Số vụ vi phạm chống khai thác IUU giảm

Theo phó giáo sư, tiến sĩ Vũ Thanh Ca, nguyên Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế và khoa học công nghệ - Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam, lượng hải sản có tiềm năng khai thác hàng năm tại vùng biển Việt Nam chỉ từ 2,3 triệu tấn/năm tới 2,6 triệu tấn/năm nhưng tổng lượng thủy sản đánh bắt ở nước ta trên 3,8 triệu tấn - lớn gấp gần 1,5 lần lượng hải sản có thể đánh bắt. Do đó nguồn lợi thủy sản Việt Nam đang bị cạn kiệt rất nhanh. Môi trường biển ngày càng bị ô nhiễm. 

Việc kê khai, chứng nhận nguồn gốc để thủy hải sản đạt tiêu chuẩn xuất khẩu là con đường duy nhất để ngư dân làm ăn ổn - Ảnh: Thanh Vạn

Ngoài đánh bắt quá mức, một số ngư dân còn sử dụng các ngư cụ và hình thức đánh bắt trái phép gây nguy hại, hủy diệt nguồn lợi thủy sản, môi trường sống của loài thủy sản, hệ sinh thái. Việc quản lý, bảo vệ nguồn lợi thủy sản chỉ có thể thực hiện được nếu có sự tham gia tích cực của bà con ngư dân.

Ông Hoàng Việt, chuyên gia Luật biển quốc tế, ĐH Luật TPHCM - cho biết thực tế có nhiều trường hợp tàu cá đánh bắt trong vùng biển Việt Nam nhưng nước ngoài lại bảo vi phạm và bắt giữ, thậm chí đánh chìm tàu cá Việt Nam. Điều này do có các vùng biển chồng lấn, chưa được phân định rõ ràng. Ông Hoàng Việt đề nghị cơ quan chức năng cần tuyên truyền rõ ràng cho ngư dân hiểu việc tuân thủ IUU. Việc tuân thủ này không chỉ mang ý nghĩa xa xôi là giữ gìn vùng biển mà quan trọng trước mắt là bảo vệ chính bà con trên vùng biển chồng lấn.

Giáo sư, tiến sĩ - Đại sứ Nguyễn Hồng Thao, thành viên của Ủy ban Luật pháp Quốc tế - cho biết, hệ thống pháp luật về thủy sản của Việt Nam đã được hoàn thiện và cơ bản đáp ứng được yêu cầu hội nhập quốc tế, đảm bảo quản lý, phát triển nghề cá bền vững, có trách nhiệm. Dù vậy, vẫn còn một số hạn chế như công tác phối hợp thực hiện giữa các địa phương, bộ, ngành còn chậm; một số địa phương, người dân, doanh nghiệp chưa thực hiện nghiêm các quy định về phòng, chống IUU. Công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản từ khai thác giữa các địa phương chưa đồng đều; việc kiểm soát hàng thủy sản nhập khẩu còn hạn chế trong khâu kiểm tra thực tế trên tàu. Việc hợp tác quốc tế trong lĩnh vực phòng, chống IUU vẫn chưa toàn diện nên còn gặp nhiều khó khăn...

Đông đảo ngư dân, chuyên gia về luật cùng các đơn vị chức năng tham gia tọa đàm

Đại tá Nguyễn Minh Khánh, Phó tư lệnh kiêm tham mưu trưởng, Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát Biển 3 (Vùng) cho rằng, công tác quản lý của một số địa phương chưa chặt chẽ, nhiều tàu cá, thuyền viên hoạt động trên biển không có hoặc không đủ giấy tời, không đăng ký hành trình hoạt động…. Vùng đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho ngư dân nắm chắc kiến thức về luật và các văn bản quy phạm pháp luật, kết hợp tuyên truyền vận đông với phát hiện ngăn chặn từ sớm, từ xa các hành vi vi phạm, không để tàu cá Việt Nam vượt sang vùng biến nước ngoài khai thác hải sản trái phép.

Từ đầu năm đến nay, Vùng đã triển khai ba đợt thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU. Xử lý 20 vụ vi phạm với tổng mức phạt lên đến hơn 3,6 tỉ đồng. Những hoạt động đó đã có tác động tích cực đến ý thức chấp hành của chủ tàu và thuyền trưởng. Số lượng tài cá Việt Nam cố tình vi phạm về khai thác IUU, nhất là hành vi sang vùng biển nước ngoài khai thác trái phép đã giảm mạnh.

Tại tọa đàm, nhiều chuyên gia cũng khuyến nghị về công tác gỡ thẻ vàng IUU như tiếp tục siết chặt quản lý với tàu nhập khẩu, chuyển đổi nghề khai thác theo hướng thân thiện với hệ sinh thái, tăng mức xử phạt để đảm bảo tính răn đe…

Thanh Hoa