Số người bị lừa ít đi, nhưng lượng tiền bị lừa nhiều hơn

Báo cáo cho thấy, ngày càng có nhiều người tiêu dùng trở thành mục tiêu của các đối tượng lừa đảo. Các nhóm trục lợi này nhắm vào các yếu tố chi phối cảm xúc để thực hiện hành vi gian lận. Đáng chú ý, kết quả khảo sát chỉ ra, từ tháng 6 đến tháng 12/2023, số trường hợp lừa đảo cá nhân có chiều hướng giảm, nhưng tổng giá trị giao dịch bị thiệt hại đang gia tăng. Điều này cho thấy đối tượng xấu đang nhắm vào những giao dịch giá trị lớn hơn với các phương thức lừa đảo tinh vi và hiệu quả hơn.

“Bằng việc tận dụng trí tuệ nhân tạo (Generative AI) và nhiều công nghệ mới nổi khác, các hành vi lừa đảo đang trở nên vô cùng tinh vi, khiến người tiêu dùng phải chịu tổn thất rất lớn” - ông Paul Fabara - Giám đốc toàn cầu phụ trách Quản lý rủi ro và Dịch vụ khách hàng của Visa - cho biết.

Người dùng được khuyến cáo nên thận trọng trước các giao dịch khi thanh toán để không bị lừa đảo - Ảnh minh họa

Theo một khảo sát khác gần đây của Visa, hơn 1/3 số người được khảo sát quyết định không báo cáo các vụ lừa đảo mà họ gặp phải. Điều này cho thấy mức độ tổn thất thực tế cao hơn mức được ghi nhận.

Các hành vi lừa đảo tiêu biểu theo Báo cáo về rủi ro thanh toán vừa được công bố. Trong đó bao gồm:

Lừa đảo kiểu “mổ heo” (Pig butchering), nhắm vào các dịp lễ đặc biệt như lễ tình nhân và giao thừa, đối tượng lừa đảo có thể lợi dụng mạng xã hội và các nền tảng hẹn hò trực tuyến để xây dựng quan hệ tình cảm với nạn nhân, sau đó dụ dỗ họ đầu tư hoặc tham gia vào nền tảng giao dịch tiền số giả mạo. Theo một nghiên cứu của Visa, 10% số người tham gia khảo sát đã từng là mục tiêu của những vụ lừa đảo kiểu này.

Lừa đảo thừa kế (Inheritance scams), điển hình trong dạng lừa đảo này, nạn nhân sẽ nhận được thông tin về khoản tài sản thừa kế bất ngờ do một người họ hàng đã mất từ lâu để lại, thông báo thường được gửi đi từ một đơn vị giả danh công ty luật hoặc tổ chức có hình thức chuyên nghiệp và hợp pháp.

Lừa đảo cứu trợ nhân đạo (Humanitarian relief scams), đối tượng lừa đảo lợi dụng các thảm kịch để kêu gọi quyên góp trên mạng xã hội nhằm lừa gạt những nhà tài trợ cả tin.

Tam giác gian lận, đối tượng lừa đảo tạo ra gian hàng trực tuyến bất hợp pháp, chào bán các sản phẩm với giá thấp để thu thập dữ liệu của người tiêu dùng. Kẻ gian sau đó sử dụng thông tin của nạn nhân để mua hàng tại một nhà bán lẻ hợp pháp, và thực hiện việc thanh toán bằng thẻ ngân hàng đã bị ăn cắp. Tam giác gian lận hiện khiến các nhà bán lẻ thiệt hại tới 1 tỉ USD chỉ trong 1 tháng.

Bên cạnh chủ thẻ cá nhân, kẻ gian hiện cũng liên tục thăm dò nhóm đối tượng lớn hơn như các tổ chức hay mạng lưới công ty.

Một số xu hướng gian lận tập trung vào tổ chức đang tác động đáng kể đến hệ sinh thái thanh toán, có thể kể đến: chuỗi cung ứng và dịch vụ của các bên thứ ba; lợi dụng trí tuệ nhân tạo (AI) xác định những điểm yếu trong hệ thống kiểm soát gian lận của các ngân hàng mục tiêu và thực hiện hành vi lừa đảo; số vụ gian lận thông qua giao dịch hoàn tiền trong trường hợp trả hàng (Purchase Return Authorization, PRA) tăng 83% so với 5 tháng trước đó, với ước tính trung bình mỗi cuộc tấn công có thể gây tổn hại lên tới khoảng 115.000 USD cho các ngân hàng.

Mai Ca