Sao chép hay học hỏi: Vẫn chưa thể trả lời

Để khẳng định Chắc ai đó sẽ về đạo ca khúc Because I Miss You của Hàn Quốc và kiến nghị không cho phát hành ca khúc này, Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC) đã nhờ đến bảy nhạc sĩ tên tuổi gồm Doãn Nho, Trương Ngọc Ninh, Phó Đức Phương, Lê Minh Sơn, Đỗ Bảo, Võ Thiện Thanh và Dương Khắc Linh. Tuy nhiên, một Hội đồng thẩm định khác do Cục Nghệ thuật biểu diễn (Cục NTBD) thực hiện, lại đưa ra kết luận ngược lại.

“Anh Ngô Hoàng Quân - nguyên giám đốc Dàn nhạc giao hưởng Việt Nam là người đầu tiên ký vào văn bản kết luận Sơn Tùng không đạo nhạc, bản thân tôi cũng là nhạc sĩ, anh Phạm Đình Thắng - Cục phó Cục NTBD cũng là nhạc sĩ. Chúng tôi là người được đào tạo sáng tác, lý luận phê bình, có kinh nghiệm trong quản lý, từng thẩm định, cấp phép biết bao nhiêu tác phẩm khí nhạc… chúng tôi đủ trình độ để thẩm định ca khúc Chắc ai đó sẽ về”, ông Đào Đăng Hoàn, Cục phó Cục NTBD cho biết. Với kết luận này, Cục NTBD đã gửi văn bản lên Bộ VH-TT-DL đề nghị cấp phép cho ca khúc Chắc ai đó sẽ về.

Sơn Tùng trong phim Chàng trai năm ấy

Trong một diễn biến khác, công ty FNC Entertainment - đơn vị chủ quản của ca sĩ Jung Young Hwa, người sáng tác ca khúc Because I Miss You - đã xác nhận không xem Chắc ai đó sẽ về đạo ca khúc của mình. Đại diện FNC cho rằng, tuy hai ca khúc có sự tương đồng về quy trình lập trình, giai điệu, nhưng không xem đây là đạo nhạc. “Họ đã nói là không đạo, tại sao mình còn làm khó mình?”, ông Đào Đăng Hoàn nói.

Về lý, với “át chủ bài” là xác nhận của FNC, khó để có một nhận định nào, quy định nào có thể khép tội Sơn Tùng đạo nhạc. Tuy nhiên, ở một góc nhìn khác, ông Phan Đình Tân - Chánh văn phòng Bộ VH-TT-DL cho rằng, cần phải nhìn vấn đề dưới nhiều chiều khác nhau. “Anh ăn trộm ổi nhà người ta, vì một lý do nào đó như thiệt hại nhỏ hay muốn giữ hòa khí, giữ quan hệ hợp tác chẳng hạn, người ta bảo là không sao và đó không phải là ăn trộm. Người ta đã nói thế thì chẳng luật nào định tội anh được. Tuy nhiên, anh ăn trộm hay không thì anh biết, người xung quanh nhìn vào cũng biết”, ông Tân nói. Ông cũng cho rằng, có những điều mà cơ quan quản lý nhà nước không thể “xử” được bởi luật chưa quy định, nhưng vẫn còn đó tòa án lương tâm. “Đặc biệt, với Sơn Tùng thì đây không phải là lần đầu”.

Xác nhận của FNC được dịch sang tiếng Việt

Thực tế, dù khẳng định Chắc ai đó sẽ về không đạo nhạc, nhưng chính ông Đào Đăng Hoàn cũng cho rằng đây là vấn đề thuộc về định tính chứ không phải định lượng. Câu hỏi được đưa ra rằng, nếu Chắc ai đó sẽ về được kết luận không đạo nhạc mà chỉ bị ảnh hưởng, vậy đâu sẽ là giới hạn cho việc “bị ảnh hưởng” để đừng đi đến ranh giới đạo, nhất là khi các tác giả trẻ hiện tại tiếp cận với âm nhạc nước ngoài đôi khi còn nhiều hơn âm nhạc Việt Nam? Với câu hỏi này, ông Đào Đăng Hoàn cho rằng, tùy thuộc vào nhìn nhận của khán giả, riêng bản thân ông không khuyến khích các tác giả trẻ làm giống như Sơn Tùng (?). Còn lại, nhạc sĩ Phó Đức Phương cho rằng, đạo đức người sáng tác sẽ tự quy định điều đó; nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung cho biết, anh không đồng tình với Sơn Tùng nếu xét ở khía cạnh đạo đức nghề nghiệp…

Cho dù Bộ VH-TT-DL có kết luận như thế nào thì kết luận đó cũng chỉ phán quyết được số phận của Chắc ai đó sẽ về, còn lại, đây vẫn là câu chuyện còn bỏ ngỏ cho giới sáng tác trẻ, khi việc học hỏi và sao chép vẫn chưa được phân định rõ ràng. Trong khi đó, tòa án lương tâm là một khái niệm trừu tượng, không có tác dụng đối với những kẻ cố tình tìm danh tiếng mà bất chấp tất cả.

 NGUYÊN VĨNH