Ngày 17/7, tôi ghé Trung tâm dịch vụ việc làm Chi nhánh quận 12 (thuộc Sở Lao động Thương binh và Xã hội TPHCM) để nộp hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Tôi đến nơi lúc 8g, anh giữ xe nói, hết số rồi, tới làm gì, chiều quay lại đi. Nhưng tôi vẫn xin gửi xe để vào tìm hiểu thủ tục. Khi bước vào trong, tôi ngẩn ra, có cả trăm người ngồi chờ. Nhìn bảng hướng dẫn thủ tục, tôi thấy ghi rõ ràng các giấy tờ cần có, trong đó có 2 loại mẫu đơn cần điền, đồng thời ngay cửa ra vào có ghi chú rõ: “Đơn phát miễn phí, không bán”. Các chị đi trước chỉ: đến quầy số 5 xin đơn. Tôi bước đến quầy này thì cô nhân viên bảo: “Hết số, hết đơn rồi, đầu giờ chiều ghé chị ơi!”.
Mới 6g sáng, người dân đã xếp 4 hàng dài trong khuôn viên của Trung tâm dịch vụ việc làm Chi nhánh quận 12
13g30 cùng ngày, tôi trở lại. Cô gái ngẩng lên và bảo: “Hết đơn rồi!”. Tôi ngạc nhiên hỏi: “Ủa sáng em nói đầu giờ mà?”. Cô nói: “Em nói đầu giờ là 13g00 đó chị, sáng 7g15, chiều 13g00. Mở ra, tụi em phát cái vèo là hết đơn thôi”. Quan sát tôi thấy có khoảng 4 quầy tiếp nhận hồ sơ mới, mỗi người mất khoảng 5 đến 10 phút tùy từng hồ sơ đơn giản, phức tạp ra sao nên cả buổi sáng ước chừng giải quyết chưa tới 200 hồ sơ. Nhiều chị em nói với tôi họ đã đến đây xếp hàng lấy số thứ tự từ 5g00 sáng, thậm chí có người đi từ 4g30. Buổi chiều 13g15 phát đơn nhưng 12g mọi người đã bắt đầu xếp hàng.
6g sáng 18/7, tôi trở lại nơi này, mọi người đã xếp thành 4 hàng, 2 hàng chờ làm hồ sơ lần đầu, 2 hàng lấy số để nhận lại hồ sơ đã nộp theo giấy hẹn. Tôi xếp vào hàng và phát hiện mình đứng thứ 20 trong hàng, sau tôi, các hàng người ngày một dài thêm. Gần 1 tiếng sau, tôi được nhận thứ tự 2040 (tức số 40) và 2 mẫu đơn để điền. Lúc này mọi người bắt đầu tìm chỗ ngồi điền đơn, chạy đi photocopy sổ bảo hiểm, quyết định thôi việc và căn cước công dân. Thực ra, mẫu đơn này đã có sẵn mẫu chung trên trang web của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, chỉ cần tải xuống gõ, hoặc in ra ghi vào ký tên là xong. Do tìm hiểu trước, tôi làm sẵn các giấy tờ này từ nhà mang theo. Dù vậy, cũng phải gần 3 tiếng sau, tôi mới làm xong thủ tục nộp hồ sơ ban đầu và được hẹn 20 ngày sau quay lại lấy kết quả.
Sau khi lấy số thứ tự và nhận được mẫu đơn, người tìm chỗ ghi, người chạy photocopy các giấy tờ liên quan.
Cô nhân viên giải quyết thủ tục cho tôi nhanh gọn, hướng dẫn mọi việc liên quan rất nhẹ nhàng, chu đáo. Nhưng cũng như nhiều người, tôi cười không nổi vì quá mệt trong khâu chờ đợi. Tuy nhiên tôi vẫn cảm thấy quá băn khoăn, tại sao chúng ta ứng dụng công nghệ số khắp nơi, kể cả các quầy thủ tục cũng có nhảy số tự động mà không để được cái máy bấm số cho người dân ai đến trước lấy số trước, ai đến sau thì lấy số sau, khỏi chen lấn, chờ đợi? Nếu có máy bấm số này, hẳn các anh chị nhân viên sẽ đỡ cực khi phải đi làm sớm hơn để hướng dẫn người dân xếp hàng, phát số, phát mẫu đơn giảm áp lực cùng sự mỏi mệt không đáng có?
Tinh giản và chống phình to biên chế rất cần cơ chế phân cấp, phân quyền, cá nhân chịu trách nhiệm. Cần hệ thống đánh giá công việc công bằng, thiết thực.