua hai bản phối không lời của hai nghệ sĩ tên tuổi: Paul Mauriat và Billy Vaughn. Ca khúc vẫn mang thông điệp trường tồn với thời gian cùng lời nhắn cho những người đang bất an, rằng bạn sẽ ổn thôi và đừng ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ từ những người xung quanh. 

Vinh Anh