 |
Theo ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga, sáp nhập, sắp xếp bộ máy quản lý Nhà nước là chủ trương đúng đắn song không nên làm theo "phép cộng cơ học"- Ảnh minh họa |
Không sáp nhập kiểu cơ học
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga (tỉnh Hải Dương) cho rằng, sáp nhập bộ máy quản lý nhà nước, các tổ chức chính trị, xã hội là chủ trương đúng đắn, nhưng không nên làm theo “phép cộng cơ học”. Sáp nhập tỉnh và giảm tới 60 - 70% đơn vị hành chính cấp xã là một bước đột phá lớn trong cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy nhưng do số lượng sắp xếp rất nhiều nên cần có phương án khoa học, bài bản để đạt hiệu quả cao nhất, không gây xáo trộn.
Theo bà, một trong những yêu cầu đặt ra khi sáp nhập là phải phát huy được tối đa tiềm năng, thế mạnh của từng vùng, từng tỉnh, tạo thuận lợi nhất trong công tác quản lý, đáp ứng được nhu cầu, đòi hỏi mới. Quá trình sáp nhập dễ nảy sinh tâm lý “tỉnh anh, tỉnh tôi”, “tỉnh giàu, tỉnh nghèo” nên người có trách nhiệm phải rất khách quan, thận trọng, vô tư, công bằng và khoa học.
Tiến sĩ Nguyễn Viết Chức - nguyên Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng (nay là Ủy ban Văn hóa và Xã hội) của Quốc hội - cho rằng, việc sáp nhập tỉnh khó hơn nhiều so với sắp xếp, sáp nhập các bộ, ngành bởi không chỉ liên quan đến công tác cán bộ mà còn ảnh hưởng trực tiếp cuộc sống của người dân. Do đó, cần nghiên cứu kỹ lưỡng, đặt lợi ích chung lên trên hết và phải làm sao để vừa đáp ứng yêu cầu về tiến độ, vừa khoa học để có sự ổn định lâu dài cũng như sự đồng thuận trong dân.
Nâng cao năng lực cấp xã
 |
ĐBQH Nguyễn Thị Sửu nhấn mạnh phải từ bỏ tư duy cục bộ "tỉnh anh anh làm, tỉnh tôi tôi làm" - Ảnh: Media Quốc hội |
Đối với việc bỏ cấp huyện, tăng quyền hạn và nhiệm vụ của cấp xã, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Sửu (TP Huế) đề nghị, phải sáp nhập xã, mở rộng quy mô xã trước rồi mới bỏ cấp huyện bởi khi chưa mở rộng xã mà đã bỏ cấp huyện thì nhân sự cấp huyện đi đâu? Sau khi mở rộng xã, việc bổ sung đủ nhân sự từ cấp huyện xuống sẽ tránh được tình trạng quá tải công việc cho cán bộ cấp xã.
Với cấp xã, tiến sĩ Nguyễn Viết Chức cho rằng, sau khi sáp nhập, cần phải phát huy dân chủ thực sự bởi đây là cấp cơ sở, gần dân nhất. Cán bộ cấp này phải nâng cao trình độ và năng lực phục vụ người dân để đáp ứng được yêu cầu của công việc. |
Bà Nguyễn Thị Sửu lưu ý vấn đề xử lý tài sản công - nhất là trụ sở cấp huyện: “Khi sáp nhập, có thể thừa trụ sở đảng, trụ sở chính quyền và đoàn thể. Phương án thứ nhất là chuyển đổi công năng của các đơn vị này thành trường học, cơ sở y tế, khách sạn... để phục vụ việc phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội. Cần hạn chế việc xây mới trụ sở sau sáp nhập, đồng thời hạn chế việc bỏ hoang, làm lãng phí nguồn lực của đất nước. Phương án thứ hai là chuyển đổi chúng thành trụ sở mới của xã”.
Nhiều người dân băn khoăn về các thủ tục hành chính sau khi sáp nhập. bà Nguyễn Thị Sửu cho rằng, mỗi tỉnh đã có kết nối nền tảng số để làm hồ sơ, giấy tờ về tới tuyến huyện và một số nơi về tới tuyến xã. Do đó, khi bỏ cấp huyện thì chính quyền cấp tỉnh, cấp xã phải phát huy hiệu quả của sự kết nối này. Thay vì kết nối đường truyền từ tỉnh về huyện rồi từ huyện về tới xã thì nay kết nối thẳng từ tỉnh đến xã và từ tỉnh nọ tới tỉnh kia. Điều này không khó, chỉ khó nếu cán bộ không quyết tâm.
Bà nói: “Không nên có tư duy “tỉnh tôi tôi làm, tỉnh anh anh làm” rồi bỏ rơi người dân. Năng lực về công nghệ phải đồng đẳng, toàn diện và đồng bộ. Cán bộ xã trong tương lai chính là các cán bộ của tỉnh, không nên nghĩ cán bộ cấp xã yếu hơn cấp tỉnh một chút, cán bộ cấp tỉnh yếu hơn cấp trung ương. Đội ngũ cán bộ của ta phải đồng đều và tinh nhuệ như nhau”.
Băn khoăn về tên gọi khi sáp nhập tỉnh Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Sửu cho rằng, rất nhiều người quan tâm đến việc đặt tên tỉnh sau sáp nhập. Nếu chỉ lắp ghép chữ thì có thể vừa dài, vừa dở. Do đó, cần có định hướng về phương án đặt tên, trong đó phải chú ý tới độ dài tối đa, các điểm nhấn về văn hóa, lịch sử, địa danh, hệ sinh thái, kinh tế, ngoại giao. Có thể khi ghép 2 tỉnh thì giữ lại 1 tên hoặc tỉnh nào từng tách ra thì khi nhập về, cần lấy lại tên tỉnh cũ. Việc đặt tên tỉnh cũng cần nhận được sự đồng thuận của người dân. Theo ông Nguyễn Viết Chức, không nên đặt tên mới theo cách ghép tên các tỉnh lại với nhau mà nên chọn tên của 1 tỉnh cũ, hoặc nếu sáp nhập tỉnh Yên Bái với Lào Cai thì có thể gọi tên mới là Hoàng Liên Sơn (đây cũng là tên cũ khi 2 tỉnh này sáp nhập năm 1975). Điều quan trọng nhất là các cơ quan chức năng cần biến việc sáp nhập thành một sự kiện có ý nghĩa, cố gắng không để xảy ra bất kỳ cú sốc văn hóa nào. Ông cũng lưu ý, khi sáp nhập, tên 1 hoặc 2 tỉnh cũ sẽ không còn, khi đó, tỉnh được giữ lại tên để đặt tên chung cần có sự trân trọng giá trị văn hóa, địa danh của tỉnh không còn tên, để trở thành niềm tự hào chung của cả tỉnh mới. Chẳng hạn như văn hóa xứ Đoài của tỉnh Hà Tây xưa, nay đã trở thành một phần bản sắc không thể thiếu của TP Hà Nội; hay như Bắc Ninh, nếu có sáp nhập vào đâu và không còn tên cũ thì giai điệu dân ca quan họ mãi là bản sắc tự hào của tỉnh mới cũng như của cả nước. |
Minh Quang - Uông Ngọc