Sean Connery - James Bond và hơn thế nữa

Với một sự nghiệp trải dài gần sáu thập niên, Sir Sean Connery - huyền thoại của điện ảnh Anh, người vừa ra đi ở tuổi 90 - để đời nhờ bảy lần hóa thân vào vai 007 - siêu điệp viên xứ Ăng-lê kéo dài gần 20 năm (từ 1963-1982).

Ngoài ra, ông còn đóng góp cho điện ảnh nhiều mẫu nhân vật đa dạng khác, từ những gã tốt bụng đến những kẻ biến chất, từ những quý ông đáng trọng đến những tay vũ phu, tàn ác. Nhờ phong thái quyến rũ, hài hước của một tài tử đến từ xứ sở sương mù, Sean Connery trở thành hình mẫu nam tính khó có thể thay thế của điện ảnh.

Huyền thoại của điện ảnh Anh Sean Connery - Ảnh: KURT VINION

James Bond hả? Tôi chỉ muốn giết gã ta!

Dù đóng phim từ đầu thập niên 1950, tên tuổi Sean Connery chỉ thực sự tỏa sáng khi được Ian Fleming, tác giả bộ tiểu thuyết gốc và đạo diễn Terrence Young chọn đóng vai James Bond trong phiên bản đầu tiên có tên là Dr.No (1962), lúc ông mới 32 tuổi.

Vẻ ngoài quyến rũ, chất giọng đặc trưng đến từ miền cao nguyên Scotland, và một thể chất đáng kinh ngạc khiến màn hóa thân vào vai gã siêu điệp viên người Anh trở nên hoàn hảo, như những bộ suit vừa khít hay những chiếc siêu xe mà gã sử dụng trong suốt bộ phim. Dr.No biến Sean Connery thành một ngôi sao quốc tế, ngay cả khi thời điểm đó có vô số ngôi sao thành công và hấp dẫn cùng thế hệ. 

Tác giả Ian Fleming cho đó là một lựa chọn chính xác tuyệt đối. Đáng tiếc, ông qua đời vào năm 1964, chỉ kịp xem thêm Sean Connery hóa thân vào vai James Bond một lần nữa trong phim From Russia with Love (1963) và chưa kịp xem màn trình diễn được xem là xuất sắc nhất của Connery trong Goldfinger (1964).

Sean Connery còn tái xuất với vai James Bond trong bốn bộ phim nữa là Thunderball (1965), You Only Live Twice (1967), Diamonds Are Forever (1971), Never Say Never Again (1983) và sau đó “nhường” vai gã điệp viên quyến rũ này cho các diễn viên khác.

Loạt phim về James Bond vẫn tiếp tục đến tận ngày hôm nay, và có thêm năm tài tử khác hóa thân với mức độ thành công khác nhau, nhưng có lẽ không ai có được phẩm chất của một quý ông Anh Quốc như Sean Connery.
Trong hầu hết cuộc bình chọn để tìm ra James Bond xuất sắc nhất, Sean Connery luôn được vinh danh ở vị trí đầu tiên, và không thể thay thế. 

Nhưng chính Sean Connery lại… phát ngán với hình mẫu nhân vật nổi tiếng này. Nó gần như “đóng khung” sự nghiệp của ông và khiến khán giả khi nhắc đến ông là nhắc đến James Bond mà bỏ qua nhiều vai diễn tâm huyết khác. Trong một lần trả lời báo chí, Sean Connery đã từng nói rằng: “Tôi luôn luôn căm ghét gã James Bond khốn kiếp này. Tôi chỉ muốn giết gã ta”. 

Sean Connery và Tippi Hedren trong bộ phim hình sự "Marnie".

Tôi muốn trở thành một ông già đẹp như Hitchcock hoặc Picasso 

Ngay trong khoảng thời gian đóng James Bond, Sean Connery luôn tìm cách đa dạng hóa sự nghiệp của mình với nhiều vai diễn khác, thậm chí là những nhân vật kỳ quái, không có một chút liên hệ gì đến James Bond.

Năm 1964, đạo diễn huyền thoại Alfred Hitchcock mời Connery đóng chính trong bộ phim hình sự hồi hộp Marnie, diễn chung với Tippi Hedren. Họ vào vai cặp vợ chồng hạnh phúc, cho đến khi người chồng (Connery đóng) phát hiện ra vợ là một kẻ lừa đảo và dối trá do những chấn thương tinh thần trong quá khứ. Cùng một gã điệp viên, anh ta cố tìm cách hàn gắn những khủng hoảng tâm lý của người vợ.

Loạt vai diễn đa dạng đó còn được tiếp nối với vai Col. Arbuthnot trong Murder on the Orient Express (1974), chuyển thể từ tiểu thuyết của Agatha Christie với một dàn sao nổi tiếng (phim này nhận tới sáu đề cử Oscar), hay màn diễn đôi tuyệt vời với Michael Caine, một diễn viên người Anh quốc xuất sắc khác trong bộ phim The Man Who Would Be King (1975), phim về Thế chiến 2 A Bridge Too Far (1977)…

Vai diễn xuất sắc nhất trong giai đoạn hậu James Bond của Sean Connery có lẽ là phim The Name of the Rose (1986) với vai giáo sĩ dòng Franciscan cùng một đệ tử trẻ tuổi đến một tu viện và điều tra những cái chết đáng ngờ bên trong tu viện này.

The Name of the Rose, được chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Ý Umberto Eco do Jean-Jacques Annaud đạo diễn, giúp Connery nhận được giải Bafta cho Nam diễn viên chính xuất sắc nhất, đồng thời khẳng định vị thế của ông với những vai diễn đa chiều và phức tạp hơn. 

Chỉ một năm sau đó, sự nghiệp của Sean Connery bước lên đỉnh cao một lần nữa khi nhận giải Oscar hạng mục Nam diễn viên phụ xuất sắc nhất với vai Jim Malone - viên cảnh sát già người Ireland trong bộ phim về thể loại gangster The Untouchables (1987) của đạo diễn Brian De Palma. Trong bộ phim tội phạm dựa theo câu chuyện có thật này, với một dàn sao tiếng tăm như Robert De Niro, Kevin Costner hay Andy Garcia… Sean Connery vẫn để lại ấn tượng sâu đậm nhờ hóa thân vào một hình mẫu chính trực và xả thân đến phút cuối cùng để ngăn chặn tội phạm. 

Trong hai thập niên cuối cùng trước khi từ giã sự nghiệp vào năm 2003 để lui về ở ẩn, Sean Connery còn đóng một loạt phim giải trí thành công khác, bao gồm phim hành động phiêu lưu Indiana Jones and the Last Crusade (1989) của đạo diễn Steven Spielberg, phim về chiến tranh lạnh The Hunt for Red October (1990) hay phim hành động The Rock (1996), Entrapment (1999)…

"Finding Forrester", một trong những phim cuối cùng mà huyền thoại Sean Connery đóng - Ảnh: Allstar

Nhưng có lẽ vai diễn khiến tôi nhớ nhất trong những phim cuối cùng của ông là Finding Forrester (2000) của đạo diễn Gus Vant Sant. Trong bộ phim độc lập này, Sean Connery vào vai William Forrester, một nhà văn lập dị, ẩn dật từng đoạt giải Pulitzer (được xem là nguyên mẫu của nhà văn Bắt trẻ đồng xanh J.D. Salinger), người sau đó đã giúp đỡ một nhà văn trẻ tài năng phát huy được triển vọng của mình. 

Một trong những câu thoại ấn tượng nhất mà Forrester truyền lại cho nhà văn trẻ là: “Không cần suy nghĩ - điều đó đến sau. Bạn phải viết bản nháp đầu tiên của mình bằng cả trái tim. Sau đó bạn hãy viết lại bằng đầu của mình. Chìa khóa đầu tiên để viết là… viết, không phải suy nghĩ”. 

Năm 2003, trước khi quyết định từ giã màn bạc để trở về quê hương Scotland ở ẩn, ông nói: “Hơn bất cứ điều gì khác, tôi muốn trở thành một ông già có khuôn mặt đẹp, giống như Hitchcock hoặc Picasso”. 

Và có lẽ giờ đây Sean Connery đang hội ngộ với hai huyền thoại Hitchcock và Picasso rồi! 

Lâm Lê