Sao không dùng chung kết quả kỳ thi đánh giá năng lực để giảm áp lực cho học sinh?

Một ngày thí sinh chạy sô 3 trường

Giáo sư, tiến sĩ  Huỳnh Văn Sơn - Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm TPHCM nhìn nhận, trong công tác tuyển sinh đại học hiện nay nhiều giả định về chuyên môn đang được đặt ra: Phương thức tuyển sinh nào khách quan khi học bạ đang được cố gắng sáng hơn; học sinh tốt nghiệp nhưng kiến thức, kỹ năng cơ bản chưa đồng đều hay có phần bị lệch; tuyển sinh đại học sẽ tuyển người có kiến thức hay tư duy, năng lực; công cụ đánh giá trong các kỳ thi có khách quan, công bằng; nhiều hay ít kỳ thi đánh giá năng lực là phù hợp và tạo cơ hội cho học sinh; công tác tuyển sinh đại học có thực sự được tự chủ tuyển sinh đúng nghĩa…

Nhiều trường đại học cùng bàn chuyện dùng chung kỳ thi đánh giá năng lực chuyên biệt Trường ĐH Sư phạm TPHCM làm phương thức tuyển sinh

Nói về việc lãng phí nguồn tài nguyên hiện nay khi các trường, nhất là các trường đào tạo sư phạm đang tổ chức thành nhiều đợt thi năng khiếu riêng, giáo sư, tiến sĩ  Huỳnh Văn Sơn nêu ví dụ, thí sinh hiện đang phải sáng thi mầm non tại Trường ĐH Sư phạm, chiều thi bên Trường ĐH Sài Gòn, kế đó lại chạy qua Trường CĐ Sư phạm Trung ương TPHCM… 

“Các trường hoàn toàn có quyền cùng làm với nhau về 1 kỳ thi đánh giá năng lực chuyên biệt nhằm tối ưu hoá nguồn lực, tiết kiệm chi phí, giảm gánh nặng cho học sinh và đáp ứng nhu cầu tuyển sinh cho các trường”- giáo sư, tiến sĩ Huỳnh Văn Sơn đặt vấn đề.

Ông đánh giá, kỳ thi đánh giá năng lực chuyên biệt được Trường ĐH Sư phạm TPHCM chuẩn bị trong 5 năm với 1 chuỗi nhiệm vụ đặt hàng. Năm 2022, trường bắt đầu tổ chức với khoảng 2.000 thí sinh tham gia với các bài thi toán, lý, hoá, sinh, ngữ văn, tiếng Anh. Kỳ thi được thực hiện trên máy tính, tiếp cận với định hướng đổi mới công tác khảo thí, tận dụng công nghệ, có tính phân loại cao và đánh giá được năng lực của học sinh trong các lĩnh vực chuyên môn cụ thể. Đặc biệt, việc xây dựng bài thi đánh giá năng lực và cả phẩm chất được tích hợp đã được trường chuẩn bị để đáp ứng Chương trình GDPT 2018, đảm bảo đến năm 2025 sẽ là công cụ đánh giá phù hợp với chương trình.

Đào tạo năng lực không thể tuyển sinh trên kiến thức

Là đơn vị đào tạo khối ngành sức khoẻ, phó giáo sư, tiến sĩ Ngô Quốc Đạt - Phó hiệu trưởng Trường ĐH Y Dược TPHCM thông tin, thời gian qua trường đã chuyển đổi lộ trình đào tạo dựa trên năng lực, đi đầu là ngành y khoa với lứa sinh viên 6 năm đã ra trường. Hiện nay, trường tiếp tục đào tạo thêm 4 ngành nữa, cuốn chiếu đến năm 2025. Trường ĐH Y Dược được Bộ Y tế giao xây dựng ngân hàng câu hỏi cho năng lực hành nghề của ngành y khoa, chắc chắn trường sẽ phải đổi mới về phương thức tuyển sinh.

Ông nhìn nhận, định hướng sử dụng nguồn lực chung trong tuyển sinh là cần thiết và đúng đắn. Nhà trường cũng mong muốn rằng có khung pháp lý tự chủ tuyển sinh, đồng thời mong muốn có thể tuyển sinh sớm, tạo điều kiện đa dạng để thí sinh có những năng lực khác nhau có điều kiện để vào học khối ngành sức khoẻ. Trên thế giới, những nước tiên tiến ngay từ cấp 3 đã có sự định hướng vào nghề nghiệp rõ ràng.

Việc đào tạo hiện nay theo năng lực thì tuyển sinh không chỉ theo kiến thức

“Trường ĐH Y Dược TPHCM rất mong muốn tuyển được những sinh viên có năng lực phân tích thì sẽ vào học y khoa rất tốt do đó trường quan tâm đến phần kỹ thuật trong đề thi đánh giá năng lực. Đặc biệt, phương thức tuyển sinh phải đảm bảo sự công bằng giữa nông thôn và thành thị, tránh tạo sự thiệt thòi cho học sinh nông thôn. Ngoài ra, một băn khoăn nữa là đề án về kỳ thi đánh giá năng lực chuyên biệt đã có sự đối sánh với các bộ đề thi đánh giá năng lực trong và ngoài nước hay không…”- phó giáo sư, tiến sĩ Ngô quốc Đạt băn khoăn.

Đại diện Trường ĐH Sư phạm Huế đánh giá, kỳ thi đánh giá năng lực chuyên biệt đáp ứng được xu thế, và yêu cầu của chương trình GDPT 2018 với mục tiêu là chuẩn đầu ra của học sinh đáp ứng phẩm chất năng lực. Nếu sử dụng được thì rất tốt cho công tác tuyển sinh của trường.

Đại diện trường này cho biết sẽ cân nhắc việc sử dụng chung kỳ thi đánh giá năng lực của Trường ĐH Sư phạm TPHCM song mong muốn ĐH Sư phạm TPHCM cho chuyên gia của ĐH Sư phạm Huế cùng thiết kế, xây dựng ngân hàng câu hỏi, sử dụng nguồn nhân lực chung của hai trường để đánh giá các bộ đề. Đồng thời kiến nghị Bộ GD-ĐT không nên lập quá nhiều trung tâm đánh giá năng lực bởi nhiều quá sẽ loạn mà chỉ cần 2 đầu ở Hà Nội và TPHCM là đủ.

Nhìn từ đơn vị phổ thông, ông Nguyễn Hồng Phúc - Phó giám đốc Sở GD-ĐT tỉnh Long An khẳng định, kỳ thi đánh giá năng lực chuyên biệt là phù hợp với công tác tuyển dụng giáo viên khi thực hiện Chương trình GDPT 2018, phù hợp với mục tiêu giáo dục theo chương trình mới khi đào tạo theo hướng năng lực thì không thể tuyển sinh chỉ dựa trên kiến thức. Thời gian tới, địa phương sẽ nghiên cứu kiểm tra đánh giá học sinh trong quá trình học gắn với việc đánh giá năng lực chuyên biệt hiện nay đào tạo.

“Các trường đại học đào tạo sư phạm nên xem xét sử dụng kết quả kỳ thi đánh gia năng lực chuyên biệt để giảm áp lực cho học sinh tham gia các kỳ thi. Các trường có đào tạo môn năng khiếu cũng nên sử dụng chung kết quả kỳ thi năng khiếu. Khi tổ chức có thể tạo điểm thi ở các địa phương, tạo điều kiện cho học sinh tham gia, giảm kinh phí cho phụ huynh học sinh…” - ông Nguyễn Hồng Phúc kiến nghị.

Quốc Trung