Sở GD-ĐT làm trái quy định của Bộ GD-ĐT và UBND TP.HCM

Báo Phụ Nữ TP.HCM ngày 28/9 có đăng bài Tiết học ngoài nhà trường: Sở GD-ĐT TP.HCM đang muốn độc quyền?. Đây là vấn đề mà cán bộ, giáo viên các trường THCS, THPT đang bức xúc. Sở dùng quyền lực để độc quyền kinh doanh các hoạt động ngoại khóa, hoạt động trải nghiệm cho học sinh. Trong khi đây là việc của các trường và họ đang làm rất tốt. Việc làm này cũng trái quy định của Bộ GD-ĐT và UBND TP.HCM. 

Học sinh phổ thông tại TP.HCM tham gia hoạt động học tập thực tế

Theo Quy chế tổ chức và hoạt động của Sở GD-ĐT TP.HCM được ban hành kèm Quyết định số 09/2017/QĐ-UBND ngày 22/02/2017 của UBND TP.HCM, “Sở GD-ĐT là cơ quan chuyên môn thuộc UBND TP.HCM; thực hiện chức năng tham mưu, giúp UBND quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo ở địa phương theo quy định của pháp luật”.

Còn theo Quyết định số 16/2006/QĐ-BGDĐT ngày 05/05/2006 của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT về việc ban hành chương trình giáo dục phổ thông thì việc tổ chức các hoạt động giáo dục ngoại khóa và hoạt động trải nghiệm thuộc về các trường và giáo viên bộ môn.

Cụ thể, chương trình nêu: “Nội dung, hình thức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp phải phù hợp với nhu cầu và đặc điểm của học sinh, với điều kiện cụ thể của từng trường, từng địa phương; xuất phát từ quyền trẻ em để xác định nội dung và lựa chọn hình thức hoạt động cho phù hợp”, “Giáo viên chủ động lựa chọn, vận dụng các phương pháp và hình thức tổ chức giáo dục cho phù hợp với nội dung, đối tượng và điều kiện cụ thể”. 

Ngày 27/8/2018, Sở GD-ĐT TP.HCM có văn bản số 2941/GDĐT-TrH về hướng dẫn xây dựng kế hoạch giáo dục ngoài giờ và các hoạt động trải nghiệm trong trường trung học năm học 2018-2019, như sau: “Việc tổ chức các hoạt động tập thể, hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, hoạt động ngoại khóa cần chuyển mạnh sang hướng hoạt động trải nghiệm, trải nghiệm sáng tạo”.

Thoạt nhìn, chỉ đạo này rất đúng đắn. Nhưng sau đó, vào ngày 19/9/2018, sở lại ký văn bản số 3245/GDĐT-TrH hướng dẫn thực hiện chương trình “Tiết học ngoài nhà trường” năm học 2018-2019 với ý đồ gom các hoạt động giáo dục ngoại khóa và trải nghiệm của tất cả các trường THCS, THPT để độc quyền kinh doanh. Như vậy, Sở GD-ĐT đã không khách quan, vô tư.  

Văn bản số 3245/GDĐT-TrH nói trên sai trái, vì: thứ nhất, chức năng tổ chức các hoạt động giáo dục là của các trường. Còn chức năng của sở là “tham mưu, giúp UBND thành phố quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo ở địa phương theo quy định của pháp luật”. Do vậy, việc sở triển khai tổ chức các chương trình giáo dục ngoài giờ bằng hình thức học tập trải nghiệm “Tiết học ngoài nhà trường” là không đúng chức năng theo quy định tại Quyết định 09/2017/QĐ-UBND.  

Thứ hai, việc sở yêu cầu “các trường muốn kết hợp riêng với các đơn vị lữ hành phải gửi toàn bộ kế hoạch thực hiện bao gồm đánh giá kết quả về sở trước 30 ngày thực hiện” cũng không đúng chức năng và trái với Quyết định 16/2006/QĐ-BGDĐT.

Quyết định này nêu rõ: “Học sinh là chủ thể của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Vì vậy, các em có quyền và cần được tham gia vào mọi khâu của quá trình hoạt động: từ khâu chuẩn bị đến tiến hành hoạt động và đánh giá kết quả hoạt động. Giáo viên là người cố vấn, giúp đỡ, định hướng học sinh hoạt động có hiệu quả” và “Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đòi hỏi phải có sự phối hợp tham gia của các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường, trong đó nhà trường giữ vai trò chủ đạo”.

Thứ ba, công văn số 2372/BGDĐT-GDTrH ngày 11/04/2013 của Bộ GD-ĐT cũng nêu rõ: “Giáo viên có thể sử dụng sách tham khảo để hỗ trợ thiết kế bài dạy, thực hiện đánh giá kết quả học tập của học sinh; đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá; tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ; nghiên cứu khoa học…” và “Giáo viên, học sinh khi sử dụng sách tham khảo nếu gặp tình huống có cách hiểu khác nhau về một nội dung nào đó giữa sách tham khảo và sách giáo khoa thì phải lấy sách giáo khoa làm căn cứ để giảng dạy, học tập”.

Có thể thấy, quy định này đã cho phép giáo viên được chủ động rất cao trong việc tìm kiếm và sử dụng tài liệu để thiết kế bài giảng, kiểm tra, đánh giá... Cho nên, khi sở ra văn bản 3245/GDĐT-TrH buộc các trường: muốn sử dụng tài liệu hỗ trợ trong chương trình giáo dục ngoài giờ lên lớp phải thông qua sự thẩm định của sở là không đúng thẩm quyền. 

Luynh Di