Sở hữu chéo ngân hàng, ai cũng biết nhưng khó chỉ mặt điểm tên

ĐBQH Trịnh Xuân An đang thảo luận

Lo ngân hàng huy động vốn cho doanh nghiệp trong "hệ sinh thái"

Thảo luận tại hội trường về dự án Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) vào chiều 10/6, ĐBQH Trịnh Xuân An (Đồng Nai) nhấn mạnh lĩnh vực tín dụng đóng vai trò rất quan trọng, liên quan đến tất cả các lĩnh vực, nên việc sửa đổi Luật Các tổ chức tín dụng là hết sức cần thiết, nhất là vào thời điểm hiện nay.

Nhắc đến sự cố Ngân hàng SCB và các ngân hàng của Mỹ thời gian qua, ĐBQH cho rằng cần quy định rõ các nội dung về phòng ngừa rủi ro hệ thống, để khi xảy ra sự cố thì hệ thống có thể chống đỡ hiệu quả.

ĐB cũng nhấn mạnh phải chấm dứt tình trạng sở hữu chéo trong lĩnh vực ngân hàng. Bởi theo ông, ai cũng biết, ai cũng nhận ra nhưng chỉ mặt điểm tên rất khó do có sự lòng vòng lắt léo. 

Cùng quan điểm, ĐBQH Nguyễn Hải Trung (Hà Nội) nhấn mạnh sở hữu chéo, thao túng lợi ích nhóm trong lĩnh vực ngân hàng vẫn là vấn đề lo ngại, đặc biệt là việc huy động vốn để cho vay đối với các doanh nghiệp thuộc hệ sinh thái, với các tập đoàn kinh tế tư nhân.

“Dự thảo điều chỉnh giảm tình trạng sở hữu của các cá nhân, tổ chức, tăng tính đại chúng của các tổ chức tín dụng, mở rộng diện đối tượng liên quan là cần thiết giúp cơ cấu cổ đông của ngân hàng phân tán, lành mạnh hơn, tránh quyền lực quyền tự quyết tập trung vào một ông bà chủ nào đó, từ đó hạn chế điều hành tổ chức của cá nhân theo hướng phục vụ cho các công ty sân sau và lợi ích của các cổ đông lớn, làm tổn hại lợi ích của ngân hàng nói chung và các cổ đông còn lại nói riêng,” ĐB Trung cho hay.

Ông chỉ ra, thực tế vẫn có thể tồn tại cổ đông lớn đứng danh hoặc không đứng danh Hội đồng quản trị và ban điều hành nắm cổ phần chi phối, điều hành hoạt động của ngân hàng. Vì vậy, các giải pháp trong dự thảo chỉ là giải pháp kỹ thuật nhằm hạn chế các cổ đông lớn.

Chế tài chưa mạnh, chỉ chăm chăm giảm tỷ lệ cổ phần

ĐBQH Trịnh Xuân An cho rằng các chế tài trong dự thảo chưa đủ mạnh mà chỉ chăm chăm giảm tỷ lệ cổ phần, hạn mức cấp tín dụng. Đây là giải pháp thụ động.

Để giải quyết tình trạng này, theo ông, phải công khai minh bạch và xử lý nghiêm đồng thời cần thiết đặt lại mô hình cơ quan giám sát, thẩm tra độc lập để giám sát các tổ chức tín dụng.

Việt Nam hiện có hiện tới 50 ngân hàng, ĐBQH Trịnh Xuân An đặt câu hỏi với nền kinh tế Việt Nam liệu có quá nhiều ngân hàng hay không? Theo ông, cần định lượng rõ quy mô nền kinh tế, xác định số lượng ngân hàng phù hợp vì nếu nhiều quá dẫn tới sự cạnh tranh, rủi ro.

ĐB kiến nghị rà soát số lượng và cần thiết thiết kế tạo các quy định kỹ thuật trong luật để hạn chế số lượng.

ĐBQH Nguyễn Hải Trung đề xuất nghiên cứu bổ sung các quy định tăng cường vai trò của ngân hàng Nhà nước để hạn chế hành vi lạm quyền cổ đông lớn, quyền quản trị điều hành để thao túng hoạt động của các tổ chức tín dụng. Đồng thời, nghiên cứu biện pháp kiểm soát việc lách luật sử dụng nhiều cá nhân pháp nhân đứng tên cổ phần tạo nhóm cổ đông lớn để điều hành hoạt động các tổ chức tín dụng.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước làm rõ ý kiến ĐBQH chiều 10/6

Làm rõ ý kiến của ĐBQH, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, với vấn đề giảm giới hạn về sở hữu của cổ đông, dự thảo hướng đến hạn chế việc chống thao túng và sở hữu chéo trong hoạt động ngân hàng. Đây là yêu cầu của các cấp có thẩm quyền (Bộ Chính trị, Nghị quyết của Quốc hội).

Thống đốc nhấn mạnh, đi đôi với thực hiện quy định trong luật, khâu tổ chức thực hiện rất quan trọng. Thực tế, quy định về sở hữu cổ đông, sở hữu chéo không cho phép và trên thực tiễn, tỷ lệ sở hữu, sở hữu chéo cơ bản được khắc phục. Nhưng trong thực tiễn có tình trạng cổ đông nhờ người có liên quan đứng tên nhưng ngân hàng không thể nắm được, đòi hỏi rất nhiều công cụ và giải pháp và từ nhiều cơ quan khác nhau, như minh bạch hóa cơ sở dữ liệu các giao dịch của dân cư, cơ sở dữ liệu các giao dịch về vốn, các giao dịch của các doanh nghiệp… 

Minh Quang